Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 17-4 έως 23-4

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

από 17-4 έως και 23-4 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

 

Δευτέρα, 17 Απριλίου

Αφού βραδιάσει, κοιτάξτε ψηλά στα δυτικά για τον Πολυδεύκη και τον Κάστορα, παραταγμένους σχεδόν οριζόντια (ανάλογα με το γεωγραφικό πλάτος σας). Ο Άρης, που μοιάζει με τα δύο αστέρια, είναι μια τρίτη κουκκίδα κάτω από αυτά.

Ο Πολυδεύκης και ο Κάστορας αποτελούν την κορυφή της τεράστιας «Αψίδας της Άνοιξης». Κάτω αριστερά τους είναι ο Προκύων, το αριστερό άκρο της Αψίδας. Μακρύτερα, κάτω δεξιά  τους είναι το άλλο άκρο, που σχηματίζεται από τον Menkalinan (β του Ηνίοχου) και την λαμπρή Αίγα. Η Αφροδίτη λάμπει κάτω από τη δεξιά πλευρά της Αψίδας. Όλο αυτό το σκηνικό με τα αστέρια βυθίζεται στα δυτικά λίγο αργότερα το βράδυ.

 

Τρίτη,  18 Απριλίου

Ο στόχος μας για απόψε βρίσκεται στην Καμηλοπάρδαλη, έναν περιπόλιο αστερισμό που ταλαντεύεται γύρω από το Αστέρι του Βορρά καθώς η Γη γυρίζει γύρω από τον άξονά της. Περίπου δύο ώρες μετά το ηλιοβασίλεμα, κοιτάξτε βόρεια για να βρείτε τον Πολικό Αστέρα. Από εκεί, κοιτάξτε προς τα αριστερά και λίγο προς τα πάνω για να εντοπίσετε το φωτεινό αστέρι Αίγα περίπου 43,5 ° μακριά. Περίπου στα μισά του δρόμου μεταξύ αυτών των δύο άστρων βρίσκεται το 4ου μεγέθους άλφα (α) της Καμηλοπάρδαλης.

Με κιάλια ή ένα μικρό τηλεσκόπιο, κοιτάξτε περίπου 7° νοτιοδυτικά αυτού του αστεριού. Θα βρεθείτε στη μέση μιας γραμμής με λίγο πάνω από δώδεκα αστέρια, από βορειοδυτικά προς τα νοτιοανατολικά, μήκους περίπου 2,5 °. Τα περισσότερα από τα αστέρια είναι μεταξύ μεγέθους 7 και 9, όμως, περίπου στη μέση είναι ένας λαμπρός «ήλιος» 5ου μεγέθους.

Αυτή η γραμμή/σχηματισμός ονομάζεται Kemble’s Cascade (ο καταρράκτης του Kemble), από τον πατέρα Lucian Kemble, ο οποίος την ανακάλυψε. Ονομάστηκε έτσι επειδή η γραμμή των αστεριών φαίνεται να «καταρρέει» νοτιοανατολικά, καταλήγοντας στο μικρό ανοικτό σμήνος NGC 1502, του οποίου η θολή εμφάνιση μας θυμίζει το σπρέι που εκτοξεύεται από έναν καταρράκτη καθώς πέφτει στο έδαφος.

Τετάρτη, 19 Απριλίου

Νέα Σελήνη στις 7:14 πμ. της Πέμπτης.

Η βροχή διαττόντων Λυρίδες πρόκειται να κορυφωθεί σε λίγες μόνο ημέρες. Χωρίς την Σελήνη στον πρωινό ουρανό, είναι η τέλεια ευκαιρία να δοκιμάσετε να εντοπίσετε κάποια μετέωρα καθώς η βροχή αρχίζει να δυναμώνει. Η καλύτερη στιγμή για να βγείτε έξω είναι λίγες ώρες πριν από την ανατολή του ηλίου, όταν η Λύρα θα είναι ψηλά στον ανατολικό ουρανό. Το λαμπρότερο αστέρι του αστερισμού, ο Βέγας, λάμπει με μέγεθος 0. Μαζί με τον Ντενέμπ στον Κύκνο και τον Αλτάιρ στον Αετό, ολοκληρώνει τον σχηματισμό του «Θερινού Τριγώνου», ο οποίος εμφανίζεται ψηλά τη νύχτα κατά τη θερινή περίοδο στο βόρειο ημισφαίριο.

Το »ακτινοβόλο» των Λυρίδων – το σημείο από το οποίο φαίνεται να προέρχονται – βρίσκεται περίπου 8° πάνω δεξιά (νοτιοανατολικά) του Βέγα καθώς ο αστερισμός ανεβαίνει. Μόλις βρείτε την περιοχή, κοιτάξτε μακριά από αυτήν προς τον βορρά ή προς τον νότο, καθώς εκεί τα μετέωρα εμφανιστούν με τις μεγαλύτερες ουρές. Αν και ο μέγιστος ρυθμός της βροχής δεν αναμένεται να είναι ιδιαίτερα υψηλός, μόνο περίπου 20 ανά ώρα, πιθανότατα να μπορέσετε να δείτε μερικά μετέωρα τα πρωινά των ημερών που οδηγούν σε αυτή την κορύφωση, η οποία συμβαίνει στις 22.

