Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 13-5 έως και 19-5
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
από 13-5 έως και 19-5
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Δευτέρα, 13 Μαΐου
Κοιτάξτε πάνω από τη Σελήνη αυτό το βράδυ για να δείτε την Ντενέμπολα (β του Λέοντα), την άκρη της ουράς του Λέοντα.
Θα βρείτε τον φωτεινό Αρκτούρο στα αριστερά της Ντενέμπολας.
Η Αφροδίτη βγαίνει πάνω από τον ανατολικό ορίζοντα περίπου μια ώρα πριν την ανατολή του Ήλιου. Η Αφροδίτη λάμπει με μέγεθος -3,8, περισσότερο από τρεις φορές λαμπρότερη από τον δεύτερο λαμπρότερο πλανήτη, τον Δία.
Η Σελήνη φτάνει σε περίγειο, το πιο κοντινό σημείο στην τροχιά της γύρω από τη Γη, στις 12:54 πμ της Τρίτης. Θα βρίσκεται 369,009 χιλιόμετρα μακριά από μας.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 1:46 πμ της Δευτέρας.
Τρίτη, 14 Μαΐου
Ο Βέγας είναι τώρα αρκετά ψηλά στα ανατολικά-βορειοανατολικά νωρίς το βράδυ. Ψάξτε για τον αμυδρό αστερισμό του, τη Λύρα, που κρέμεται κάτω από το αστέρι.
Αργά το βράδυ θα εντοπίσετε τον Δία. Ο γιγαντιαίος πλανήτης ανατέλλει πριν τις 11 μμ και ανεβαίνει ψηλότερα στο νότο γύρω στις 3 το πρωί. Ο Δίας λάμπει με μέγεθος -2,5, γεγονός που τον καθιστά το λαμπρότερο «αστέρι» στον ουρανό έως ότου η Αφροδίτη ανατείλει στο πρωινό λυκαυγές. Ο πλανήτης σήμερα βρίσκεται ανάμεσα στα πολύ πιο αμυδρά αστέρια του αστερισμού του Οφιούχου.
Τετάρτη, 15 Μαΐου
Το αστέρι κάτω από το φεγγάρι απόψε είναι ο Στάχυς. Ακόμα και με τα μεγαλύτερα τηλεσκόπια, ο Στάχυς εμφανίζεται ως μονό αστέρι, αλλά στην πραγματικότητα είναι ένα διπλό αστέρι, με δύο λαμπρούς μπλε γίγαντες.
Πάνω αριστερά της Σελήνης και του Στάχυ είναι ο λαμπρότερος Αρκτούρος, ένας πορτοκαλής γίγαντας. (Δείτε τον παρακάτω χάρτη).
Κάτω δεξιά του Στάχυ (στο μισό της απόστασης από τον Αρκτούρο) είναι το σχήμα των 4 αστεριών του αστερισμού του Κόρακα.
Ο Κρόνος γίνεται πιο εμφανής στον πρωινό ουρανό κάθε εβδομάδα που περνάει. Ο δακτυλιοειδής πλανήτης ανατέλλει μετά τις 12:30 πμ. και βρίσκεται 25° πάνω από τον νότιο ορίζοντα καθώς αρχίζει το λυκαυγές. Ο Κρόνος λάμπει με μέγεθος 0,4 και εμφανίζεται σημαντικά λαμπρότερος από τα αστέρια του υποβάθρου στον αστερισμό του, τον Τοξότη.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 3:24 πμ της Πέμπτης.
Πέμπτη, 16 Μαΐου
Τώρα ο Στάχυς λάμπει στα δεξιά της Σελήνης.
Παρασκευή, 17 Μαΐου
Για τους πιο ενθουσιώδεις παρατηρητές του ουρανού, άνοιξη σημαίνει «γαλαξίες». Πολλοί είναι σε σμήνη, όπως στην Κόμη και την Παρθένο, και είναι εύκολα ορατοί με ερασιτεχνικά τηλεσκόπια. Συχνά όμως ξεχνιούνται τα όμορφα διπλά αστέρια που επίσης βρίσκονται στον ουρανό της άνοιξης. Εδώ είναι μερικά από τα καλύτερα:
Το ζήτα (ζ) του Καρκίνου, με μεγέθη 5,6, 5,9 και 6 και αποστάσεις 1” και 6”. Για αυτό το τριπλό αστέρι θα χρειαστείτε ένα 6 ίντσο τηλεσκόπιο και σταθερή ατμόσφαιρα, ώστε να διαχωρίσετε τα αστέρια του.
Το φ του Καρκίνου, περίπου 10 μοίρες ανατολικά του Πολυδεύκη, με μέγεθος 6,3 και τα δύο, και απόσταση 5,2”.
