Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

από 5-10 έως και 11-10 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

 

Δευτέρα, 19  Οκτωβρίου

Κάτω από τον αστερισμό του Αετού και στα δεξιά και πάνω από τον σχηματισμό της «τσαγιέρας» του Τοξότη βρίσκεται ο αμυδρός  αστερισμός της Ασπίδας που ονομάστηκε έτσι από τον Πολωνό αστρονόμο του 17^ου αιώνα Johannes Hevelius. Ονομάστηκε αρχικά Scutum Sobiescianum (η ασπίδα του Sobieski), που αναφέρεται στο βασιλιά Sobieski της Πολωνίας. Οι περισσότεροι ερασιτέχνες αστρονόμοι γνωρίζουν τον αστερισμό σαν «το αστρικό νέφος του Scutum,» (Scutum’s star cloud), μια πολύ πυκνή σε  αστέρια περιοχή του γαλαξία μας.

Τρίτη, 20 Οκτωβρίου

Ο κομήτης 88P / Howell βρίσκεται λιγότερο από 1° βορειοανατολικά του ανοικτού σμήνους NGC6520 νωρίς το βράδυ, στον Τοξότη. Το μεγέθους 9 NGC6520 βρίσκεται δίπλα στο σκοτεινό νέφος Barnard 86. Αυτό το σμήνος των αστεριών βρίσκεται ακριβώς ανατολικά αυτής της «μελανώδης μουτζούρας», η οποία μοιάζει σχεδόν με μια τρύπα στον ουρανό. Αυτό που πραγματικά συμβαίνει είναι το ότι το νέφος, φτιαγμένο από σκόνη, απλώς εμποδίζει το φως από το πλούσιο σε αστέρια πεδίο πίσω από αυτό.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 9:43 μμ.

 

Τετάρτη, 21 Οκτωβρίου

Το φεγγάρι, που πλησιάζει το πρώτο τέταρτο, λάμπει τοποθετημένο σε μια γραμμή μαζί με τον Κρόνο και τον Δία. Είναι κάτω δεξιά από τους πλανήτες.

Η βροχή διαττόντων Ωριωνίδες κορυφώνεται νωρίς το πρωί. Τότε, η Σελήνη δεν είναι πουθενά μέσα στο ακτινοβόλο σημείο της βροχής το οποίο βρίσκεται στο βόρειο Ωρίωνα, ψηλά στον ουρανό. Αναζητήστε τη γνωστή φιγούρα του Κυνηγού στα νότια και εντοπίστε το δεξί του ώμο (στην αριστερή πλευρά του αστερισμού), που ορίζεται από τον φωτεινό κόκκινο γίγαντα Μπετελγκέζ. Λίγο λιγότερο από 3 ° βορειοανατολικά του Μπετελγκέζ είναι το μεγέθους 4 αστέρι, μ του Ωρίωνα. Ακολουθήστε μια γραμμή που τραβιέται ανάμεσα σε αυτά τα δύο αστέρια, περίπου 7 ° πιο βορειοανατολικά από το μ , και θα βρεθείτε πάνω στο ακτινοβόλο των Ωριωνίδων.

Ο προβλεπόμενος μέγιστος αριθμός διαττόντων είναι περίπου 20 μετέωρα ανά ώρα, που αυξάνεται  πιθανότερα τις ώρες πριν από την αυγή. Οι Ωριωνίδες είναι γρήγορα κινούμενα μετέωρα που εισέρχονται στην ατμόσφαιρα με ταχύτητα περίπου 67 χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο. Και έχουν έναν διάσημο γονέα: Οι Ωριωνίδες είναι το αποτέλεσμα της σκόνης και των συντριμμιών που ρίχνονται από τον κομήτη 1P/Halley καθώς γυρίζει κοντά από τον Ήλιο.

Αν και το μέγιστο της βροχής εμφανίζεται σήμερα το πρωί, η δραστηριότητά της θα διαρκέσει έως τις αρχές Νοεμβρίου. Οι προσεκτικοί παρατηρητές του ουρανού είναι πιθανό να δουν αυξημένα ποσοστά διαττόντων  για τις επόμενες λίγες νύχτες τουλάχιστον, και πιθανότατα τον επόμενο μήνα.

Πέμπτη, 22 Οκτωβρίου

Τώρα η Σελήνη σχηματίζει ένα τρίγωνο με τον Δία και τον Κρόνο. Η απόσταση των δύο πλανητών ολοένα και μικραίνει, μέχρι την πολύ κοντινή σύνοδό τους τον Δεκέμβριο.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 11:22 μμ.

 

Παρασκευή, 23 Οκτωβρίου

Πρώτο τέταρτο της Σελήνης 4:24 μμ.

