Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 13/11 έως και 19/11
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
από 13-11 έως και 19-11
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Δευτέρα, 13 Νοεμβρίου
Η καλύτερη πλανητική σύνοδος του 2017 λαμβάνει χώρα στον πρωινό ουρανό. Η Αφροδίτη και ο Δίας ανατέλλουν από τα ανατολικά-νοτιοανατολικά περίπου 70 λεπτά πριν από την ανατολή και ανεβαίνουν 5° μισή ώρα αργότερα. Η Αφροδίτη λάμπει με μέγεθος -3,9 και εμφανίζεται λιγότερο από 1° μακριά από τον μεγέθους -1,7 Δία. Τα κιάλια προσφέρουν μια εκπληκτική θέα αυτών των δύο σωμάτων μέσα στο φως του λυκαυγούς. Τις επόμενες ημέρες ο Δίας θα ανέβει ψηλότερα, ενώ η Αφροδίτη θα βυθίζεται πιο χαμηλά στον ορίζοντα.
Τρίτη , 14 Νοεμβρίου
Καθώς ξημερώνει το πρωί της Τετάρτης η ημισέληνος βρίσκεται στα αριστερά του Άρη. Οι άλλοι δύο πλανήτες, ο Δίας και η Αφροδίτη, βρίσκονται χαμηλότερα, λίγες μοίρες πάνω από τον ορίζοντα. Τις επόμενες ημέρες η Σελήνη βρίσκεται πιο χαμηλά και πλησιάζει περισσότερο τον Δία και την Αφροδίτη στις 17 Νοεμβρίου.
Τετάρτη, 15 Νοεμβρίου
Μπορείτε να βρείτε τα τέσσερα αστέρια που αποτελούν το Μεγάλο Τετράγωνο του Πήγασου και να τα τοποθετήσετε σε σειρά ως προς τη λαμπρότητά τους; Στα αριστερά είναι ο Alpheratz, το πιο λαμπρό, ενώ το πιο αμυδρό είναι ο Algenib με μέγεθος 3.
Πέμπτη, 16 Νοεμβρίου
Η λαμπρή Κασσιόπη στριφογυρίζει γύρω από τον βόρειο πόλο κοντά στο ζενίθ κατά τη διάρκεια των βραδυνών ωρών. Ξέρετε πού να ψάξετε για το ανοιχτό σμήνος NGC 7789, με κιάλια; Είναι περίπου 3 μοίρες νοτιοδυτικά του β της Κασσιόπης. Το σμήνος έχει διάμετρο περίπου 30 λεπτά της μοίρας και όλα τα αστέρια που ανήκουν σε αυτό το σμήνος είναι περίπου 11ου μεγέθους. Φαίνονται καλά με μεσαία μεγέθυνση. Αν και το σμήνος έχει μέγεθος όσο και η Σελήνη, μοιάζει σαν ένα νεφέλωμα εκπομπής, αν το δει κάποιος με κιάλια. Η απόστασή του είναι περίπου 13.000 έτη φωτός.
Παρασκευή, 17 Νοεμβρίου
Απόψε η Γη θα περάσει μέσα από τα υπολείμματα που άφησε ο κομήτης 55P/Tempel-Tuttle. Το αποτέλεσμα: η βροχή διαττόντων Λεοντίδες. Κάθε φορά που ο κομήτης επισκέπτεται το εσωτερικό του ηλιακού συστήματος (κάθε 33 χρόνια), αφήνει κατά μήκος της πορείας του σκόνη, χαλίκια και πετραδάκια. Αυτό δημιουργεί ένα είδος «ναρκοπεδίου» για την Γη, στο οποίο και εισέρχεται κάθε Νοέμβριο. Αυτές οι ζώνες σκόνης δεν είναι πάντοτε ίδιες. Για παράδειγμα, το 1998, πέσαμε σε μια ζώνη γεμάτη με μεγάλα κομμάτια, σε μέγεθος πέτρας. Το αποτέλεσμα ήταν ένας καταιγισμός από λαμπρές βολίδες που καιγόντουσαν κατά την είσοδό τους στην ατμόσφαιρα. Φέτος δεν περιμένουμε κάτι το θεαματικό. Πάντως, οι συνθήκες θα είναι ιδανικές ως προς τη φάση της Σελήνης. Ίσως παρατηρήσουμε μέχρι και 10 μετέωρα την ώρα. Οι καλύτερες ώρες παρατήρησης είναι μετά τις 3 πμ. Τα πεφταστέρια θα προέρχονται από τον αστερισμό του Λέοντα, που τότε θα αρχίζει να ανεβαίνει ψηλά στον πρωινό ουρανό.
