Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 10-5 έως και 16-5
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
από 10- 5 έως και 16-5 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Δευτέρα, 10 Μαΐου
Ο κομήτης ATLAS (C / 2020 R4) γίνεται αμυδρότερος από το 9ο μέγεθος που είχε στις 30 Απριλίου. Αυτή την εβδομάδα διασχίζει την κόμη της Βερενίκης, ψηλά στον βραδινό ουρανό. Θα χρειαστείτε ένα τηλεσκόπιο τουλάχιστον 6 ιντσών.
Ο Ερμής, με μέγεθος -0,3, περνά 8 ° βόρεια του Αλντεμπαράν μια ώρα μετά το ηλιοβασίλεμα. Η Αφροδίτη, με μέγεθος -3,9, είναι στα δεξιά του αστεριού και γρήγορα χαμηλώνει στον βορειοδυτικό ουρανό.
Βορειοδυτικά της Αφροδίτης (και περίπου το ίδιο ύψος πάνω από τον ορίζοντα) είναι οι Πλειάδες. Δείτε αν μπορείτε να εντοπίσετε κάποιο από τα φωτεινά αστέρια του σμήνους που φαίνονται καθώς πέφτει το σούρουπο. Θα χρειαστείτε σίγουρα μια καθαρή θέα λίγο πάνω από τον ορίζοντα.
Πολύ ψηλότερα στον ουρανό, κοντά στα «γόνατα» των Διδύμων, είναι ο κατακόκκινος Άρης που λάμπει με μέγεθος 1,6. Θα χρειαστεί περισσότερος χρόνος για να εμφανιστεί ο πλανήτης στον σκοτεινό ουρανό.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 6:02 πμ. της Τρίτης.
Τρίτη, 11 Μαΐου
Νέα Σελήνη στις 10:01 μμ. Σχεδόν τρεις ώρες αργότερα, η Σελήνη φτάνει στο απόγειο – το πιο απομακρυσμένο σημείο από τον πλανήτη στην τροχιά του γύρω από τη Γη, 406.512 χιλιόμετρα μακριά.
Τετάρτη, 12 Μαΐου
Το οικείο σχήμα της «κατσαρόλας» της Μεγάλης Άρκτου είναι σχεδόν στο ζενίθ τα βράδια του Μαΐου. Το καλύτερο διπλό άστρο της άνοιξης με κιάλια βρίσκεται στη λαβή της κατσαρόλας. Ο Μιζάρ λάμπει με 2ο μέγεθος, περίπου έξι φορές πιο φωτεινός από τον 4ου μεγέθους συνοδό του, τον Αλκόρ. Αν και αυτά τα δύο δεν έχουν μια φυσική σχέση, αποτελούν ένα όμορφο θέαμα με κιάλια. ( Άνθρωποι με καλή όραση συχνά μπορούν να ξεχωρίσουν το ζευγάρι, χωρίς οπτική βοήθεια) Ένα μικρό τηλεσκόπιο αποκαλύπτει τον ίδιο τον Μιζάρ ως ένα διπλό αστέρι, επίσης, που όμως είναι ένα πραγματικό διπλό αστέρι και όχι οπτικό.
Πέμπτη, 13 Μαΐου
Αυτό το βράδυ, η λεπτή ημισέληνος, βρίσκεται 8 μοίρες πάνω από τον Αλντεμπαράν και την Αφροδίτη. Πιο κάτω, μόλις πάνω από τον ορίζοντα, βρίσκονται οι Πλειάδες.
Παρασκευή, 14 Μαΐου
Απόψε, θα δείτε την Σελήνη περίπου 6 μοίρες κάτω από τον Άρη. Μπορείτε να εντοπίσετε τον Μπετελγκέζ κάτω και στα αριστερά τους, πολύ χαμηλά στον ορίζοντα;
Θα θέλατε να ψάξετε να βρείτε ένα γαλαξία; Με ένα ζευγάρι κιάλια, σαρώστε περίπου ένα οπτικό πεδίο ανατολικά-νοτιοανατολικά από το 2ου μεγέθους αστέρι Phecda (γ της Μεγάλης Άρκτου), το αστέρι που αποτελεί τη νοτιοανατολική γωνία του μπολ της «κατσαρόλας». Θα δείτε ένα τρίγωνο με 5ου και 6ου μεγέθους αστέρια. Ο σπειροειδής γαλαξίας M106 βρίσκεται 1,7 ° νότια του 3 των Θηρευτικών Κυνών, η νότια άκρη του τριγώνου. Ο γαλαξίας θα εμφανιστεί ως μια οβάλ θαμπάδα φωτός.