Πέμπτη, 20 Απριλίου

Μια σπάνια υβριδική ηλιακή έκλειψη ξεκινά με την ανατολή του ηλίου. Το μονοπάτι της ολικότητας θα περάσει από τον Ινδικό Ωκεανό, πάνω από ένα μικροσκοπικό ακρωτήριο της Αυστραλίας, πάνω από το Ανατολικό Τιμόρ και τη Δυτική Παπούα και τελικά θα τελειώσει πάνω από τον Ειρηνικό Ωκεανό κατά το ηλιοβασίλεμα. Ονομάζεται υβριδική έκλειψη επειδή το γεγονός εμφανίζεται ως δακτυλιοειδής έκλειψη (όπου η Σελήνη δεν καλύπτει τις άκρες του ηλιακού δίσκου) σε κανένα άκρο, αλλά μια ολική ηλιακή έκλειψη στη μέση. Αυτό συμβαίνει όταν η καμπυλότητα της Γης προκαλεί την ελαφρά μείωση της σκιάς της Σελήνης στα τελικά σημεία της έκλειψης. (Περισσότερες πληροφορίες…

 

Παρασκευή, 21 Απριλίου  

Στον βραδινό ουρανό, η Αφροδίτη περνά 8° βόρεια του Aldebaran. Με μέγεθος 0,9, ο Αλντεμπαράν συχνά αναφέρεται ως το μάτι του Ταύρου. Βρίσκεται ανάμεσα (αλλά δεν είναι φυσικά μέρος) του ανοιχτού σμήνους των Υάδων, το οποίο θα αρχίσει να εμφανίζεται καθώς ο ουρανός θα γίνεται όλο και πιο σκοτεινός.

Η Αφροδίτη, με μέγεθος -4,1, είναι πολύ λαμπρή ακόμη και στο λυκόφως. Μέσω ενός τηλεσκοπίου, ο δίσκος  του πλανήτη εμφανίζεται περίπου 70% φωτισμένος και εκτείνεται στα 16″. Πολύ πάνω και δεξιά (βόρεια) βρίσκεται η Αίγα, το μεγέθους 0,1 άλφα αστέρα του Ηνίοχου. Κάτω δεξιά από την Αφροδίτη βρίσκονται οι Πλειάδες, ένα πυκνό νεαρό σμήνος αστεριών που βρίσκεται κοντά στη Γη.

 

Σάββατο, 22 Απριλίου

Η Αφροδίτη, η ημισέληνος και o Αλντεμπαράν σχηματίζουν ένα σχεδόν ισοσκελές τρίγωνο στα δυτικά καθώς πέφτει το σκοτάδι, όπως φαίνεται παραπάνω. Οι μακριές πλευρές του τριγώνου έχουν μήκος 10°.

 

Κυριακή, 23 Απριλίου

Ο αστερισμός του Καρκίνου είναι ο πιο αμυδρός από τους δώδεκα ζωδιακούς αστερισμούς. Ένας απλός παρατηρητής του ουρανού, παρατηρώντας τους φωτεινούς γειτονικούς αστερισμούς των Διδύμων ή του Λέοντα, θα τον αγνοήσει.  Μέσα από τις πόλεις, ο αστερισμός δύσκολα αναγνωρίζεται. Όμως, υπάρχουν εξαιρετικά αντικείμενα στον Καρκίνο, όπως το φανταστικό σμήνος της «Κυψέλης» (Μ44) που φαίνονται εύκολα με ένα τηλεσκόπιο ή ένα ζευγάρι κιάλια.

 Φωτογραφία: Marc Van Norden – Flickr

 

Ο γαλαξίας του Νοτίου ημισφαιρίου από την τοποθεσία Pinnacles Desert
Cervantes στη Δυτική Αυστραλία.

Ο φωτογράφος της όμορφης αυτής εικόνας, Αντώνης Φαρμακόπουλος, ετοιμάζεται, μαζί με άλλους Έλληνες ερασιτέχνες αστρονόμους, να καταγράψει ένα από τα ομορφότερα ουράνια φαινόμενα, μια ολική έκλειψη Ηλίου!

 

 

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.

Ο Ερμής γρήγορα χάνει την λαμπρότητά του: από +0,6 την προηγούμενη εβδομάδα στο +2,3 αυτή την εβδομάδα. Φαίνεται δύσκολα με ένα ζευγάρι κιάλια κάτω και στα δεξιά της Αφροδίτης.

Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,1, στον Ταύρο) είναι το λαμπρό «Βραδινό Αστέρι» που φαίνεται στα δυτικά νωρίς και κατά τη διάρκεια του βραδινού λυκόφωτος. Δύει δύο ώρες μετά το ηλιοβασίλεμα. Με τηλεσκόπιο, η Αφροδίτη δείχνει έναν μικρό δίσκο (16 δευτερόλεπτα της μοίρας, 72% φωτισμένος).

Ο Άρης συνεχίζει να χάνει σε λαμπρότητα. Με μέγεθος +1,2 βρίσκεται κάτω από τον Αλντεμπαράν ( μέγεθος + 0,9) στον Ταύρο. Έχει φαινόμενη διάμετρο μόνο 5 ½” αυτή την εβδομάδα. Βρίσκεται ψηλά στο νότο πριν τα μεσάνυχτα, περίπου το ίδιο λαμπρός με τον Αλντεμπαράν αλλά με πιο έντονο πορτοκαλί χρώμα.

Ο Δίας είναι σε σύνοδο με τον Ήλιο.

Ο Κρόνος, με μέγεθος +1,0 στον αμυδρό Υδροχόο, αρχίζει να φαίνεται πριν την ανατολή του Ήλιου. Δοκιμάστε να τον εντοπίσετε με ένα ζευγάρι κιάλια, περίπου 40 λεπτά πριν την ανατολή του Ήλιου, αρκετά μακριά από τον Αλτάιρ.

Ο Ουρανός και ο Ποσειδώνας δεν φαίνονται στον ουρανό αφού είναι πολύ χαμηλά στο βραδινό και πρωινό λυκόφως, αντίστοιχα.