Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 12-8 έως και 18-8
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
από 12-8 έως και 18-8
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Δευτέρα, 12 Αυγούστου
Η ετήσια βροχή διαττόντων «Περσείδες» φτάνει στο αποκορύφωμά της αύριο το πρωί, αλλά με την πανσέληνο σε τρεις ημέρες από τώρα, οι συνθήκες θέασης είναι λιγότερο από ιδανικές. Το λαμπρό φως του φεγγαριού θα κρύψει τα πιο αμυδρά μετέωρα και θα κάνει τα φωτεινότερα μετέωρα λιγότερο εντυπωσιακά κατά τις ώρες μετά τα μεσάνυχτα. Αντί να βλέπετε έως και 100 μετέωρα ανά ώρα, όπως θα ήταν δυνατό όταν οι συνθήκες είναι ιδανικές, θα μπορείτε να δείτε μόνο 15 με 20 ανά ώρα. Αύριο το πρωί, η Σελήνη δύει λιγότερο από μισή ώρα πριν αρχίσει το λυκαυγές.
Η πηγή της βροχής είναι ο κομήτης Swift–Tuttle. Αν και ο κομήτης δεν είναι καθόλου κοντά στη Γη, η ουρά του τέμνει την τροχιά της Γης. Την διασχίζουμε κάθε χρόνο τον Αύγουστο. Μικροσκοπικά κομμάτια σκόνης από τον κομήτη χτυπούν την ατμόσφαιρα της Γης ταξιδεύοντας με ταχύτητα 210 Km την ώρα. Με αυτήν την ταχύτητα ακόμη και ένας κόκκος σκόνης παράγει ένα ζωηρό φωτεινό ίχνος, ένα μετέωρο, όταν αποσυντίθεται. Επειδή τα μετέωρα του Swift-Tuttle εκπορεύονται από τον αστερισμό του Περσέα ονομάζονται «Περσείδες».
Δεν είστε σίγουροι πότε αρχίζει το λυκαυγές; Περίπου 1 ώρα και 45 λεπτά πριν από την τοπική ώρα ανατολής, για τα βόρεια γεωγραφικά πλάτη κοντά στις 40°.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 1:54 πμ της Τρίτης.
Τρίτη, 13 Αυγούστου
Αν παρακολουθήσατε τις Περσείδες σήμερα τις πρώτες πρωινές ώρες, συνεχίστε να παρατηρείτε τον ουρανό και κατά τη διάρκεια του λυκαυγούς. Περίπου 45 λεπτά πριν ανατείλει ο Ήλιος, αναζητήστε ένα λαμπρό αντικείμενο που αιωρείται ακριβώς πάνω από τον ορίζοντα στα ανατολικά-νοτιοανατολικά. Αυτό είναι το λαμπρότερο αστέρι του νυχτερινού ουρανού, μεγέθους -1,5, ο Σείριος, στον αστερισμό του Μέγα Κυνός. Στα μέσα βόρεια γεωγραφικά πλάτη, το αστέρι ανεβαίνει περίπου 4° ψηλά μισή ώρα πριν από την ανατολή και είναι ορατό πάνω από ένα καθαρό και ανεμπόδιστο ορίζοντα. Η επιστροφή του Σείριου στον πρωινό ουρανό ήταν μια ευκαιρία για εορτασμό στην αρχαία Αίγυπτο. Η ανατολή του Ήλιου προμήνυε την επερχόμενη πλημμύρα του ποταμού Νείλου, ένα γεγονός από το οποίο εξαρτιόταν η γεωργία και όλη η ζωή στην Αίγυπτο.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 9:45 μμ.
Τετάρτη, 14 Αυγούστου
Πανσέληνος στις 3:32 μμ. Η Σελήνη θα βρίσκεται στα σύνορα του Αιγόκερου με τον αμυδρό Υδροχόο.
Η Αφροδίτη περνάει στην άλλη πλευρά του Ήλιου, από τη θέση που την βλέπουμε στη Γη, στις 9 πμ, σήμερα το πρωί. Φυσικά, το φως του Ήλιου κρύβει εντελώς τον πλανήτη. Θα επιστρέψει στο βραδινό ουρανό τον Οκτώβριο.
Πέμπτη, 15 Αυγούστου
Οι παρατηρητές του εξωτερικού ηλιακού συστήματος μπορούν να έχουν μια καλή θέα του Ουρανού πριν από την αυγή. Ο καλύτερος χρόνος για να τον αναζητήσετε είναι λίγο πριν το λυκαυγές. Ο Ουρανός βρίσκεται 55° ψηλά στα νοτιοανατολικά στο νότιο Κριό. Σήμερα το πρωί χρησιμοποιήστε κιάλια για να βρείτε τον πλανήτη, μεγέθους 5,8, 2,3° νότια-νοτιοανατολικά του μεγέθους 5,7 αστέρα 19 του Κριού. Ένα τηλεσκόπιο αποκαλύπτει τον μπλε-πράσινο δίσκο του Ουρανού, ο οποίος έχει διάμετρο 3,6″.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 11:24 μμ.
Παρασκευή, 16 Αυγούστου
Αυτά τα βράδια του Αυγούστου, ο λαμπρός Βέγας (το αστέρι του καλοκαιριού), περνάει κοντά από το ζενίθ. Όποτε ο Βέγας είναι στο ψηλότερό του σημείο, ο Τοξότης είναι αρκετά χαμηλότερά του στον νότο. Ο αστερισμός αυτός περιλαμβάνει μια πλούσια συλλογή από σμήνη και νεφελώματα που φαίνονται εύκολα με κιάλια ή τηλεσκόπιο.
