Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 10-1 έως και 16-1
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
από 10-1 έως και 16-1 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Δευτέρα, 10 Ιανουαρίου
Ο μεγάλος Βόρειος Σταυρός στον Κύκνο, στην κορυφή του οποίου βρίσκεται ο Ντενέμπ, είναι σχεδόν όρθιος στα δυτικά-βορειοδυτικά όταν θα έχει βραδιάσει.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 4:54 μμ.
Τρίτη, 11 Ιανουαρίου
Οι Δίδυμοι γέρνουν στο πλάι αυτά τα βράδια του Ιανουαρίου, αριστερά από τον Ωρίωνα. Τα αστέρια στις κεφαλές τους είναι ο Κάστορας και ο Πολυδεύκης. Ο Κάστορας είναι πιο πάνω, ελαφρώς ο πιο αμυδρός από τους δύο. Τα πόδια της φιγούρας του Κάστορα είναι ακριβώς αριστερά από το πολύ αμυδρό, ανυψωμένο ρόπαλο του Ωρίωνα.
Τετάρτη, 12 Ιανουαρίου
Χαμηλά στο ηλιοβασίλεμα, ο Ερμής έχει γίνει πλέον αμυδρός και είναι λιγότερο από δύο φορές της λαμπρότητας του Κρόνου, μεγέθη +0,1 και +0,7, αντίστοιχα. Δείτε παρακάτω.
Ο Ερμής θα μειωθεί περαιτέρω σε λαμπρότητα σε σχέση με τον Κρόνο λόγω του παχύτερου ατμοσφαιρικού στρώματος που υπάρχει σε χαμηλό ύψος. Η απόστασή του από τον Κρόνο έχει φτάσει στις 3,4°, η μικρότερη που θα φτάσει κατά τη διάρκεια αυτής της εμφάνισής του στον βραδινό ουρανό.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 6:34 μμ.
Πέμπτη, 13 Ιανουαρίου
Ο αστεροειδής 7 Ίρις φτάνει σε αντίθεση στις 11 μμ., που σημαίνει ότι θα είναι ορατός όλη τη νύχτα. Λάμπει με μέγεθος 5,8, πολύ εύκολα να εντοπιστεί με κιάλια ή με ένα μικρό τηλεσκόπιο. Βρίσκεται στους ανατολικούς Διδύμους, ανατέλλει καθώς δύει ο Ήλιος. Για να βρείτε την Ίριδα, εντοπίστε πρώτα το λάμδα (λ) των Διδύμων, το οποίο λάμπει με μέγεθος 3,6. Σαρώστε 4,5° ανατολικά αυτού του άστρου για να εντοπίσετε το ανακλώμενο φως από αυτόν τον μεγάλο αστεροειδή της κύριας ζώνης, πλάτους 200 km.
Παρασκευή, 14 Ιανουαρίου
Η Σελήνη φτάνει σε περιήλιο, 405.804 χιλιόμετρα μακριά μας.
Η Αίγα, αστέρι μεγέθους 0, ψηλά στο ζενίθ, και ο παρόμοιος σε λαμπρότητα Ρίγκελ στα πόδια του Ωρίωνα, έχουν την ίδια ορθή αναφορά. Αυτό σημαίνει ότι περνάνε από τον μεσημβρινό σχεδόν την ίδια ώρα: 9 ή 10, ανάλογα με το πόσο ανατολικά ή δυτικά βρίσκεστε στη δική σας ζώνη ώρας. Έτσι, κάθε φορά που η Αίγα περνά από το ψηλότερο σημείο της, ο Rigel δείχνει πάντα τον πραγματικό νότο του τόπου σας.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 8:13 μμ.
Σάββατο, 15 Ιανουαρίου
Στις αρχές της νύχτας αυτή την εποχή του έτους, το Μεγάλο Τετράγωνο του Πήγασου ισορροπεί σε μια γωνία του ψηλά στα δυτικά. Το μεγάλο συγκρότημα αστερισμών, η Ανδρομέδα με τον Πήγασο, πιάνει από όλη τη διαδρομή, κοντά στο ζενίθ (πόδι της Ανδρομέδας), μέχρι το Μεγάλο Τετράγωνο του Πήγασου (σώμα του Πήγασου) και χαμηλά στα δυτικά (τη μύτη του Πηγάσου, τον Enif).
Κυριακή, 16 Ιανουαρίου
Το όνομα Μιρφάκ προέρχεται από τα Αραβικά και αναφέρεται σε έναν αγκώνα, αλλά όχι αυτόν του Περσέα! Αντ’ αυτού η έννοια του ονόματος συνδέεται με τις Πλειάδες. Πιθανώς σήμαινε ότι ο Μιρφάκ είναι δίπλα σε αυτό το σμήνος. Όμως, ο Μιρφάκ είναι από μόνος του μέρος ενός σμήνους αστέρων που ονομάζεται το άλφα σμήνος του Περσέα. Στοχεύστε τα κιάλια στον Μιρφάκ και παρατηρήστε το πλήθος από αστέρια 4ου και 5ου μεγέθους που εμφανίζονται στο πεδίο.
Το νεφέλωμα Μέδουσα (Jellyfish) αποτελεί μέρος του υπερκαινοφανούς IC 443. Είναι στην πραγματικότητα ένα νέφος από συντρίμμια που προήλθαν από την έκρηξη ενός αστεριού. Το Νεφέλωμα Μέδουσα είναι περίπου 5.000 έτη φωτός μακριά μας. Η φωτογραφία αυτή είναι του Σάκη Γκόγκου, από την Κοζάνη. Διαβάστε περισσότερες πληροφορίες για τη φωτογραφία αυτή εδώ.
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.
Ο Ερμής λάμπει κοντά στον Κρόνο (δείτε παραπάνω). Η λαμπρότητά του μικραίνει ( + 0,6) αυτή την εβδομάδα.
Η Αφροδίτη φτάνει σε σύνοδο με τον Ήλιο και δεν είναι ορατή.
Ο Άρης, αμυδρός και μακριά μας, έχει μέγεθος +1,5, βρίσκεται κοντά στον Αντάρη (10°), που έχει παρόμοιο χρώμα μ’ αυτόν, στα νοτιοανατολικά νωρίς στο λυκαυγές. Με τηλεσκόπιο, ο δίσκος του είναι μόλις 4”.
Ο Κρόνος (μέγεθος + 0,7) είναι στο κέντρο του Αιγόκερου. Το λαμπρό αστέρι στα δεξιά του είναι ο Αλτάιρ.
Ο Δίας (μέγεθος -2,1), στον Υδροχόο, λάμπει στα νοτιοδυτικά νωρίς το βράδυ. Δύει πριν τις 9 μμ. Το λαμπρό αστέρι, κάτω και στα αριστερά του, είναι ο Fomalhaut.
Ο Ουρανός (μέγεθος 5,7, στον Κριό, βόρεια από την κεφαλή του Κήτους) βρίσκεται πολύ ψηλά στα νότια-νοτιοανατολικά νωρίς το βράδυ.
Ο Ποσειδώνας, (μέγεθος 7,9, στον Υδροχόο), είναι ψηλά στα νότια-νοτιοδυτικά νωρίς το βράδυ. Η παρουσία του, αν και αόρατος με γυμνό μάτι, προσθέτει στην γραμμή που σχηματίζουν οι πλανήτες: Αφροδίτη, Κρόνος και Δίας. Βρίσκεται 20° πάνω και αριστερά του Δία.
