Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 10-10 έως 16-10
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
από 10-10 έως και 16-10 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Παρακάτω δίνονται οι ημέρες και οι ώρες, κατά τη διάρκεια της εβδομάδας αυτής, στις οποίες μπορούμε να παρατηρήσουμε με ένα καλό τηλεσκόπιο (πάνω από 4 ίντσες) την περίφημη ερυθρά κηλίδα του Δία (το χρώμα της είναι στην πραγματικότητα ελαφρά πορτοκαλί). Η παρατήρηση της κηλίδας μπορεί να γίνει από 50 λεπτά πριν έως 50 λεπτά μετά την αναγραφόμενη ώρα. Ένα μπλε ή πράσινο φίλτρο θα μπορούσε να βοηθήσει στην αύξηση του κοντράστ στον Δία.
Δευτέρα, 10 Οκτωβρίου
Τώρα που η Σελήνη απομακρύνθηκε από τον Αιγόκερω, ας επιστρέψουμε σε αυτόν τον αστερισμό για να δοκιμάσουμε την τύχη μας στον εντοπισμό της Εστίας (4 Vesta). Αν και έχει αρχίσει να απομακρύνεται, απόψε, ο μεγέθους 6,8 αστεροειδής εξακολουθεί να βρίσκεται κοντά στο σφαιρωτό σμήνος M30. Τους χωρίζουν μόλις 3°, με την Vesta να είναι ανατολικά-βορειοανατολικά της πυκνής σφαίρας των αστεριών.
Με μέγεθος 7,2, το M30 είναι λίγο πιο αχνό από τον αστεροειδή. Εκτείνεται περίπου 12′, γεγονός που μεταφράζεται σε φυσική διάμετρο περίπου 90 ετών φωτός στην τεράστια απόστασή του, περίπου 26.000 έτη φωτός από τη Γη. Το M30 εμφανίζεται ιδιαίτερα πυκνό, με φωτεινό πυρήνα. Ακόμη και με ένα μικρό τηλεσκόπιο θα δείτε το σμήνος. Όμως, η λαμπρή Σελήνη εξακολουθεί να ρίχνει το φως της στον ουρανό. Και παρόλο που η Vesta απομακρύνεται, θα παραμείνει σε απόσταση 5° από το M30 για το μεγαλύτερο μέρος του υπόλοιπου μήνα.
Τρίτη, 11 Οκτωβρίου
Ακόμη και όταν τα αστέρια αρχίζουν να βγαίνουν στο βραδινό λυκόφως, η Κασσιόπη είναι ήδη ψηλότερα στα βορειοανατολικά από την κατσαρόλα της Μεγάλης Άρκτου που βυθίζεται στα βορειοδυτικά. Το σχήμα με το W της Κασσιόπης στέκεται όρθιο στη μια του την άκρη.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου ακριβώς στις 1:10 πμ. της Τετάρτης.
Τετάρτη, 12 Οκτωβρίου
Ένα νέο ουράνιο σώμα στον ουρανό: Ο κομήτης C/2022 E3 (ZTF) προβλέπεται να γίνει λαμπρότερος από το 6ο μέγεθος στις αρχές του 2023, ίσως ακόμη και να γίνει ο καλύτερος κομήτης της χρονιάς. Προς το παρόν, είναι περίπου 11ου μεγέθους και φαίνεται καλύτερα με μεγαλύτερο από 8 ίντσες ερασιτεχνικό τηλεσκόπιο.
Εντοπίστε τον κομήτη νωρίς – μόλις σκοτεινιάσει μετά το ηλιοβασίλεμα και πριν η Σελήνη ανέβει πολύ ψηλά. Αυτή την εβδομάδα, ο ZTF βρίσκει στον Βόρειο Στέφανο, ο οποίος σιγά-σιγά κατευθύνεται προς τα δυτικά. Ο κομήτης βρίσκεται μόλις 0,5° βορειοανατολικά του δέλτα, 5ου μεγέθους, απόψε. Κατά τη διάρκεια της επόμενης εβδομάδας, ο ZTF θα βρεθεί σε ευθεία γραμμή νοτιοδυτικά πέρα από το δέλτα, με κατεύθυνση τον Όφη.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου ακριβώς στις 9:01 μμ.
Πέμπτη, 13 Οκτωβρίου
Η Σελήνη, σε φθίνουσα φάση, βρίσκεται στα ανατολικά νωρίς το βράδυ και περνάει μέσα από τον Ταύρο τις επόμενες νύχτες. Θα βρεθεί κοντά στον Άρη αύριο το βράδυ. Η Σελήνη ήταν γεμάτη την περασμένη Κυριακή, ενώ ο Άρης θα φτάσει σε αντίθεση την 1η Δεκεμβρίου.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 02:48 πμ. της Παρασκευής.
Παρασκευή, 14 Οκτωβρίου
Αργά απόψε, η Σελήνη και ο Άρης “κρέμονται” μεταξύ των κέρατων του Ταύρου. Ο Άρης έχει πλέον μέγεθος -0,8 και εκτείνεται στα 13″. Ο δίσκος του είναι 90 τοις εκατό φωτισμένος. Ο κόκκινος πλανήτης πλησιάζει σε αντίθεση αργότερα φέτος, όλο και μεγαλύτερος και φωτεινότερος κάθε εβδομάδα που περνάει. Μέχρι το τέλος του μήνα, θα φτάσει στο 94 τοις εκατό της λαμπρότητάς του.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 10:39 μμ.
