Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 19-11 έως και 25-11

 

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

από 19-11 έως 25-11
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

 

 

Δευτέρα, 19 Νοεμβρίου

Ο αστεροειδής 3 Juno βρίσκεται σε αντίθεση αυτή την εβδομάδα και στη μικρότερη από τη Γη απόσταση για το χρονικό διάστημα από το 1980 έως το 2060! Αυτό σημαίνει ότι είναι τώρα λαμπρός, με μέγεθος 7,4, ορατός με μεγάλα κιάλια. Ο Juno είναι αρκετά μικρότερος από τους 1 Δήμητρα, 2 Παλλάς και 4 Εστία (Vesta). Από καθαρή τύχη ήταν ο τρίτος αστεροειδής που ανακαλύφθηκε. Ο Juno βρίσκεται στο βόρειο Ηριδανό, νότια του Ταύρου, ψηλά στον ουρανό αργά το βράδυ.

Αν και ο Juno είναι ένας από τους πρώτους τέσσερις αστεροειδείς που ανακαλύφθηκαν, κατατάσσεται στο 10ο   μέγεθος. (Αυτά θα ήταν τα σχετικά μεγέθη των τεσσάρων μεγαλύτερων αστεροειδών, εάν ήταν τέλεια σφαιρικοί.)

 

Τρίτη, 20 Νοεμβρίου

Παρόλο που η Σελήνη (σε αύξουσα φάση) ρίχνει πολύ φως στον βραδινό ουρανό στις αρχές της εβδομάδας, δεν αποκλείει τη θέαση κάποιων αντικειμένων από το βαθύ ουρανό. Ένα από τα ωραιότερα σμήνη αστέρων του φθινοπώρου, στην πραγματικότητα ένα από τα καλύτερα σε ολόκληρο τον ουρανό, φαίνεται στην ανατολή, αφού πέσει το σκοτάδι. Το σύμπλεγμα αστέρων των Πλειάδων (M45) στον Ταύρο λάμπει με μέγεθος 1,2, το οποίο είναι αρκετά λαμπρό ώστε να «τρυπήσει» το πέπλο της φωτορύπανσης, καθώς και όλο το φως που μπορεί να δώσει η Σελήνη. Οι Πλειάδες είναι ένα ξεχωριστό αντικείμενο με γυμνό μάτι, αλλά φαίνεται ακόμα πιο θεαματικό με ένα ζευγάρι κιάλια.

Τετάρτη, 21 Νοεμβρίου

Σας φαίνεται ότι ο Ήλιος δύει νωρίτερα από οποιοδήποτε άλλη εποχή του έτους; Σωστά! Είμαστε ακόμα έναν ολόκληρο μήνα μακριά από το χειμερινό ηλιοστάσιο, αλλά ο Ήλιος δύει νωρίτερα γύρω στις 7 Δεκεμβρίου εάν είστε κοντά σε γεωγραφικό πλάτος 40° βόρεια. Αυτή τη στιγμή βρίσκεται μόνο περίπου 3 λεπτά μακριά από εκείνη την ημέρα του Δεκεμβρίου.

Στην πραγματικότητα ο Ήλιος, στο τέλος αυτής της εβδομάδας, δύει σχεδόν την ίδια ώρα όπως τα Χριστούγεννα, παρότι τα Χριστούγεννα είναι πολύ κοντά στην ημέρα του ηλιοστασίου!

Αυτή η διαφορά με την ημέρα του ηλιοστασίου αντισταθμίζεται από το αντίθετο που συμβαίνει στην ανατολή του Ηλίου: ο Ήλιος ανατέλλει πιο αργά στις 4 Ιανουαρίου. Αυτό συμβαίνει λόγω της κλίσης του άξονα της Γης και της εκκεντρότητας της τροχιάς της Γης.

Πέμπτη, 22 Νοεμβρίου

Πανσέληνος στις 7:41 πμ της Παρασκευής. Το φεγγάρι φωτίζει τον ανατολικό ουρανό αυτό το βράδυ στον αστερισμό του Ταύρου, με τις Πλειάδες στα αριστερά του και τον πορτοκαλή Αλντεμπαράν κάτω και στα αριστερά του.

