Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 18-10 έως και 24-10
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
από 18-10 έως και 24-10 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Δευτέρα, 18 Οκτωβρίου
Η Σελήνη περνά 4° νότια του Ποσειδώνα. Νωρίς το βράδυ, απέχουν 5,8°. Δοκιμάστε να βρείτε τον πιο μακρινό πλανήτη του ηλιακού συστήματος με κιάλια ή τηλεσκόπιο. Με μέγεθος 7,7, βρίσκεται 3,5° ανατολικά-βορειοανατολικά του φ του Υδροχόου το οποίο λάμπει με μέγεθος 4,2.
Ο Ερμής είναι σε «στάση» και δεν είναι ορατός το βράδυ λόγω της θέσης του σε σχέση με τον Ήλιο. Θα μπορούσατε να τον εντοπίσετε στον πρωινό ουρανό, όταν θα είναι σε ύψος 7° 30’ πριν από την ανατολή του Ήλιου. Ο μικρός πλανήτης έχει μέγεθος 1,1 και βρίσκεται περισσότερο από 2° νοτιοδυτικά του αστέρα Porrima στην Παρθένο. Ο δίσκος του έχει διάμετρο 9″ με κιάλια ή τηλεσκόπιο και έχει σχήμα ημισελήνου, μόλις 19% φωτισμένη.
Ο Ερμής προηγουμένως κινούνταν βορειοδυτικά (ανάδρομος) με σταθερό βήμα. Τώρα, θα περιστραφεί και θα αρχίσει να κινείται νοτιοανατολικά. .
Τρίτη, 19 Οκτωβρίου
Κοιτάξτε αριστερά της λαμπρής Σελήνης σήμερα το βράδυ και θα βρείτε τα φωτεινότερα αστέρια του Κριού, όχι πολύ μακριά. Μέσα από το φως του φεγγαριού, μπορείτε να δείτε ένα από αυτά, δύο ή τρία; Ο Χαμάλ είναι μεγέθους 2. Ο Sheratan, πάνω και στα δεξιά του, έχει μέγεθος 2,6. Το αστέρι Mesarthim, πιο κοντά, κάτω και στα δεξιά του, είναι πιο δύσκολο να εντοπιστεί αφού έχει μέγεθος 3,9.
Κρυμμένη μέσα στον Ηρακλή είναι μια θεαματική μπάλα από αρχαία αστέρια που συχνά ονομάζεται το «σφαιρωτό σμήνος του Ηρακλή». Καταχωρημένο ως M13 στη λίστα μη-κομητών του Messier, αυτό το αρχαίο σμήνος ανακαλύφθηκε από τον Edmond Halley το 1714.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 11:49 μμ.
Τετάρτη, 20 Οκτωβρίου
Πάνσεληνος στις 5:59 μμ. Η Σελήνη ανατέλλει περίπου 20 λεπτά μετά τη δύση του ηλίου. Νωρίς το βράδυ, κοιτάξτε πάνω από τη Σελήνη. Εκεί είναι ο Alpheratz, το 2ου μεγέθους αστέρι στο κεφάλι της Ανδρομέδας και την πιο αριστερή γωνία του Μεγάλου Τετραγώνου του Πήγασου.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 7:41 μμ.
Πέμπτη, 21 Οκτωβρίου
Η βροχή μετεώρων Ωριωνίδες κορυφώνεται σήμερα. Όμως, τα πιο αμυδρά μετέωρα δεν θα είναι δυνατό να εμφανιστούν μέσα στο έντονο φως της Σελήνης. Το αναμενόμενο μέγιστο της βροχής είναι 20 μετέωρα την ώρα.
Το ακτινοβόλο σημείο της βροχής βρίσκεται 10° βόρεια του Μπετελγκέζ στον Ωρίωνα. Ο καλύτερος χρόνος παρατήρησης είναι νωρίς το πρωί, όταν το ακτινοβόλο σημείο έχει ύψος 65° δύο ώρες πριν από την ανατολή του Ήλιου. Η βροχή θα παραμείνει ενεργή για άλλη μιάμιση εβδομάδα, αλλά θα μειωθεί δραματικά μετά το πέρας της σημερινής βραδιάς.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 1:28 μετά τα μεσάνυχτα.
Παρασκευή, 22 Οκτωβρίου
Καθώς η νύχτα προχωρά, ο Αλντεμπαράν ανατέλλει κάτω ή κάτω αριστερά της Σελήνης. Μέχρι τα μεσάνυχτα, ο Ωρίωνας θα έχει βγει ολόκληρος πάνω από τον ανατολικό ορίζοντα, πολύ πιο κάτω από τους άλλους αστερισμούς.
