Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 13-7 έως και 19-7
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Δευτέρα, 13 Ιουλίου
Η βροχή διαττόντων Υδροχοΐδες συνεχίζει να δυναμώνει αυτή την εβδομάδα. Το μέγιστο είναι στα τέλη Ιουλίου και κορυφώνεται στις 30. Όμως, ήδη υπάρχει μικρή δραστηριότητα τις ώρες πριν το ξημέρωμα. Ευτυχώς, η απουσία της σελήνης από τον πρωινό ουρανό δεν θα μειώσει τον αριθμό των μετεώρων που μπορείτε να δείτε. Όμως, στο αποκορύφωμα της βροχής, στο τέλος Ιουλίου, θα έχουμε την σελήνη στη φάση της πανσελήνου. Για να επιβεβαιώσετε ότι ένα μετέωρο προέρχεται από τις Υδροχοΐδες και δεν είναι ένα τυχαίο σωματίδιο σκόνης που κάηκε στην ατμόσφαιρα της Γης, η νοητή διαδρομή του προς τα πίσω θα πρέπει να φτάνει στον αστερισμό του Υδροχόου.
Τρίτη, 14 Ιουλίου
Δείτε την φωτεινή Αφροδίτη στο λυκόφως, με τον λιγότερο λαμπρό Δία 5 ° στα δεξιά της. Ο αμυδρότερος Βασιλίσκος είναι τώρα στην πιο κοντινή του προσέγγιση με την Αφροδίτη: 2° με 3° πάνω από αυτόν.
Τα δύο διαστημόπλοια που φωτογραφίζουν τους δύο φωτεινότερους νάνους πλανήτες είναι κοντά το ένα από το άλλο: το New Horizons περνάει από τον Πλούτωνα και το Dawn είναι σε τροχιά γύρω από την Δήμητρα. Βρείτε την Δήμητρα, με μέγεθος 7,7, ακριβώς κάτω από τον Αιγόκερο. Ο Πλούτωνας είναι δύσκολος αφού έχει 14ο μέγεθος. Συμπτωματικά, και οι δύο είναι αργά το βράδυ στο νότιο ουρανό, σε απόσταση περίπου 25 °. Επίσης συμπτωματικά και οι δύο είναι κοντά στην αντίθεσή τους.
Αυτή είναι η μέρα που όλοι περιμέναμε. Το διαστημόπλοιο «Νέοι Ορίζοντες» περνάει από τον Πλούτωνα. Ο Πλούτωνας βρίσκεται στο βόρειο Τοξότη, περίπου 0,5 ° βορειοανατολικά του μεγέθους 3,5 ξ2 του Τοξότη.
Τετάρτη, 15 Ιουλίου
Νέα σελήνη στις 4:25 π.μ. της Πέμπτης.
Ο νάνος πλανήτης Δήμητρα φτάνει σε αντίθεση στο τέλος Ιουλίου, κάπου μεταξύ των αστερισμών του Τοξότη, του Αιγόκερου και του Μικροσκοπίου. Ο χάρτης είναι από το Astronomy, του Roen Kelly
Πέμπτη, 16 Ιουλίου
Για τους περισσότερους ερασιτέχνες, η Κασσιόπη είναι ο δεύτερος πιο εύκολα αναγνωρίσιμος αστερισμός στον ουρανό του βορείου ημισφαιρίου. Κοιτάξτε για το γνωστό σχήμα ‘ W ‘, που αναρριχάται σιγά-σιγά από τον βορειανατολικό ουρανό αφού έχει βραδιάσει. Η Κασσιόπη μοιάζει σε φωτεινότητα με την γνωστή κατσαρόλα της Μεγάλης Άρκτου αλλά έχει μικρότερο μήκος. Το αστέρι στο πιο δεξιό άκρο του σχήματος W ονομάζεται Caph που στα Αραβικά σημαίνει «βαμμένο χέρι».
