Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 14-10 έως 20-10, 2024
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
από 14-10 έως και 20-10 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Ο κομήτης Tsuchinshan-ATLAS (προφέρεται “Choo-chin-SHAHN”) αρχίζει την καλύτερη του εμφάνιση αυτή την εβδομάδα για όσους από εμάς στο βόρειο ημισφαίριο. Κάθε μέρα ο κομήτης ανεβαίνει ψηλότερα στα δυτικά και δύει όλο και αργότερα, εμφανιζόμενος σε κοινή θέα (ελπίζουμε!) στο τέλος του λυκόφωτος και στη συνέχεια, καθώς θα περνούν οι μέρες, επίσης μετά το τέλος του λυκόφωτος. Το φως του φεγγαριού θα κάνει την θέαση του κομήτη όχι ιδανική. Όμως, η μακριά ουρά του κομήτη, 10° ή περισσότερο, θα δείχνει περισσότερο ή λιγότερο προς τα πάνω, ανάλογα με το γεωγραφικό σας πλάτος.
Δείτε τον χάρτη με τις θέσεις του κομήτη εδώ
Δευτέρα, 14 Οκτωβρίου
Πόσο νωρίς στο λυκόφως μπορείτε να εντοπίσετε τον Κρόνο, μεγέθους +0,7, στο μακρινό φόντο της Σελήνης; Θα εμφανιστούν περίπου σε απόσταση 5° κατά τη διάρκεια της νύχτας. Το ζευγάρι στέκεται ψηλότερα γύρω στις 11 μμ., όταν είναι περίπου 40 ° ψηλά στο νότο. Ο Κρόνος, μεγέθους 0,7, ξεπερνά ακόμη και το 1ου μεγέθους Φομαλχώ στο Νότιο Ιχθύ, περίπου 21° στα νότια του πλανήτη. Αν και η φωτεινή Σελήνη είναι κοντά, ο Κρόνος θα πρέπει να είναι ορατός με ένα τηλεσκόπιο. Οι δακτύλιοί του εκτείνονται περίπου 42″, λίγο περισσότερο από το διπλάσιο του πλάτους του δίσκου του πλανήτη, ο οποίος εμφανίζεται με 19″ φαινόμενη διάμετρο.
Τρίτη, 15 Οκτωβρίου
Σήμερα το βράδυ, ο κομήτης Tsuchinshan-ATLAS θα περάσει ακριβώς πάνω από το 6ου μεγέθους σφαιρωτό σμήνος Μ5. Μια ευκαιρία που δεν πρέπει να χάσουν οι αστροφωτογράφοι. Η κόμη του κομήτη τώρα θα πρέπει να είναι περίπου 2ου μεγέθους.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 5:38 πμ. της Τετάρτης.
Τετάρτη, 16 Οκτωβρίου
Και ενώ προσπαθείτε να εντοπίσετε τον κομήτη, δείτε τον Αρκτούρο χαμηλά στα δυτικά-βορειοδυτικά περίπου 2 ½ γροθιές στο μήκος του βραχίονα στα δεξιά ή κάτω δεξιά του κομήτη. Κάποια στιγμή, όταν τελειώσει το λυκόφως, θα διαπιστώσετε ότι ο Αρκτούρος έχει το ίδιο ύψος πάνω από τον ορίζοντα με την εξίσου φωτεινή Αίγα στα βορειοανατολικά.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 1:31 πμ. της Πέμπτης.
Πέμπτη, 17 Οκτωβρίου
Η Πανσέληνος συμβαίνει στις 14:26.
Μπορεί να παρατηρήσετε ότι η δύση της Σελήνης σήμερα το πρωί – ή η ανατολή της Σελήνης απόψε – φαίνεται ιδιαίτερα μεγάλη και φωτεινή. Αυτό συμβαίνει επειδή η Πανσέληνος του Οκτωβρίου – που ονομάζεται επίσης Σελήνη του Κυνηγού – είναι επίσης μια Σούπερ Σελήνη. Τα σούπερ φεγγάρια συμβαίνουν όταν ο δορυφόρος μας φτάσει στην πλήρη φάση του στο περίγειο ή κοντά σε αυτό, το πλησιέστερο σημείο της τροχιάς του στη Γη (στο οποίο έφτασε χθες το βράδυ). Αυτή είναι η τρίτη από τις τέσσερις που χαρακτηρίζονται υπερπανσέληνοι, του 2024, με τις δύο προηγούμενες τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο και την τελευταία κατά τη διάρκεια της Πανσελήνου του επόμενου μήνα, τον Νοέμβριο. Από αυτές τις τέσσερις, φέτος, αυτή είναι η μεγαλύτερη, καθώς η Σελήνη είναι πιο κοντά στη Γη κατά τη διάρκεια της Πανσελήνου αυτού του μήνα από τις άλλες τρεις. Όταν φτάσει στην πλήρη φάση, ο δορυφόρος μας θα είναι περίπου 357.364 χιλιόμετρα) μακριά. Θα εμφανιστεί με διάμετρο 33,44′ στον ουρανό, αρκετά λεπτά τόξου μεγαλύτερη από τον μέσο όρο των 31′.