Το ι του Καρκίνου, μεγέθη 4,2 και 6,6 και απόσταση 30,5”. Είναι το ανοιξιάτικο αστέρι, αντίστοιχο του Αλμπίρεο, με χρώματα μπλε και χρυσαφί.
Το γ του Λέοντος (Algeiba), με μεγέθη 2,6 και 3,8, και απόσταση 4,5”. Και τα δύο είναι κίτρινα αστέρια.
Το χ της Μεγάλης Άρκτου, με μεγέθη 4,3 και 4,8, και απόσταση 1,6”. Το σύστημα κινείται γρήγορα, με περίοδο 60 έτη. Αποτελεί ένα καλό τεστ για ένα τηλεσκόπιο 3 ιντσών.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 5:02 πμ του Σαββάτου.
Σάββατο, 18 Μαΐου
Πανσέληνος στις 00:12 μετά τα μεσάνυχτα του Σαββάτου. Το φεγγάρι λάμπει στον αστερισμό του Ζυγού, στα δεξιά της κεφαλής του Σκορπιού.
Ξημερώματα Κυριακής, θα βρείτε τον 6ου μεγέθους Ουρανό 1,2° βόρεια της Αφροδίτης. Θα μπορέσετε να χωρέσετε και τα δύο αντικείμενα μέσα στο ίδιο οπτικό πεδίο με κιάλια 7Χ50.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 0:53 πμ της Κυριακής.
Κυριακή, 19 Μαΐου
Για τους παρατηρητές του βόρειου ημισφαιρίου, τα λαμπερά αστέρια είναι λίγα αυτό το μήνα. Μπορείτε όμως εύκολα να εντοπίσετε μερικούς προεξέχοντες αστερισμούς. Η Μεγάλη Άρκτος είναι σχεδόν στο ζενίθ περίπου στις 9 μμ. Ακολουθήστε το τόξο της λαβής της κατσαρόλας της Άρκτου μέχρι το λαμπρό κίτρινο αστέρι, τον Αρκτούρο, και από εκεί στον λευκό Στάχυ, στον αστερισμό της Παρθένου. Ο σχηματισμός σαν δρεπάνι του Λέοντα μαζί με την Κόμη της Βερενίκης χρησιμεύουν σαν δείκτες εντοπισμού γαλαξιών ορατών με μεγαλύτερα τηλεσκόπια.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 6:40 πμ της Δευτέρας.
Το λαμπρό ανοιχτό σμήνος Μ35 είναι στους δυτικούς Διδύμους. Στα βράδια της 18ης και 19ης Μαΐου ο πλανήτης Άρης φιλοξενείται εκεί. Τα αστέρια του σμήνους κυριαρχούν στην εικόνα, ενώ τα αμυδρότερα αστέρια στα δεξιά του σμήνους ανήκουν στο πιο μακρινό σμήνος NGC 2158. Φωτογραφία: Behyar Bakhshandeh
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.
Ο Ερμής βρίσκεται χαμένος μέσα στο φως της ανατολής του Ήλιου, μακριά από την Αφροδίτη, κάτω και στα αριστερά της.
Η Αφροδίτη (μέγεθος -3,8) είναι πολύ χαμηλά στον ορίζοντα το λυκαυγές. Ψάξτε την πάνω από τον ανατολικό ορίζοντα περίπου 20 λεπτά πριν την ανατολή του Ήλιου. Κοιτάξτε με ένα ζευγάρι κιάλια.
Ο Άρης (μέγεθος +1,7, στον Ταύρο) φαίνεται χαμηλά στα δυτικά όταν βραδιάζει. Βρείτε πρώτα τον Ωρίωνα στα νοτιοδυτικά. Στα δεξιά του αστερισμού θα βρείτε τον λαμπρό Αλντεμπαράν. Ο δίσκος του έχει τώρα διάμετρο μόλις 4 δευτερόλεπτα της μοίρας. Βρίσκεται στην πιο μακρινή του απόσταση από τη Γη.
Ο Δίας (μέγεθος -2,5, στο αριστερό πόδι του Οφιούχου) ανατέλλει από τα νοτιοανατολικά πριν τις 11 μμ. Πριν την αρχή του λυκαυγούς βρίσκεται ήδη σε καλή θέση για παρατήρηση. Ο δίσκος του έχει φαινόμενη διάμετρο 44”. Θα βρεθεί σε αντίθεση στις 10 Ιουνίου.
Ο Κρόνος (μέγεθος + 0,4, στον Τοξότη) λάμπει περίπου 28 μοίρες στα αριστερά του Δία πριν το λυκαυγές. Ανατέλλει λίγο μετά τα μεσάνυχτα.
Ο Ουρανός και ο Ποσειδώνας χάνονται μέσα στο φως του Ήλιου.