Σάββατο, 17 Αυγούστου
Ξημερώματα, πριν ακόμα αρχίσει το λυκαυγές, ο ουρανός είναι πλέον φθινοπωρινός. Οι Πλειάδες και οι Υάδες του αστερισμού του Ταύρου αρχίζουν να ανεβαίνουν αρκετά ψηλά στον ουρανό. Στα αριστερά του Ταύρου βρίσκεται το πολύγωνο του Ηνίοχου που έχει την Αίγα ως το λαμπρότερό του αστέρι. Η Αίγα του Ηνίοχου (Capella), το 6ο σε λαμπρότητα άστρο του ουρανού, μοιάζει με τον ήλιο μας στο χρώμα (φασματικός τύπος G8) αλλά είναι ένα αστέρι γίγαντας πολλές φορές μεγαλύτερο. Ανατέλλει στα βορειοανατολικά πριν τα μεσάνυχτα, σπινθηρίζει έντονα και φέγγει με διάφορα χρώματα όταν βρίσκεται χαμηλά πάνω από τον ορίζοντα.
Η Σελήνη σε απόγειο, 406.244 χιλιόμετρα μακριά από το κέντρο της Γης.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 1:03 πμ της Κυριακής.
Κυριακή, 18 Αυγούστου
Αν και βρίσκεται μόλις 6° ανατολικά του Κρόνου, ο Πλούτωνας θα δοκιμάσει την παρατηρησιακή σας δεινότητα. Ο νάνος πλανήτης λάμπει με μέγεθος 14,2 και εμφανίζεται σαν μια αμυδρή κουκκίδα φωτός μέσα από τηλεσκόπια 8 ιντσών ή μεγαλύτερα σε ένα σκοτεινό ουρανό. Το κλειδί είναι να έχετε ένα τηλεσκόπιο ή να είστε σε θέση να σκοπεύσετε ένα κοντινό, σχετικά λαμπρό αστέρι. Το βράδυ αυτό προσφέρει μια τέτοια ευκαιρία, καθώς ο Πλούτωνας βρίσκεται 12′ βόρεια του μεγέθους 9,4 αστέρα HD 183431. Και αύριο το βράδυ, ο μακρινός πλανήτης θα βρεθεί 2′ βόρεια ενός μεγέθους 10,5 αστέρα.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 8:54 μμ.
Μνημείο Αννίτσας
Ο ερασιτέχνης αστροφωτογράφος Φαρμακόπουλος Αντώνης γράφει για τη φωτογραφία του αυτή: «Δυτικά της πόλης των Γρεβενών, σε απόσταση ευθείας γραμμής 28 χιλιομέτρων, στο όρος Λύγκος, βρίσκεται το Μνημείο των πεσόντων Αξιωματικών και Οπλιτών Νομού Γρεβενών 1940-1941,εναντίων των φασιστών Ιταλών επιδρομέων. Ανεγέρθηκε στη θέση «Αννίτσα», στο προσήλιο Φιλιππαίων, σε υψόμετρο 1700 μέτρων». Η φωτογραφία αυτή τραβήχτηκε στους Φιλιππαίους, 2-4 Αυγούστου, όταν έγινε η 13η Πανελλήνια Εξόρμηση Ερασιτεχνών Αστρονόμων.
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.
Ο Ερμής αρχίζει να φαίνεται στο λυκαυγές, καθώς ανεβαίνει πάνω από τον ανατολικό-βορειοανατολικό ορίζοντα αυτή την εβδομάδα. Η λαμπρότητα του αλλάζει από -0,2 σε -0,8. Κοιτάξτε με κιάλια πολύ χαμηλά, περίπου 45 λεπτά πριν την ανατολή του Ήλιου. Θα βρίσκεται κάτω δεξιά από τα αστέρια των Διδύμων. Στα δεξιά του είναι ο αμυδρότερος Προκύων.
Η Αφροδίτη και ο Άρης παραμένουν αόρατοι μέσα στο φως του Ήλιου.
Ο Δίας (μέγεθος -2,3, στα πόδια του Οφιούχου) φαίνεται στο νότο κατά τη διάρκεια του σούρουπου και αργότερα τη νύχτα. Ο δίσκος του έχει φαινόμενη διάμετρο 41″. Ο Δίας και ο Αντάρης σχηματίζουν ένα μεγάλο, σχεδόν ισοσκελές τρίγωνο, μαζί με το αστέρι δέλτα του Σκορπιού.
Ο Κρόνος (μέγεθος + 0,2, στον Τοξότη) είναι το σταθερό, κιτρινωπό «αστέρι» στα νότια-νοτιοανατολικά, 30 μοίρες ανατολικά του Δία. Οι δακτύλιοι του πλανήτη είναι πολύ ανοιχτοί, όσο πιο ανοιχτοί έχουν παρατηρηθεί τα τελευταία χρόνια.
Ο Ουρανός (μέγεθος + 5,8, στον Κριό) είναι ψηλά στα νοτιοανατολικά πριν το λυκαυγές.
Ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,8, στον Υδροχόο) είναι ψηλά στα νοτιοανατολικά τα μεσάνυχτα και φθάνει ψηλότερα στο νότο πριν την αρχή του λυκαυγούς.
Δείτε χάρτες με τις θέσεις των δύο πλανητών εδώ.