Παρασκευή, 18 Οκτωβρίου
Ο Αντάρης, 9° αριστερά από την Αφροδίτη, έχει μέγεθος 1,0, διπλάσιο από το δέλτα του Σκορπιού. Όσοι ξυπνούν νωρίς μπορούν να βρουν τον Άρη περίπου 50 ° ψηλά στον ανατολικό ουρανό γύρω στις 4 πμ. Ο κόκκινος πλανήτης, που βρίσκεται στους Διδύμους, λάμπει με μέγεθος 0,2, φωτεινότερος από τον κοντινό Πολυδεύκη (μέγεθος 1,2), το βήτα αστέρι των Διδύμων. (Παρά τον χαρακτηρισμό αυτό, ο Πολυδεύκης επισκιάζει ελαφρώς τον Κάστορα (άλφα), ο οποίος έχει μέγεθος 1,6.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 3:08 πμ. του Σαββάτου.
Σάββατο, 19 Οκτωβρίου
Η Σελήνη, σε φθίνουσα φάση, βρίσκεται πάνω από τις Πλειάδες. Χρησιμοποιήστε το δάχτυλό σας για να εμποδίσετε την αντανάκλαση της Σελήνης. Ο Αλντεμπαράν και ο Δίας ακολουθούν μακρύτερα πίσω από τη Σελήνη.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 11:45 μμ.
Κυριακή, 20 Οκτωβρίου
Ο Φομαλχώ είναι ένα αστέρι 1ου μεγέθους που δεν τυγχάνει κάποιας αναγνώρισης, τουλάχιστον από περιοχές μέσου γεωγραφικού πλάτους. Αυτό συμβαίνει γιατί ποτέ δεν σηκώνεται ψηλά πάνω από τον ορίζοντα. Το μέγιστο ύψος που φθάνει είναι περίπου στις 20 μοίρες. Επίσης, συνηγορεί το γεγονός ότι το ο Φομαλχώ ανήκει σε έναν ακαθόριστο αστερισμό, τον Νότιο Ιχθύ. Θα μπορούσατε να τον παρατηρήσετε στα νότια περίπου στις 10 το βράδυ.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 4:45 πμ. της Δευτέρας.
Ο Κομήτης C/2023 A3 (Tsuchinshan-ATLAS) όπως φαινόταν στις 14/10/2024 στις 19:05 από το Πάνειο όρος στην Κερατέα Αττικής. Φωτογράφος: Αντώνης Φαρμακόπουλος
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.
Ο Ερμής βρίσκεται μέσα στο φως του ηλιοβασιλέματος και δεν θα είναι ορατός αυτή την εβδομάδα.
Η Αφροδίτη (μέγεθος -3,9) βρίσκεται ακόμα χαμηλά, 30 λεπτά μετά το ηλιοβασίλεμα στα δυτικά-βορειοδυτικά. Δύει πριν βραδιάσει.
Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την Αφροδίτη ως οδηγό για τον εντοπισμό του κομήτη Tsuchinshan-ATLAS. Δείτε το διάγραμμα στον σύνδεσμο παραπάνω, στην αρχή του άρθρου. (Ο χάρτης έχει σχεδιαστεί για γεωγραφικό πλάτος 40° βόρεια.)
Ο Δίας (μέγεθος -2,6, κοντά στα κέρατα του Ταύρου), ανατέλλει μετά τις 9:30 μμ., με τον Άρη να ακολουθεί τον Δία. Ο γίγαντας πλανήτης θα βρεθεί σε αντίθεση τον ερχόμενο Δεκέμβριο. Τότε η διάμετρος του δίσκου του θα είναι 48’’, ενώ τώρα είναι λίγο μικρότερη, 44’’.
Ο Άρης (μέγεθος +0,3, στους Διδύμους) ανατέλλει πριν τα μεσάνυχτα. Φαίνεται καλύτερα όταν θα βρεθεί πολύ ψηλά στα νοτιοανατολικά, μία ώρα πριν την ανατολή Ηλίου. Είναι τώρα 30 μοίρες κάτω και στα ανατολικά του Δία. Με τηλεσκόπιο, η διάμετρος του δίσκου του είναι μόλις 8’’. (14,5’’ τον ερχόμενο Ιανουάριο, όταν θα είναι σε αντίθεση).
Ο Κρόνος (μέγεθος +0,7, στον Υδροχόο), λάμπει ψηλά στο νότο στις 10 μμ. Το Μεγάλο Τετράγωνο του Πήγασου είναι πάνω και στα αριστερά του, ενώ ο Φομαλχώ είναι κάτω και στα δεξιά του.
Ο Ουρανός, μέγεθος 5,6, είναι στα σύνορα Ταύρου-Κριού, 5° από τις Πλειάδες. Φαίνεται αρκετά καλά τις πρώτες πρωινές ώρες. Με ένα ζευγάρι κιάλια και έναν ακριβή αστροχάρτη προσπαθήστε να τον εντοπίσετε.
Ο Ποσειδώνας, μέγεθος 7,8, στους Ιχθύες, βρίσκεται 14° ανατολικά του Κρόνου πριν αρχίσει το λυκαυγές. Ο δίσκος του είναι μόνο 2,3 δευτερόλεπτα του τόξου, ελάχιστα μεγαλύτερος από αυτόν που θα δείξει ένα αστέρι!
