Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 16-7 έως και 22-7
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
από 16-7 έως 22-7
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Δευτέρα, 16 Ιουλίου
Τώρα η ημισέληνος, στο βραδινό λυκόφως, λάμπει πάνω αριστερά της Αφροδίτης. Το φωτεινό της τμήμα δείχνει προς την Αφροδίτη, και όπως πάντα, προς την κατεύθυνση του Ήλιου.
Οι παρατηρητές με τα τηλεσκόπια θα μπορέσουν να δουν για πρώτη φορά τον κομήτη 21P / Giacobini-Zinner πριν από την αυγή στα μέσα Ιουλίου. Ο κομήτης έχει 10ο μέγεθος και βρίσκεται μέσα στο βόρειο μέρος του γαλαξία του νότιου Κηφέα. Σήμερα το πρωί ο Giacobini-Zinner βρίσκεται στο μέσο μεταξύ του 3ου μεγέθους ζ του Κηφέα και του 4ου μεγέθους δ του Κηφέα.
Τρίτη, 17 Ιουλίου
Ο Άρης παραμένει ένα εκπληκτικό θέαμα όλη την εβδομάδα. Ανατέλλει γύρω στις 9:30 μμ και βρίσκεται σε ύψος σχεδόν 30° στο νότο στις 2 πμ. Απόψε λάμπει με μέγεθος -2,6, λαμπρότερος από κάθε άλλο νυχτερινό ουράνιο αντικείμενο εκτός από τη Σελήνη και την Αφροδίτη. Έχει ένα δίσκο με διάμετρο 23,6 “. Όμως, μη περιμένετε να δείτε πολλές λεπτομέρειες στο δίσκο του, αφού ο Κόκκινος Πλανήτης έχει τώρα μια μεγάλη καταιγίδα σκόνης στην επιφάνειά του. Θα βρεθεί σε αντίθεση σε μόλις 10 ημέρες, όταν θα εμφανιστεί 0,2 του μεγέθους λαμπρότερος και σχεδόν 1 ” μεγαλύτερος.
Η φωτογραφία αυτή είναι του Damian Peach στις 9 Ιουλίου. Αυτό το ημισφαίριο δεν είναι καθόλου αναγνωρίσιμο!
Τετάρτη, 18 Ιουλίου
Όταν βραδιάζει, η Σελήνη λάμπει πάνω δεξιά του Στάχυ. Πολύ ψηλότερα από τη Σελήνη βρίσκεται ο λαμπρός Αρκτούρος, ενώ αρκετά στα δεξιά είναι η κατσαρόλα της Μεγάλης Άρκτου.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 10:18 μμ.
Πέμπτη, 19 Ιουλίου
Πρώτο τέταρτο της Σελήνης στις 10:53 μμ.
Σαν σήμερα, το 1846, γεννήθηκε ο Edward Pickering. Αν και το όνομά του δεν είναι ευρέως γνωστό, έγινε πρωτοπόρος στον τομέα της φασματοσκοπίας. Ο Pickering ήταν διευθυντής στο αστεροσκοπείο του Χάρβαρντ από το 1876 έως το 1919, και στο διάστημα αυτό η φωτογραφία και η αστρονομία άρχισαν να συνδυάζονται. Αυτές οι αρχειοθετημένες φωτογραφικές πλάκες, γνωστές ως Συλλογή Πλακών του Χάρβαρντ (Harvard Plate Collection), είναι ως σήμερα μια πολύτιμη πηγή δεδομένων.
Παρασκευή, 20 Ιουλίου
Σαν σήμερα, πριν 49 χρόνια, ήταν μια πολύ σημαντική ημέρα στην ιστορία αστρονομίας! Το 1969 ο κόσμος κρατούσε την αναπνοή του καθώς το Apollo 11 προσεδαφιζόταν στο φεγγάρι και οι Neil Armstrong και Edwin Aldrin έγιναν οι πρώτοι άνθρωποι που άγγιζαν την επιφάνεια της Σελήνης. Η επιτυχία αυτή της ανθρωπότητας συνεχίστηκε στις 20 Ιουλίου 1976 όταν προσγειώθηκε το Βίκινγκ 1 στον Άρη και έστειλε τις πρώτες εικόνες που ελήφθησαν ποτέ από την επιφάνεια αυτού του πλανήτη.
Η προς ανατολάς κίνηση της Σελήνης τη φέρνει κοντά στον μεγέθους -2,2 Δία απόψε. Ο δορυφόρος μας, ο οποίος τώρα είναι σε αμφίκυρτη φάση (gibbous), βρίσκεται 5° δεξιά από τον πλανήτη νωρίς το σούρουπο. Αν παρατηρήσετε τον Δία με ένα τηλεσκόπιο, θα δείτε εντυπωσιακή λεπτομέρεια στον δίσκο του που έχει γωνιώδη διάμετρο 39″. Θα δείτε επίσης τα τέσσερα μεγαλύτερα και λαμπρότερα φεγγάρια του γίγαντα πλανήτη.
Αυτή η σύνθετη φωτογραφία δείχνει λεπτομέρειες στις επιφάνειες των τεσσάρων δορυφόρων του Δία, όπως φωτογραφήθηκαν από το διαστημικό σκάφος Galileo της NASA.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 11:56 μμ.
