Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 18-11 έως 24-11, 2024
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
από 18-11 έως και 24-11 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Δευτέρα, 18 Νοεμβρίου
Με μέγεθος -4,1, η Αφροδίτη κινείται 1,6° βόρεια του σφαιρωτού σμήνους M22 στον Τοξότη. Με μέγεθος 5,1, το M22 θεωρείται το καλύτερο σφαιρωτό του τοξότη. Αναζητήστε το με κιάλια ή ένα τηλεσκόπιο μια ώρα μετά το ηλιοβασίλεμα. Θα βρίσκεται πάνω δεξιά της Αφροδίτης, καθώς ο Τοξότης θα δύει στα νοτιοδυτικά. Ο δίσκος της Αφροδίτης εξακολουθεί να έχει 16″ σε πλάτος και να είναι 72% φωτισμένος. Αντίθετα, το M22 εκτείνεται στα 32′ – περίπου το πλάτος της Πανσελήνου. Ήταν ένα από τα πρώτα σφαιρωτά σμήνη που ανακαλύφθηκαν. Τα σφαιρωτά σμήνη είναι αρχαίες συγκεντρώσεις γερασμένων άστρων κατανεμημένων σε ένα περίπου σφαιρικό φωτοστέφανο γύρω από τον Γαλαξία μας. Το M22 περιέχει περίπου 70.000 αστέρια, πολλά από τα οποία είναι ορατά ακόμη και με μικρά τηλεσκόπια.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 3:33 πμ. της Τρίτης.
Τρίτη, 19 Νοεμβρίου
Τώρα η ημισέληνος, σε φθίνουσα φάση, ανατέλλει περίπου δύο ώρες μετά το σούρουπο, σχηματίζοντας μια περίπου ευθεία γραμμή με τον Κάστορα και τον Πολυδεύκη. Στην αυγή της 20ης , η Σελήνη θα έχει μετακινηθεί μακριά από τη γραμμή που σχηματίζουν τα δύο λαμπρότερα αστέρια των Διδύμων και θα λάμπει μεταξύ του Πολυδεύκη και του παρόμοιου χρώματος Άρη.
Το μεγαλύτερο και φωτεινότερο φεγγάρι του Κρόνου, ο Τιτάνας, βρίσκεται σχετικά κοντά στον δακτυλιοειδή πλανήτη απόψε. Θα βρείτε τον Κρόνο στον Υδροχόο, ψηλά στο νότο γύρω στα μεσάνυχτα, με μέγεθος 0,8. Θα είναι φωτεινότερος από οποιοδήποτε άλλο από τα αστέρια γύρω του. Μεγεθύνετε με ένα τηλεσκόπιο και θα απολαύσετε αμέσως τη θέα των εκπληκτικών δακτυλίων του πλανήτη, που εκτείνονται περίπου 40″ από άκρη σε άκρη και σχεδόν 4″ σε πλάτος στον μικρότερο άξονά τους.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 11:24 μμ.
Τετάρτη, 20 Νοεμβρίου
Η Σελήνη περνά 2° βόρεια του Άρη στις 11 μμ. Τα δύο σώματα είναι ορατά στον ουρανό νωρίς το πρωί, πάνω από 60° ψηλά στον νοτιοδυτικό ουρανό δύο ώρες πριν από την ανατολή του ηλίου. Τότε, η Σελήνη είναι ακόμα αρκετά μακριά από τον Άρη, κάτω και δεξιά του Κόκκινου Πλανήτη. Ο Άρης βρίσκεται κοντά στην κεντρική περιοχή του Καρκίνου, λάμποντας με μέγεθος -0,3. Είναι περίπου 3° βορειοδυτικά του ανοιχτού σμήνους της Κυψέλης (M44), το οποίο θα πρέπει να είναι ορατό με κιάλια ή τηλεσκόπιο. Το σμήνος είναι συχνά ορατό με γυμνό μάτι, αλλά η φωτεινή Σελήνη κοντά του απόψε θα εμποδίσει την θέασή του.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 5:11 πμ. της Πέμπτης.
Πέμπτη, 21 Νοεμβρίου
Πολύ υψηλή τώρα στο βορρά, στο φθινοπωρινό γαλαξία, είναι ο αμυδρός Κηφέας: Ο σύζυγος, σύμφωνα με τη μυθολογία, της πιο φωτεινής Κασσιόπης. Το μοτίβο του αστερισμού περιλαμβάνει δύο μεταβλητά αστέρια ορόσημο, το δέλτα και το μ του Κηφέα, που φαίνονται με κιάλια ή ακόμα και με γυμνό μάτι. Ο τυπικός εκπρόσωπος των Κηφειδών είναι ο αστέρας δ του Κηφέα. Ο μ είναι το αστέρι «γρανίτης» του Herschel, ένα από τα μεγαλύτερα γνωστά άστρα.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 1:02 μετά τα μεσάνυχτα.
Παρασκευή, 22 Νοεμβρίου
Τώρα η Αφροδίτη έχει αυξήσει την απόστασή της από τον Ερμή στις 21°.
Τελευταίο τέταρτο της Σελήνης στις 3:29 πμ. του Σαββάτου.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 8:53 μμ.
