Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 15-10 έως και 21-10

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

από 15-10 έως 21-10
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

 

Δευτέρα, 15 Οκτωβρίου

Η απουσία της Σελήνης από τον πρωινό ουρανό αυτή την εβδομάδα παρέχει στους παρατηρητές μια εξαιρετική ευκαιρία για να δουν το ζωδιακό φως. Στο βόρειο ημισφαίριο η περίοδος περί την φθινοπωρινή ισημερία (που συνέβη πριν από περίπου τρεις εβδομάδες) είναι η καλύτερη για να δείτε αυτό το διάχυτο αμυδρό φως πριν από την ανατολή του Ηλίου. Φαίνεται ελαφρώς αμυδρότερο από τον γαλαξία μας, οπότε θα χρειαστείτε ένα καθαρό ουρανό μακριά από την πόλη. Έχει σχήμα κώνου, σχεδόν ευθεία πάνω από τον ανατολικό ορίζοντα λίγο πριν ξεκινήσει το λυκαυγές (γύρω στις 5:30 πμ από τα μεσαία βόρεια γεωγραφικά πλάτη). Η Σελήνη παραμένει εκτός του πρωινού ουρανού μέχρι τις 23 Οκτωβρίου. Τότε η Σελήνη επιστρέφει και επισκιάζει το πολύ αμυδρότερο ζωδιακό φως.

Το ζωδιακό φως διασχίζει τον γαλαξία μας στο όρος Μπρόμο της Ινδονησίας στις 10 Οκτωβρίου του 2013. Φωτογραφία: Zexsen Xie (Flickr)

 

Τρίτη, 16 Οκτωβρίου

Πρώτο τέταρτο της Σελήνης στις 9:03 μμ. Το φεγγάρι βρίσκεται κοντά στον σχηματισμό της «τσαγιέρας» του Τοξότη.

Αυτή την εποχή του έτους το αστέρι στα βορειοανατολικά περίπου στις 9:00 μμ είναι η Αίγα, στον αστερισμό του Ηνίοχου, το 6ο λαμπρότερο αστέρι στον ουρανό. Πολύ συχνά, κάθε χρόνο αυτήν την εποχή, πολλοί άνθρωποι που βλέπουν το αστέρι αυτό χαμηλά και δεν γνωρίζουν αναρωτιούνται τι είναι αυτές οι κόκκινες και πράσινες λάμψεις στον ουρανό. Η Αίγα είναι ένα «χρυσαφί» αστέρι. Εάν θα μπορούσατε να ταξιδέψετε προς αυτό στο διάστημα, θα βλέπατε ότι είναι στην πραγματικότητα δύο χρυσαφιά αστέρια, και τα  δύο, κατά προσέγγιση, έχουν την ίδια θερμοκρασία με το τοπικό μας αστέρι, τον Ήλιο… αλλά και τα δύο είναι μεγαλύτερα και λαμπρότερα από τον Ήλιο.

Τετάρτη, 17 Οκτωβρίου

Η Σελήνη είναι σε απόγειο, στο πιο μακρινό της σημείο της τροχιά της γύρω από τη Γη στις 10:17 μμ (404.227 χιλιόμετρα μακριά).

Οι ημέρες θέασης του Δία στον βραδινό ουρανό τελειώνουν γρήγορα. Ο γιγαντιαίος πλανήτης βρίσκεται τώρα χαμηλά στα νοτιοδυτικά κατά τη διάρκεια του λυκόφωτος, μόλις 10° πάνω από τον ορίζοντα, 30 λεπτά μετά το ηλιοβασίλεμα. Ο Δίας ακόμα λάμπει έντονα με μέγεθος -1,8 και θα πρέπει να ξεχωρίζει αν έχετε έναν καθαρό ουρανό και χωρίς εμπόδια ορίζοντα. Το χαμηλό ύψος σημαίνει ότι ένα τηλεσκόπιο δεν θα δείξει κάποιες λεπτομέρειες στην επιφάνεια του πλανήτη.

Ο Δίας, μαζί με τρία από τα φεγγάρια του φαίνονται σε αυτή την εντυπωσιακή εικόνα που έλαβε το Voyager 1 το 1979.     NASA/JPL

 

Πέμπτη, 18 Οκτωβρίου

Τώρα η Σελήνη λάμπει στα αριστερά του πλανήτη Άρη, λιγότερο από 3 μοίρες μακριά στον ουρανό μας αλλά στην πραγματικότητα βρίσκεται 260 φορές πιο κοντά. Κάτω και στα αριστερά τους θα βρείτε τον Φομαλχώ.

Παρασκευή, 19 Οκτωβρίου

Το πιο λαμπρό αστέρι στον δυτικό ουρανό μόλις χαθεί το λυκόφως είναι ο Αρκτούρος, το αστέρι της άνοιξης. Βυθίζεται σιγά σιγά στον ορίζοντα και γρήγορα θα χαθεί από τον βραδινό ουρανό.