Η Αφροδίτη μετακινείται από τον Λέοντα στην Παρθένο σήμερα το πρωί. Ο αδελφός πλανήτης της Γης είναι ορατός τρεις ή περισσότερες ώρες πριν από την ανατολή του Ηλίου, ανατέλλοντας αργά και ψηλότερα στον ουρανό καθώς πλησιάζει το φως της ημέρας. Είναι λαμπρή, με μέγεθος –4 και εμφανίζεται 14 ” μέσα από ένα τηλεσκόπιο. Σε φάση ημισελήνου, είναι φωτισμένη κατά 80%. Κοιτάξτε προς τα βόρεια και στα νοτιοανατολικά της και θα βρείτε τα αστέρια ν και β της Παρθένου, αντίστοιχα. Μαζί, αυτά τα τρία φωτεινά σημεία σχηματίζουν ένα τρίγωνο όπου τα αστέρια σχηματίζουν τη μεγάλη βάση του.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 7:14 μμ.

Σάββατο, 24 Οκτωβρίου

Η Σελήνη, μια ημέρα μετά το πρώτο τέταρτο, λάμπει στον Αιγόκερω. Σχηματίζει ένα πολύ πλατύ, σχεδόν ισοσκελές τρίγωνο με τον Φομαλχώ και τον Κρόνο.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 12:13 μετά τα μεσάνυχτα.

Κυριακή, 25 Οκτωβρίου

Μόλις βραδιάσει, κοίταξε στον βόρειο-ανατολικό ουρανό περίπου στις 45 μοίρες και θα δεις την Κασσιόπη να κρέμεται με το δεξί μέρος του γράμματος W, την πιο φωτεινή πλευρά της, προς τα πάνω. Ανάμεσα της και στον Περσέα φαίνεται ένα μικρό θολό σύννεφο στον ουρανό. Είναι το διπλό σμήνος του Περσέα που αποτελεί ένα πολύ όμορφο ανοιχτό σμήνος με κιάλια ή με τηλεσκόπιο.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 8:53 μμ.

 

Παραπάνω δίνονται οι ημέρες και οι ώρες, κατά τη διάρκεια της εβδομάδας αυτής, στις οποίες μπορούμε να παρατηρήσουμε με ένα καλό τηλεσκόπιο (πάνω από 4 ίντσες) την περίφημη ερυθρά  κηλίδα του Δία (το χρώμα της είναι ελαφρά πορτοκαλί). Η παρατήρηση της κηλίδας μπορεί να γίνει από 50 λεπτά πριν έως 50 λεπτά μετά την αναγραφόμενη ώρα.

 

 

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο:www.spaceweather.com.

Ο Ερμής έχει χαθεί μέσα στο φως του Ήλιου.

Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,0, ανάμεσα στον Λέοντα και την Παρθένο) βγαίνει πάνω από την ανατολή όταν είναι ακόμα σκοτάδι, περίπου 1 ½ ώρα πριν αρχίσει το λυκαυγές. Ο πλανήτης είναι το λαμπρό «αστέρι» της αυγής αυτό το φθινόπωρο. Με τηλεσκόπιο φαίνεται κατά 75% φωτισμένη. Το φαινόμενο μέγεθός της μικραίνει και φτάνει τώρα στα 14 δευτερόλεπτα του τόξου.

Ο Άρης ανατέλλει τώρα πριν τις 7 μμ, με μέγεθος -2,4 στους Ιχθείς. Το φαινόμενο μέγεθος του φτάνει τώρα τα 21 δευτερόλεπτα του τόξου. Προσπαθήστε να εντοπίσετε το λευκό Νότιο πόλο του και τις σκοτεινές περιοχές πάνω στην επιφάνειά του. Μπορείτε να δείτε τα χαρακτηριστικά της επιφάνειας του Άρη που φαίνονται με τηλεσκόπιο, δίνοντας τις συντεταγμένες του τόπου παρατήρησης και την ώρα παρατήρησης με το λογισμικό Mars Profiler.

Ο Δίας και ο Κρόνος (μέγεθος -2,2, και +0,5, αντίστοιχα) φέγγουν ήδη στα νότια-νοτιοδυτικά στο βραδινό λυκόφως. Απέχουν περίπου 6 ° ο ένας από τον άλλο. Θα βρεθούν στο ψηλότερό τους σημείο στις 8 μμ. θα βρεθούν σε πολύ κοντινή σύνοδο στις 21 Δεκεμβρίου, σε απόσταση μόνο 0,1 μοίρες, χαμηλά στο βραδινό λυκόφως.

Ο Ουρανός (5,7, στον Κριό) είναι ψηλά στον ουρανό μετά τις 10 μμ.

Ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,8, στον Υδροχόο) φαίνεται ψηλά στα νότια τα μεσάνυχτα.