Σάββατο, 23 Νοεμβρίου
Κοιτάξτε προς τα νοτιοανατολικά αργά το βράδυ, και θα δείτε το πιο αναγνωρίσιμο αστερισμό του χειμώνα (και ίσως του συνόλου του ουρανού) σε όλο του το μεγαλείο. Ο Ωρίων ανατέλλει κατά τις 9 μ.μ. αλλά γίνεται πολύ πιο εμφανής λίγες ώρες αργότερα. Ο κυνηγός ανεβαίνει στο ψηλότερό του σημείο στις 1 με 2 π.μ. Προσέξτε τον κατακόκκινο Μπετελγκέζ (άλφα του Ωρίωνα) που σηματοδοτεί το δεξιό ώμο του κυνηγού, και τον μπλε-λευκό Rigel (β του Ωρίωνα), το αστέρι που αντιπροσωπεύει το υψωμένο αριστερό του πόδι. Αυτά τα δύο αστέρια προσφέρουν μια αντίθεση τόσο ως προς το χρώμα όσο και με τη θερμοκρασία. Τα κόκκινα αστέρια όπως ο Μπετελγκέζ είναι τα πιο ψυχρά απ’ όλα τα άστρα, με θερμοκρασίες επιφάνειας περίπου 3.000 ° Fahrenheit (1.650 ° Κελσίου). Μπλε αστέρια όπως ο Rigel είναι τα πιο θερμά. Η επιφάνεια του καίγεται στους 35.000 ° F (19.400 ° C).
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 2:40 πμ. της Κυριακής.
Κυριακή, 24 Νοεμβρίου
Στο σούρουπο και στην αρχή της νύχτας, ο αστερισμός που μοιάζει με μπολ, ο Βόρειος Στέφανος, βρίσκεται κάτω και στα δεξιά του Βέγα, χαμηλά στον δυτικό ορίζοντα. Έχοντας φύγει η σελήνη από τον ουρανό, αυτό το αστραφτερό ημικύκλιο από αστέρια γίνεται εντυπωσιακό. Κάποια φυλή Ινδιάνων στον Νοτιοανατολικό Καναδά βλέπουν αυτόν τον σχηματισμό σαν το καταφύγιο ή την φωλιά της αρκούδας που φαίνεται στον δυτικό ουρανό μετά το σούρουπο και μετά στον ανατολικό ουρανό πριν το λυκαυγές. Αυτό το διπλό χαρακτηριστικό γνώρισμα αναγγέλλει τον ερχομό της εποχής της χειμέριας νάρκης.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 10:31 μμ.
Ο όμορφος κομήτης C/2023 A3 Tsuchinshan Atlas που πρόσφατα εμφανίστηκε στον ουρανό της Γης. Ο αστροφωτογράφος Κωνσταντίνος Εμμανουηλίδης χρησιμοποίησε το τηλεσκόπιο Takahashi E 160ED, με συνολική έκθεση 50 λεπτών. Η κάμερα ήταν η ASI 2400MC.
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.
Ο Ερμής (μέγεθος -0,3) βρίσκεται μέσα στο φως του ηλιοβασιλέματος. Δοκιμάστε με κιάλια ή με ένα τηλεσκόπιο ευρέος πεδίου 18° κάτω δεξιά της Αφροδίτης, 30 λεπτά μετά το ηλιοβασίλεμα.
Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,1) βρίσκεται χαμηλά στα νοτιοδυτικά, αλλά φαίνεται ψηλότερα από εβδομάδα σε εβδομάδα. Δύει περίπου μία ώρα μετά το τέλος του λυκόφωτος.
Ο Άρης (μέγεθος -0,3, στον Καρκίνο, ανατολικά των Διδύμων) ανατέλλει περίπου στις 9:30 μμ. Φαίνεται καλύτερα όταν θα βρεθεί πολύ ψηλά στα νοτιοανατολικά, μία ώρα ή περισσότερο πριν την ανατολή Ηλίου. Είναι τώρα 45 μοίρες κάτω και στα ανατολικά του Δία. Με τηλεσκόπιο, η διάμετρος του δίσκου του είναι 10,5’’. (14,5’’ τον ερχόμενο Ιανουάριο, όταν θα είναι σε αντίθεση).
Ο Δίας (μέγεθος -2,8, στον Ταύρο), ανατέλλει πριν τις 7:00 μμ. και βρίσκεται ψηλά στο νότο λίγο πριν τα μεσάνυχτα. Ο γίγαντας πλανήτης θα βρεθεί σε αντίθεση τον ερχόμενο Δεκέμβριο. Τότε η διάμετρος του δίσκου του θα είναι 48’’, ενώ τώρα είναι 47’’.
Ο Κρόνος (μέγεθος +0,9, στον Υδροχόο), λάμπει ψηλά στο νότο νωρίς το βράδυ. Το Μεγάλο Τετράγωνο του Πήγασου είναι πάνω και στα αριστερά του, ενώ ο Φομαλχώ είναι κάτω και στα δεξιά του.
Ο Ουρανός, μέγεθος 5,6, είναι στα σύνορα Ταύρου-Κριού, 7° από τις Πλειάδες, είναι σε αντίθεση αυτή την εβδομάδα. Φαίνεται αρκετά καλά τις πρώτες πρωινές ώρες. Με ένα ζευγάρι κιάλια και έναν ακριβή αστροχάρτη προσπαθήστε να τον εντοπίσετε.
Ο Ποσειδώνας, μέγεθος 7,8, στους Ιχθύες, βρίσκεται 15° ανατολικά του Κρόνου πριν αρχίσει το λυκαυγές. Ο δίσκος του είναι μόνο 2,3 δευτερόλεπτα του τόξου, ελάχιστα μεγαλύτερος από αυτόν που θα δείξει ένα αστέρι!
