Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 19-7 έως και 25-7
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
από 19-7 έως και 25-7 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Δευτέρα, 19 Ιουλίου
Η Σελήνη, σε αύξουσα φάση, βρίσκεται στη κεφαλή του Σκορπιού και σχηματίζει ένα τρίγωνο με τα αστέρια β και δ του Σκορπιού. Ο Αντάρης είναι 11 μοίρες κάτω και στα αριστερά του φεγγαριού.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 3:52 πμ. της Τρίτης.
Τρίτη, 20 Ιουλίου
Ο Ερμής γίνεται όλο και πιο φωτεινός τις τελευταίες δύο εβδομάδες. Παρόλα αυτά, η ορατότητά του μειώνεται καθώς ολοένα και χαμηλώνει πάνω από τον ορίζοντα. Περίπου 45 λεπτά πριν την ανατολή του Ήλιου, μπορείτε να δείτε τον μικρό πλανήτη να λάμπει έντονα με μέγεθος –1, σε ύψος μόλις 3 ° μέσα στους Διδύμους. Περίπου 4,5 ° πάνω από τον Ερμή, λάμπει ο Mebsuta, το αστέρι 3ου μεγέθους των Διδύμων. 13 ° στα βορειοανατολικά αυτού του αστεριού (κάτω αριστερά στον ουρανό) είναι ο Κάστωρ, ένα από τα κεφάλια των Διδύμων. Ο Πολυδεύκης θα ακολουθήσει 10 λεπτά αργότερα.
Αυτή είναι μια από τις τελευταίες ευκαιρίες που έχετε για να δείτε τον Ερμή τον Ιούλιο. Την επόμενη εβδομάδα, θα συνεχίσει να βυθίζεται προς τον Ήλιο, φτάνοντας σε ανώτερη σύνοδο τον επόμενο μήνα.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 11:43 μμ.
Τετάρτη, 21 Ιουλίου
Στο σούρουπο, χαμηλά στα δυτικά, η Αφροδίτη είναι σε σύνοδο με τον Βασιλίσκο. Το αστέρι είναι μόλις το 1/140 της λαμπρότητας της Αφροδίτης, 1,1° κάτω και στα αριστερά της. Μπορείτε να εντοπίσετε τον Άρη 5° κάτω και στα δεξιά τους;
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 5:30 πμ. της Πέμπτης.
Πέμπτη, 22 Ιουλίου
Ίσως κανένας άλλος μήνας δεν προσδιορίζει καλύτερα το καλοκαίρι στο βόρειο ημισφαίριο όσο ο Ιούλιος. Ο ομώνυμος «αστερισμός» της σεζόν, το Θερινό Τρίγωνο, είναι στην πιο εμφανή του θέση. Το φωτεινότερο μέλος του τρίο, ο Βέγας, στον αστερισμό της Λύρας, βρίσκεται σχεδόν πάνω στο ζενίθ γύρω στις 11 μμ. Το δεύτερο φωτεινότερο αστέρι είναι ο Αλτάιρ στον αστερισμό του Αετού. Ο Ντενέμπ, το πιο λαμπρό αστέρι του Κύκνου σηματοδοτεί την τρίτη γωνία του Θερινού Τριγώνου. Αν και είναι το πιο σκοτεινό αστέρι από τα τρία, είναι το φωτεινότερο σημείο φωτός στο βορειοανατολικό ουρανό.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 1:21 πμ. της Παρασκευής.
Παρασκευή, 23 Ιουλίου
Πανσέληνος στις 5:38 πμ. του Σαββάτου.
Θα βρείτε τον Κρόνο στα αριστερά της Σελήνης. Αργότερα, πριν το ξημέρωμα, ο Κρόνος είναι πάνω από την Σελήνη.
Το πιο φωτεινό αστέρι στον νότιο ουρανό αφού βραδιάσει είναι ο κόκκινος-πορτοκαλής Αντάρης. Αν κοιτάξετε στην γύρω περιοχή αυτού του ερυθρού γίγαντα ή από πάνω του, θα βρείτε αμυδρότερα λευκά αστέρια. Στα δυτικά του Αντάρη (δηλαδή προς τα δεξιά του) θα βρείτε εύκολα το σφαιρωτό σμήνος Μ4. Ξεχωρίζει εύκολα με κιάλια ή τηλεσκόπιο. Με φαινόμενο μέγεθος 6 είναι από τα πιο φωτεινά σφαιρωτά σμήνη του βορείου ημισφαιρίου.