Σάββατο, 21 Ιουλίου
Τώρα που η Σελήνη αρχίζει να κυριαρχεί στον βραδινό ουρανό, μπορούμε να στραφούμε στην παρατήρηση διπλών αστέρων. Το αστέρι μ του Ηρακλή, ένας κοντινός μας γείτονας σε απόσταση μόνο 27 ετών φωτός, είναι ένα πολύ ενδιαφέρον διπλό με μέγεθος 3,4. Με ένα τηλεσκόπιο 4 ιντσών μπορούμε να διακρίνουμε τον κίτρινο κύριο αστέρα του και τον αρκετά αμυδρότερό του συνοδό σε απόσταση 35″ στα δυτικά – νοτιοδυτικά του. Το κύριο άστρο είναι μια ηλικιωμένη έκδοση του δικού μας Ήλιου. Τα αποθέματα υδρογόνου στον πυρήνα του έχουν εξαντληθεί, με αποτέλεσμα τώρα να διαστέλλεται. Το δευτερεύον αστέρι αποτελείται από ένα πολύ κλειστό ζευγάρι από ερυθρούς νάνους με μεγέθη 10,2 και 10,7. Ο διαχωρισμός τους είναι πολύ δύσκολος (απέχουν μόλις 1,1″).
Κυριακή, 22 Ιουλίου
Ο μεγαλοπρεπής Κρόνος έφτασε σε αντίθεση λιγότερο από ένα μήνα πριν. Η θέα του δακτυλιοειδούς πλανήτη παραμένει θεαματική. Εμφανίζεται σχεδόν όλη τη νύχτα ανάμεσα στα αστέρια του βόρειου Τοξότη, που βρίσκονται στα νότιο-νοτιοανατολικά νωρίς το βράδυ και ψηλότερα πριν τα μεσάνυχτα. Ο Κρόνος εξακολουθεί να είναι λαμπρός, με μέγεθος 0,1. Με κιάλια, θα βρείτε το Τρισχιδές Νεφέλωμα (Trifid – M20) 3,2° προς τα δυτικά, ενώ το ακόμη πιο λαμπρό Νεφέλωμα της Λιμνοθάλασσας (Lagoon – M8) είναι 1° νότια του Trifid. Το ανοικτό σμήνος M25 βρίσκεται 5° βορειοανατολικά του πλανήτη και το σφαιρωτό σμήνος M22 είναι 4,8° ανατολικά-νοτιοανατολικά του πλανήτη. Φυσικά, την καλύτερη θέαση του πλανήτη θα την έχετε μέσα από ένα τηλεσκόπιο, που αποκαλύπτει τους δακτυλίους του!
Η πιο πρόσφατη συνάντηση της Σελήνης με την Αφροδίτη (15 Ιουλίου), φωτογραφημένη από τον Κώστα Εμμανουηλίδη
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.
Ο Ερμής φαίνεται δύσκολα μετά το ηλιοβασίλεμα, 18 μοίρες κάτω δεξιά της Αφροδίτης.
Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,2 στον Λέοντα) λάμπει στα δυτικά, νωρίς στο βραδινό λυκόφως. Με τηλεσκόπιο φαίνεται ο δίσκος του πλανήτη, που έχει διάμετρο 18 δευτερόλεπτα της μοίρας. Αν και γίνεται λαμπρότερη, ολοένα και θα χαμηλώνει στον ορίζοντα από εβδομάδα σε εβδομάδα.
Ο Άρης (μέγεθος -2,6, στον νότιο Αιγόκερο) ανατέλλει πριν τις 10 μμ. Βρίσκεται στα νότια-νοτιοανατολικά, 32 μοίρες μακριά από τον Κρόνο. Ο Άρης γίνεται όλο και πιο λαμπρός, πλησιάζοντας στην αντίθεσή του στο τέλος Ιουλίου. Ο δίσκος του έχει ήδη φτάσει στα 23 δευτερόλεπτα της μοίρας και πρόκειται να γίνει 24,3 στις 30-31 Ιουλίου. Υπάρχει μια εκτεταμένη καταιγίδα σκόνης στην επιφάνειά του.
Ο Δίας (μέγεθος -2,2, στο Ζυγό) φέγγει στον αμυδρό αστερισμό του Ζυγού. Τώρα ο δίσκος του έχει διάμετρο 40 δευτερόλεπτα της μοίρας.
Ο Κρόνος (μέγεθος +0,1), πάνω από τον σχηματισμό της «τσαγιέρας» του Τοξότη, ανατέλλει λίγο μετά τις 7 μμ. Φτάνει στο ψηλότερό του σημείο στο νότο στις 11 μμ, περίπου 32 μοίρες δεξιά του λαμπρότερου Άρη.
Ο Ουρανός (μέγεθος 5,8, στα σύνορα Κριού-Ιχθύων) και ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,9, στον Υδροχόο) βρίσκονται στα ανατολικά και νοτιοανατολικά αντίστοιχα, πριν αρχίσει το λυκαυγές. Δείτε χάρτες με τις θέσεις του Ουρανού και του Ποσειδώνα εδώ.