Σάββατο, 15 Μαΐου
Το ανατολικό τμήμα του νεφελώματος του «Πέπλου» (Veil nebula) στον Κύκνο είναι το υπόλειμμα ενός σουπερνόβα που εξερράγη 5000-8000 χρόνια πριν. Το αέριο που εκτοξεύτηκε από την έκρηξη εξακολουθεί να επεκτείνεται προς τα έξω, να συγκρούεται με άλλο διαστρικό υλικό με ταχύτητα 30.000 km/s (ένα δέκατο της ταχύτητας του φωτός) και να ιονίζει τα αέρια, προκαλώντας τα να λάμπουν όπως αποτυπώνεται στην παρακάτω φωτογραφία του Ανδρέα Χονδρογιάννη από τον Πάρνωνα.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 5:10 πμ. της Κυριακής.
Κυριακή, 16 Μαΐου
Στο 1/3 της απόστασης από τον Αρκτούρο, τον «Αρκτοφύλακα», προς τον Βέγα θα βρείτε το αμυδρό μικρό ημικύκλιο του Βόρειου Στεφάνου, το στέμμα της Αριάδνης. Ξεχωρίζει το σχετικά λαμπρό άστρο του που ονομάζεται Τζέμα ή Αλφέκα, «το πολύτιμο πετράδι», με φαινόμενο μέγεθος 2,2. Μετά, μετρώντας τα 2/3 της απόστασης από τον Αρκτούρο προς τον Βέγα θα βρείτε το Τραπέζιο του Ηρακλή που δεν έχει κάποιο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό. Τα αστέρια του αστερισμού του Ηρακλή είναι σχεδόν όλα αχνά και η θέση του κάπως λοξή σε σχέση με τους γειτονικούς αστερισμούς.
Παραπάνω δίνονται οι ημέρες και οι ώρες, κατά τη διάρκεια της εβδομάδας αυτής, στις οποίες μπορούμε να παρατηρήσουμε με ένα καλό τηλεσκόπιο (πάνω από 4 ίντσες) την περίφημη ερυθρά κηλίδα του Δία (το χρώμα της είναι ελαφρά πορτοκαλί). Η παρατήρηση της κηλίδας μπορεί να γίνει από 50 λεπτά πριν έως 50 λεπτά μετά την αναγραφόμενη ώρα.
Όμορφες αστρικές τροχιές πάνω από αστεροσκοπείο. Φωτογράφος: Κώστας Τσέκας
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο:www.spaceweather.com.
Ο Ερμής (μέγεθος 0) και η Αφροδίτη (μέγεθος -3,9) βγαίνουν μέσα από το φως της δύσης του Ήλιου, χαμηλά στο βραδινό λυκόφως.
Ο Άρης έχει μέγεθος +1,7, στους Διδύμους, λάμπει στα δυτικά νωρίς το βράδυ. Η φαινόμενη διάμετρος του είναι 4,5 δευτερόλεπτα του τόξου, αρκετά μικρή για να φανερωθούν λεπτομέρειες πάνω στην επιφάνειά του.
Ο Δίας και ο Κρόνος (στον αμυδρό Υδροχόο και Αιγόκερω, αντίστοιχα) φαίνονται στα νοτιοανατολικά πριν την ανατολή του Ήλιου. Ο Κρόνος είναι λίγο ψηλότερα αλλά είναι αμυδρότερος από τον Δία με μέγεθος + 0,7. Ο γιγαντιαίος πλανήτης λάμπει με μέγεθος -2,3, 16 μοίρες στα αριστερά του Κρόνου.
Ο Ουρανός και ο Ποσειδώνας βρίσκονται μέσα στη λάμψη του Ήλιου.