Σάββατο, 24 Ιουλίου
Απόψε, ο Βασιλίσκος ( Regulus), βρίσκεται ανάμεσα στην Αφροδίτη και τον Άρη. Θα χρειαστείτε κιάλια για να εντοπίσετε τον κόκκινο πλανήτη.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 2:59 πμ. του Σαββάτου.
Κυριακή, 25 Ιουλίου
Ποιος είναι ο αστερισμός, σχετικά αμυδρός, που περνάει από το ζενίθ στο τέλος του λυκόφωτος, δηλαδή μόλις βραδιάσει; Βρίσκεται ανάμεσα σε δυο φωτεινά αστέρια, τον Αρκτούρο στα νότιο-δυτικά και τον Βέγα στα ανατολικά, αλλά πιο κοντά στον Βέγα. Σκεφτείτε για λίγο ή καλύτερα πηγαίνετε έξω να παρατηρήσετε τον νυχτερινό ουρανό. Ο αστερισμός πήρε το όνομα του από ένα ήρωα της ελληνικής μυθολογίας. Είναι ο αστερισμός του Ηρακλή.
O Ηρακλής παραμένει ψηλά στον βραδινό ουρανό. Πιθανόν να είστε εξοικειωμένοι με τα σφαιρωτά σμήνη Μ13 και Μ92. Γνωρίζετε όμως το φωτεινό νεφέλωμα Turtle Nebula (NGC 6210) ή τον αμυδρό γαλαξία NGC 6269 μέσα σ’ ένα σμήνος με ακόμα αμυδρότερους γαλαξίες;
Παραπάνω δίνονται οι ημέρες και οι ώρες, κατά τη διάρκεια της εβδομάδας αυτής, στις οποίες μπορούμε να παρατηρήσουμε με ένα καλό τηλεσκόπιο (πάνω από 4 ίντσες) την περίφημη ερυθρά κηλίδα του Δία (το χρώμα της είναι ελαφρά πορτοκαλί). Η παρατήρηση της κηλίδας μπορεί να γίνει από 50 λεπτά πριν έως 50 λεπτά μετά την αναγραφόμενη ώρα.
Ο μεγαλύτερος δορυφόρος του Δία, ο Γανυμήδης, πέρασε μπροστά από τον δίσκο του πλανήτη (φωτογραφία στα αριστερά). Μετά την διάβασή του, ξεχωρίζει πολύ ωραία ο δίσκος του δορυφόρου στα δεξιά. Φωτογραφία: Γιάννης Ροζάκης.
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο:www.spaceweather.com.
Ο Ερμής φαίνεται ακόμα πιο χαμηλά στην αρχή του λυκαυγούς. Όμως, συνεχίζει να γίνεται λαμπρότερος, από -0,8 στο -1,5.
Η Αφροδίτη (μέγεθος -3,9) λάμπει χαμηλά στα δυτικά στο σούρουπο. Δύει πριν βραδιάσει. Ο μικρός Άρης, σχεδόν 200 φορές αμυδρότερος, με μέγεθος +1,8, φαίνεται αμυδρός, καλύτερα με ένα ζευγάρι κιάλια.
Ο Δίας και ο Κρόνος (στον αμυδρό Υδροχόο και Αιγόκερω, αντίστοιχα) ανατέλλουν λίγο πριν τα μεσάνυχτα και φαίνονται αρκετά ψηλά στα νοτιοανατολικά πριν την ανατολή του Ήλιου. Ο Κρόνος είναι λίγο ψηλότερα αλλά είναι αμυδρότερος από τον Δία με μέγεθος + 0,2. Ο γιγαντιαίος πλανήτης λάμπει με μέγεθος -2,8, 20° στα αριστερά του Κρόνου. Θα φτάσουν σε αντίθεση τον Αύγουστο.
Πριν το λυκαυγές, κοιτάξτε 20° κάτω και αριστερά του Δία. Εκεί θα λάμπει ο Φομαλχώ. Σχηματίζει ένα ισοσκελές ορθογώνιο τρίγωνο με τον Δία και τον Κρόνο.
Ο Ουρανός (μέγεθος 5,8, στον Κριό) βρίσκεται στα ανατολικά στην αρχή του λυκαυγούς.
Ο Ποσειδώνας, (μέγεθος 7,8, στον Υδροχόο) είναι 22° ανατολικά του Δία, αρκετά ψηλά στα νοτιοανατολικά πριν αρχίσει η αυγή.