Σάββατο, 15 Οκτωβρίου
Ο λαμπρός Αρκτούρος τρεμοσβήνει χαμηλά στο δυτικό ουρανό στο λυκόφως, ολοένα βυθιζόμενος στο φως του ηλιοβασιλέματος. Πόσες εβδομάδες ακόμα θα μπορέσετε να τον παρατηρήσετε; Στα δεξιά του βρίσκεται η κατσαρόλα της Μεγάλης Άρκτου.
Κοιτάξτε χαμηλά στα νοτιοανατολικά αργά στο σούρουπο όπου το λαμπρό άστρο Φομαλχώ, στο νότιο Ιχθύ, έχει ήδη ανατείλει. Φτάνει στο ψηλότερό του σημείο στο νότιο στις 11 μ.μ.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 4:26 πμ. της Κυριακής.
Κυριακή, 16 Οκτωβρίου
Ο Βέγας είναι το πιο λαμπρό αστέρι πολύ ψηλά στα δυτικά το σούρουπο. Ο Αρκτούρος, εξίσου λαμπρός, είναι χαμηλά στα δυτικά-βορειοδυτικά. Το πιο λαμπρό αστέρι στην τεράστια απόσταση μεταξύ τους, το ένα τρίτο περίπου της διαδρομής από τον Αρκτούρο πίσω και πάνω προς τον Βέγα, είναι η Αλφέκα (Alphecca) με μέγεθος 2,2, το πιο λαμπρό στολίδι στο βασιλικό στέμμα του Βόρειου Στεφάνου ( Corona Borealis). Η Alphecca είναι ένα εκλειπτικό διπλό άστρο με μια περίοδο 17 ημερών. Όμως, η αλλαγή στη φωτεινότητά του είναι πάρα πολύ μικρή για να παρατηρηθεί με γυμνό μάτι.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 12:17 μετά τα μεσάνυχτα της Κυριακής.
Ο NGC253 ή «γαλαξίας του Γλύπτη» είναι ένας φωτεινός ραβδωτός σπειροειδής γαλαξίας σε απόσταση περίπου 11,5 εκατομμυρίων ετών φωτός στον ομώνυμο αστερισμό. Φωτογραφία: Γιώργος Χατζηφραντζής. Διαβάστε περισσότερα…
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.
Ο Ερμής, κάνει την καλύτερή του πρωινή εμφάνιση. Κοιτάξτε πάνω από τον ανατολικό ορίζοντα νωρίς το πρωί. Γίνεται γρήγορα λαμπρός, με μέγεθος -0,5 στις 16 Οκτωβρίου.
Η Αφροδίτη έχει χαθεί μέσα στο φως της ανατολής του Ήλιου.
Ο Άρης, μέγεθος -0,8 στον ανατολικό Ταύρο, ανατέλλει πριν τις 10 μμ. και βρίσκεται ψηλά στα ανατολικά-νοτιοανατολικά για το υπόλοιπο της νύχτας. Ο δίσκος του πλανήτη είναι μικρός, 13” σε διάμετρο. Θα βρεθεί σε αντίθεση στις 8 Δεκεμβρίου. Τότε η φαινόμενη διάμετρος του θα φτάσει στα 17,2”.
Ο Άρης είναι τέσσερις φορές πιο φωτεινός από τον Αλντεμπαράν (μεγέθους + 0,9), με χρώμα σαν τον Άρη, που λάμπει δεξιά ή κάτω δεξιά του. Θα δείτε τις Πλειάδες πάνω από τον Αλντεμπαράν.
Ο Δίας, θεαματικός, με μέγεθος -2,9, ανατέλλει στις 6 μμ. και λάμπει ψηλά στα νοτιοδυτικά πριν τα ξημερώματα. Η φαινόμενη διάμετρός του είναι 49 δευτερόλεπτα της μοίρας. Ήταν σε αντίθεση πριν δύο εβδομάδες. Ο Δίας αυτή την εποχή είναι πολύ κοντά στο περιήλιο του στην 12ετή τροχιά του γύρω από τον Ήλιο.
Ο Κρόνος, με φαινόμενο μέγεθος +0,5, βρίσκεται στον ανατολικό Αιγόκερω και φέγγει στο νότο νωρίς το βράδυ. Η καλύτερη θέαση του πλανήτη μέσα από ένα τηλεσκόπιο θα είναι στις 9 μμ.
Ο Ουρανός, με μέγεθος 5,7 στον Κριό, βρίσκεται ψηλά στα ανατολικά αργά το βράδυ. Χρειάζεται ένα τηλεσκόπιο ή ένα ζευγάρι κιάλια για να παρατηρηθεί.
Ο Ποσειδώνας, με μέγεθος 7,8, είναι στα σύνορα Υδροχόου-Ιχθύων, περίπου 8° στα δυτικά του Δία.