Το αστέρι μ του Ηρακλή, ένας κοντινός μας γείτονας σε απόσταση μόνο 27 έτη φωτός είναι ένα πολύ ενδιαφέρον διπλό με μέγεθος 3,4. Με ένα τηλεσκόπιο 4 ιντσών μπορούμε να διακρίνουμε τον κίτρινο κυρίως αστέρα του και τον αρκετά αμυδρότερό του συνοδό σε απόσταση 35” στα δυτικά νοτιοδυτικά του. Το κυρίως άστρο είναι μια ηλικιωμένη έκδοση του δικού μας ήλιου. Τα αποθέματα υδρογόνου στον πυρήνα του έχουν εξαντληθεί με αποτέλεσμα τώρα να διαστέλλεται. Το δευτερεύων αστέρι αποτελείται από ένα πολύ κλειστό ζευγάρι από ερυθρούς νάνους με μεγέθη 10,2 και 10,7. Ο διαχωρισμός τους είναι πολύ δύσκολος (απέχουν μόλις 1,1”).
Παρασκευή, 17 Ιουλίου
Ο όμορφος Κρόνος έφτασε σε αντίθεση στα τέλη Μαΐου και παραμένει ένα εντυπωσιακό θέαμα από το σούρουπο μέχρι να δύσει, περίπου στις 2:30 π.μ. Βρίσκεται τώρα ανάμεσα στα αστέρια του ανατολικού Ζυγού και εμφανίζεται ψηλότερα στο νότο κατά τη διάρκεια του βραδινού λυκόφωτος. Λάμπει με μέγεθος 0,3 και είναι το λαμπρότερο αντικείμενο σε αυτό το τμήμα του ουρανού. Με ένα τηλεσκόπιο, ο πλανήτης φαίνεται να έχει έναν 18″ δίσκο. Οι δακτύλιοί του εκτείνονται στα 40″ και έχουν κλίση 24 °.
Ο Κρόνος στις 7 Ιουλίου (φωτογραφία: Christopher Go, από τις Φιλιππίνες).
Σάββατο, 18 Ιουλίου
Μισή ώρα μετά το ηλιοβασίλεμα, κοιτάξτε ένα όμορφο τρίγωνο να σχηματίζεται στο δυτικό ουρανό, με την Αφροδίτη, τον Δία και την λεπτή ημισέληνο να αποτελούν τις τρεις κορυφές του. Καθώς θα βραδιάζει, ο Βασιλίσκος θα εμφανιστεί πάνω από το τρίγωνο. Τώρα, ο Δίας έχει μετακινηθεί 6° μακριά από την Αφροδίτη. Με τηλεσκόπιο, ο δίσκος της Αφροδίτης έχει μεγαλώσει στα 43 δευτερόλεπτα του τόξου και είναι φωτισμένος στο 19%.
Κυριακή, 19 Ιουλίου
Ο αστεροειδής 2 Παλλάς εμφανίστηκε απέναντι από τον Ήλιο (αντίθεση) στα μέσα Ιουνίου και συνεχίζει να παραμένει στον ουρανό όλη τη νύχτα. Το μεγέθους 9,6 αντικείμενο, το δεύτερο μεγαλύτερο σώμα που βρίσκεται ανάμεσα στις τροχιές του Άρη και του Δία, βρίσκεται ανάμεσα στα αστέρια του Ηρακλή, μια περιοχή που ανεβαίνει σχεδόν στο ζενίθ αργά το βράδυ. Χρησιμοποιώντας κιάλια ή ένα τηλεσκόπιο, πρώτα εντοπίστε το μεγέθους 3,1 δέλτα (δ) του Ηρακλή, το τρίτο φωτεινότερο αστέρι του αστερισμού. Απόψε, η Παλλάδα βρίσκεται 2,6 ° νοτιοδυτικά από αυτό το αστέρι. Όπως με την πιο λαμπρή «ξαδέλφη» της, την Δήμητρα, μπορείτε να επιβεβαιώσετε ότι εντοπίσατε την Παλλάδα σκιαγραφώντας το πεδίο και στη συνέχεια επιστρέφοντας στο πεδίο αυτό, ένα ή δύο βράδια αργότερα, παρατηρώντας ποιο «αστέρι» έχει μετατοπιστεί.