Σάββατο, 18 Νοεμβρίου
Νέα Σελήνη στις 1:43 μμ.
Δύο πλανήτες φαίνονται απόψε νωρίς το βράδυ, ο Κρόνος και ο Ερμής. Κοιτάξτε χαμηλά στα νοτιοδυτικά με ένα ζευγάρι κιάλια. Ο εντοπισμός τους δεν είναι τόσο εύκολος!
Κυριακή, 19 Νοεμβρίου
Ο άλφα του Κήτους ή Μενκάρ, 150 έτη φωτός μακριά, είναι αστέρι 2ου μεγέθους, ένας πορτοκαλής γίγαντας που αργά καταναλώνει τα πυρηνικά καύσιμα του και αυξάνει την μάζα του. Ακόμη και μικρά τηλεσκόπια θα αποκαλύψουν τον 5ου μεγέθους οπτικό συνοδό του, το 93 του Κήτους, στα βόρεια του. Είναι μόνο άλλα 350 έτη φωτός μακριά! Είναι ένα όμορφο διπλό ζεύγος, που αν και η μεταξύ τους απόσταση είναι μεγάλη, η χρωματική τους αντίθεση είναι πολύ όμορφη.
Βροχή διαττόντων μέσα στον αστερισμό του Μεγάλου Κυνός, καθώς οι Λεοντίδες φτάνουν στο αποκορύφωμά τους λίγο πριν το λυκαυγές. Φωτογραφία: Tony Hallas
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.
Ο Ερμής (μέγεθος -0,3) βρίσκεται πολύ χαμηλά πάνω από τον νοτιοδυτικό ορίζοντα. Κοιτάξτε με ένα ζευγάρι κιάλια 20 με 30 λεπτά μετά τη δύση του Ήλιου.
Η Αφροδίτη (μέγεθος -3,9) και ο Δίας (μέγεθος -1,7) ανατέλλουν στην αρχή του λυκαυγούς και λάμπουν χαμηλά στα ανατολικά. Βρέθηκαν μόλις 1/3° μακριά το πρωί της 13ης. Τώρα αρχίζουν να απομακρύνονται ο ένας από τον άλλον. Κοιτάξτε πάνω από τον ανατολικό-βορειοανατολικό ορίζοντα περίπου 45 λεπτά πριν την ανατολή του Ήλιου και έχετε μαζί σας ένα ζευγάρι κιάλια.
Ο Άρης, με μέγεθος +1,7 στην Παρθένο, ολοένα και ανεβαίνει ψηλότερα. Απέχει τώρα περισσότερο από 25 μοίρες από την Αφροδίτη. Με τηλεσκόπιο ο Άρης δεν δείχνει κάποια λεπτομέρεια. Όμως, το επόμενο καλοκαίρι, όταν θα βρεθεί σε αντίθεση, θα κάνει την καλύτερη του εμφάνιση από το 2003.
Ο Κρόνος (μέγεθος +0,5 στον νότιο Οφιούχο) με κίτρινο χρώμα, λάμπει χαμηλά στα νοτιοδυτικά το σούρουπο.
Ο Ουρανός (μέγεθος 5,7, στους Ιχθύες) και ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,8, στον Υδροχόο) είναι ψηλά στα ανατολικά και νοτιοανατολικά, αντίστοιχα, νωρίς το βράδυ. Ο Ποσειδώνας είναι μόνο 0,6° νότια από το λάμδα του Υδροχόου.
Δείτε χάρτες με τις θέσεις του Ουρανού και του Ποσειδώνα εδώ.