Υπάρχει ένα σκοτεινό παράθυρο απόψε ανάμεσα στο ηλιοβασίλεμα και την ανατολή του φεγγαριού. Τότε, ίσως να μπορέσετε να παρατηρήσετε μερικά από τα αμυδρά αντικείμενα του ουρανού, όπως, το σμήνος της «Κουκουβάγιας» (NGC 457), ένα ανοιχτό σμήνος στην Κασσιόπη, την «Βασίλισσα», που μοιάζει με το πουλί από το οποίο ονομάστηκε. (Φυσικά, οι ερασιτέχνες αστρονόμοι είναι αρκετά δημιουργικοί και αυτό το σμήνος έχει επίσης αρκετά άλλα ονόματα, όπως το σμήνος «E.T.»). Με κιάλια θα δείτε πολλά από τα περίπου 80 αστέρια που απαρτίζουν αυτή τη νέα ομάδα αστεριών. Δημιουργήθηκαν πριν από περίπου 21 εκατομμύρια χρόνια, πριν από απειροελάχιστο χρόνο σε σχέση με την ηλικία του σύμπαντος.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 9:19 μμ.
Σάββατο, 23 Οκτωβρίου
Απόψε η Σελήνη λάμπει πάνω από τον Αλντεμπαράν και κάτω από τις Πλειάδες, όπως φαίνεται παρακάτω. Τον Οκτώβριο, κάθε χρόνο, η Σελήνη περνάει μέσα από τον Ταύρο όταν είναι σε φθίνουσα φάση.
Κυριακή, 24 Οκτωβρίου
Αυτή την εποχή του έτους, το αστέρι στα βορειοανατολικά περίπου στις 9:00 μ.μ. είναι η Αίγα, στον αστερισμό του Ηνίοχου, το 6ο λαμπρότερο αστέρι στον ουρανό. Πολύ συχνά, πολλοί άνθρωποι βλέπουν το αστέρι αυτό χαμηλά. Δεν γνωρίζουν και αναρωτούνται τι είναι αυτές οι κόκκινες και πράσινες λάμψεις στον ουρανό. Η Αίγα είναι ένα «χρυσαφί» αστέρι. Εάν θα μπορούσατε να ταξιδεύατε προς αυτό στο διάστημα, θα βλέπατε ότι είναι στην πραγματικότητα δύο χρυσαφιά αστέρια, και τα δύο έχουν κατά προσέγγιση την ίδια θερμοκρασία με το τοπικό μας αστέρι, τον ήλιο. Όμως, και τα δύο είναι μεγαλύτερα και φωτεινότερα από τον ήλιο.
Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 10:58 μμ.
Ο γαλαξίας Μ33 είναι ένας μεγάλος, κοντινός σε εμάς σπειροειδής γαλαξίας, γεμάτος νεφελώματα νέων άστρων. Η φωτογραφία αυτή είναι του Παύλου Βλάχου, τραβηγμένη από το Λιβάδι, στη Θεσσαλονίκη. Τηλεσκόπιο: Skyatcher SW Quattro 10 F4, κάμερα: Atik 460 color, στήριξη: Atik 460 color, χρόνος λήψης: 8 ώρες.
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο:www.spaceweather.com.
Ο Ερμής εμφανίζεται στον πρωινό ουρανό. Κοιτάξτε χαμηλά πάνω από τον ανατολικό ορίζοντα περίπου 50 λεπτά πριν την ανατολή του Ήλιου. Στην αρχή της εβδομάδας, έχει μέγεθος +0,7 και μάλλον θα χρειαστείτε κιάλια για να τον εντοπίσετε. Αυξάνει τη λαμπρότητά του από μέρα σε μέρα και φτάνει στο -0,2 την Παρασκευή. Μη μπερδέψετε τον πλανήτη με τον Αρκτούρο, ο οποίος βρίσκεται στα αριστερά του Ερμή.
Ο Άρης δεν είναι ορατός αφού βρίσκεται μέσα στο φως του Ήλιου.
Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,4) λάμπει χαμηλά στα νοτιοδυτικά στο σούρουπο, στα πόδια του Οφιούχου. Δύει περίπου στο τέλος του βραδινού λυκόφωτος.
Ο Κρόνος (μέγεθος +0,6) και ο λαμπρότερος Δίας (μέγεθος -2,6) λάμπουν στα νοτιοανατολικά νωρίς το βράδυ, και οι δύο στον Αιγόκερω. Ο Κρόνος είναι μόνος του, με σταθερή κίτρινη λάμψη. Ο Κρόνος δύει πρώτος, πριν τις 1, ενώ ο Δίας στις 8 πμ.
Ο Ουρανός (μέγεθος 5,7, στον νότιο Κριό) βρίσκεται ψηλά στα ανατολικά μετά τις 10 μμ.
Ο Ποσειδώνας, (μέγεθος 7,8, στα σύνορα Υδροχόου-Ιχθύων) είναι ψηλά στα νοτιοανατολικά νωρίς το βράδυ.