Μπορεί ένα αυτοματοποιημένο τηλεσκόπιο να αντικαταστήσει τους αστροχάρτες; Όπως ο Terence Dickinson και ο Alan Dyer λένε στο Backyard Astronomer’s Guide: “Δεν μπορεί κανείς να εκτιμήσει πλήρως το σύμπαν, αν δεν αναπτύξει την ικανότητα να βρίσκει πράγματα στον ουρανό και αν δεν κατανοεί τις ουράνιες κινήσεις. Αυτή η γνώση κατακτάται μόνο όταν κάποιος αφιερώνει χρόνο κάτω από τα αστέρια με φιλομάθεια και με έναν αστροχάρτη στα χέρια.” Χωρίς αυτά, “Ο ουρανός ποτέ δεν γίνεται ένα φιλικό μέρος.”
Στις 7 Ιουλίου, σχηματίστηκε ένα ενδιαφέρον “τρίγωνο” νωρίς στον νυχτερινό ουρανό: Αφροδίτη, Δίας και πελαργός. Από το χωριό Άγιος Γερμανός, στις Πρέσπες.
Θέλετε να γίνετε καλύτερος ερασιτέχνης αστρονόμος; Μάθετε τη θέση των αστερισμών με βάση τα πιο λαμπρά αστέρια τους και τους σχηματισμούς τους. Αυτό είναι το κλειδί για να εντοπίσετε και τα διάφορα αντικείμενα από το βαθύ ουρανό με κιάλια ή με τηλεσκόπιο. Ένας πολύ χρήσιμος οδηγός για εύκολο εντοπισμό των αστερισμών σε όλο τον ουρανό είναι το βιβλίο The Monthly Sky Guide (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης).
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.
Ο Ερμής είναι πολύ χαμηλά στο λυκαυγές και αυξάνει σε λαμπρότητα, φτάνοντας στο -1,6. Χρησιμοποιήστε ένα ζευγάρι κιάλια. Ψάξτε για τον Ερμή, 20-30 λεπτά πριν την ανατολή του ήλιου.
Η Αφροδίτη και ο Δίας (μέγεθος -4,7 και -1,8, αντίστοιχα) απομακρύνονται ο ένας από τον άλλον αυτή την εβδομάδα. Λάμπουν μετά τη δύση του ηλίου πάνω στο δυτικό ουρανό. Φτάνουν σε απόσταση 6° την Παρασκευή 17 Ιουλίου.
Ο Άρης έχει χαθεί στο φως της ανατολής του ήλιου.
Ο Κρόνος (μέγεθος 0,3, στον Ζυγό, πάνω από την κεφαλή του Σκορπιού) βγαίνει στον πρωινό ουρανό στα νοτιοανατολικά πριν τη δύση του ήλιου και μεσουρανεί στις 9:30 μ.μ. Κάτω και στα αριστερά του, σε απόσταση 13° είναι ο Αντάρης. Το αστέρι δ του Σκορπιού βρίσκεται ανάμεσα στον πλανήτη και τον Αντάρη.
Ο Ουρανός (μέγεθος +5,8, στους Ιχθείς) είναι στα νότιο-ανατολικά στο λυκαυγές.
Ο Ποσειδώνας (μέγεθος +7,9, στον Υδροχόο) είναι στα νότια στην αρχή του λυκαυγούς (από τα βόρεια γεωγραφικά πλάτη). Όσο πιο νότια, τόσο ψηλότερα θα βρεθεί.
Εδώ θα βρείτε αναλυτικούς χάρτες για τις θέσεις του Ουρανού και του Ποσειδώνα.