Μόλις βραδιάσει, ο Πολικός αστέρας και ο β της Μικρής Άρκτου (Κοτσάμπ) βρίσκονται στο ίδιο ύψος. Και τα δύο αστέρια είναι 2ου μεγέθους, με τον Πολικό να βρίσκεται στα δεξιά. Οι ερασιτέχνες αστρονόμοι μπορούν να μεταχειρίζονται τον Κοτσάμπ ως ακριβή καθοδήγηση για την πολική ευθυγράμμιση ενός τηλεσκοπίου, καθώς στην εποχή μας ο Βόρειος Ουράνιος Πόλος απέχει 43 λεπτά της μοίρας από τον Πολικό Αστέρα, και κείται πάρα πολύ κοντά στη γραμμή που ενώνει τον Πολικό Αστέρα με τον Κοτσάμπ. (Πηγή:  wikipedia)

 

Σάββατο, 20 Οκτωβρίου

Κάτω από τον Ωρίωνα δεσπόζει με την λάμψη του ο Σείριος, πιο λαμπρός από όλα τα αστέρια του ουρανού. Ο Μπετελγκέζ και ο Προκύων σχηματίζουν μαζί του το περίφημο τρίγωνο του χειμώνα που θα κυριαρχεί στον ουρανό τους επόμενους μήνες και φυσικά θα ανατέλλει όλο και πιο νωρίς. Ακριβώς κάτω από τον Σείριο είναι το ανοιχτό σμήνος Μ41.

 

Κυριακή, 21 Οκτωβρίου

Τις επόμενες τρεις νύχτες η ετήσια βροχή διαττόντων Ωριωνίδες κάνει την εμφάνιση της. Όμως, υπάρχει δυσκολία θέασης, εξαιτίας της Σελήνης, και μόνο οι πιο λαμπροί διάττοντες μπορούν να παρατηρηθούν. Η βροχή φαίνεται καλύτερα από μια σκοτεινή περιοχή και λίγο πριν το λυκαυγές. Σε ιδανικές συνθήκες μπορείτε να δείτε μέχρι 30 μετέωρα την ώρα, περίπου. Είναι ενδιαφέρον το ότι τα κομμάτια σκόνης που παράγουν αυτές τις ακτίνες φωτός (διάττοντες) προέρχονται από τον κομήτη του Halley.

Στη φωτογραφία αυτή, ένα μετέωρο από τις Ωριωνίδες περνάει ψηλά από το ζενίθ, αφήνοντας κάποιο ίχνος. Φωτογραφία:  Mike Lewinski (Flickr)

 

Πανσέληνος Μαΐου 2018, τη στιγμή που ανατέλλει πάνω από τον Ευβοϊκό Όλυμπο. (EPOD 27ης Αυγούστου 2018). Πισσώνας, 29 Μαΐου 2018. Του Δημήτρη Μάλλιαρη. Περισσότερα εδώ.

 

 

 ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

 

Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.

Ο Ερμής και η Αφροδίτη έχουν χαθεί στο φως του ηλιοβασιλέματος.

Ο Άρης (μέγεθος -0,9) κινείται προς ανατολάς μέσα στο κέντρο του Αιγόκερου. Φτάνει στο ψηλότερό του σημείο στο νότο πριν τις 8 μμ και δύει περίπου στις 1 πμ. Ο δίσκος του έχει τώρα διάμετρο 13-14 δευτερόλεπτα της μοίρας.

Ο Άρης στις 10 Οκτωβρίου, φωτογραφημένος από τον Christopher Go με το 14ίντσο τηλεσκόπιο της Celestron. Ξεχωρίζουν οι περιοχές Syrtis MajorHellas (η στρογγυλή περιοχή νότια από την Syrtis Major),  Mare Tyrrhenum και Syrtis Minor (στα αριστερά από το κέντρο). Επίσης τα όρη Mitchel φαίνεται να ξεχωρίζουν από τον νότιο πόλο.

Ο Δίας (μέγεθος -1,8 , στο Ζυγό) φέγγει όλο και πιο χαμηλά στα νοτιοδυτικά το σούρουπο. Δύει στο τέλος του λυκόφωτος.

Ο Κρόνος (μέγεθος +0,5, στον Τοξότη), πάνω από τον σχηματισμό της «τσαγιέρας» του Τοξότη, δύει στις 10:30 μμ.

Ο Ουρανός (μέγεθος 5,7, στα σύνορα Κριού-Ιχθύων) και ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,8, στον Υδροχόο) βρίσκονται στα ανατολικά και νοτιοανατολικά, αντίστοιχα, αργά το βράδυ. Δείτε χάρτες με τις θέσεις του Ουρανού και του Ποσειδώνα εδώ.

 

Επιστροφή στην κορυφή κουμπί