Παρόλο που η φάση της Πανσέληνου είναι συνήθως η χειρότερη στιγμή για να δείτε λεπτομέρειες στην επιφάνεια της Σελήνης, αρκετές λεπτομέρειες παραμένουν ορατές στην φωτογραφία αυτή του John Chumack.

 

Παρασκευή, 23 Νοεμβρίου

Η Σελήνη βρίσκεται μέσα στο ανοιχτό σμήνος των Υάδων, με τις Πλειάδες αρκετά πιο πάνω και τον Αλντεμπαράν πιο κάτω.

Σάββατο, 24 Νοεμβρίου

Ο Άρης συνεχίζει να φαίνεται ωραία τα βράδια του Νοεμβρίου. Ο κόκκινος πλανήτης εμφανίζεται σχεδόν 40° πάνω από τον νότιο ορίζοντα μόλις πέσει το σκοτάδι. Λάμπει με μέγεθος -0,2, λαμπρότερος από οποιοδήποτε άλλο αντικείμενο νωρίς στο  βραδινό ουρανό εκτός από τη Σελήνη. Ο δίσκος του τώρα εκτείνεται στα 10″.

Ο Άρης στις 7 Νοεμβρίου. Η φωτογραφία είναι του Damian Peach με το ενός μέτρου τηλεσκόπιο στη Χιλή. Αν και η διάμετρος του δίσκου ήταν 11,3 δευτερόλεπτα του τόξου, οι λεπτομέρειες στην επιφάνειά του είναι πολλές.

Κυριακή, 25 Νοεμβρίου

Στο σούρουπο και στην αρχή της νύχτας, ο αστερισμός που μοιάζει με μπολ, ο Βόρειος Στέφανος, βρίσκεται κάτω και στα δεξιά του Βέγα, χαμηλά στον δυτικό ορίζοντα.  Αν και είναι δύσκολο να φανεί αυτός ο αστερισμός στον πλημμυρισμένο με το φως της σελήνης ουρανό, αυτό το αστραφτερό ημικύκλιο από αστέρια θα γίνει πιο εντυπωσιακό μετά από μερικές ημέρες – ή μόλις φύγει το φεγγάρι από τον ουρανό, νωρίς το βράδυ. Κάποια φυλή Ινδιάνων στον Νοτιοανατολικό Καναδά βλέπουν αυτόν τον σχηματισμό σαν το καταφύγιο ή την φωλιά της αρκούδας που φαίνεται στον δυτικό ουρανό μετά το σούρουπο και μετά στον ανατολικό ουρανό πριν το λυκαυγές. Αυτό το διπλό χαρακτηριστικό γνώρισμα αναγγέλλει τον ερχομό της εποχής της χειμέριας νάρκης.

 

 

Ένας από τους μεγαλύτερους και λιγότερο γνωστούς γαλαξίες στη γειτονιά μας είναι ο NGC 5084, με μάζα 3-6 φορές τη μάζα του δικού μας Γαλαξία (η οποία δεν είναι πολύ μικρή!). Ο στρεβλωμένος δίσκος και η σχεδόν ομαλή εμφάνισή του δείχνουν ότι έχει υποστεί πολλές γαλαξιακές αλληλεπιδράσεις. Καθώς απέχει 80 εκατομμύρια έτη φωτός, οι υπόλοιπες λεπτομέρειες είναι δύσκολο να εντοπιστούν. Όμως, αυτό που έχει ενδιαφέρον σε αυτόν τον γαλαξία είναι οι λεπτές συγκεντρώσεις σκόνης που παρατηρούνται σε όλη την έκταση του δίσκου. Φωτογραφία: Adam Bock 

  

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.

Ο Ερμής χάνεται στο φως του ηλιοβασιλέματος αυτή την εβδομάδα.

Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,8) είναι ο λαμπρός «Αυγερινός» στα ανατολικά-νοτιοανατολικά μέσα στο φως του λυκαυγούς και θα κυριαρχεί στον πρωινό ουρανό το επόμενο διάστημα. Κοντά στον πλανήτη είναι ο Στάχυς. Με τηλεσκόπιο φαίνεται ότι ο δίσκος της αρχίζει να γίνεται πιο λαμπρός, από 12% στο 20% στο τέλος της εβδομάδας.

Ο Άρης (μέγεθος -0,3) φτάνει στο ψηλότερό του σημείο στο νότο στο τέλος του βραδινού λυκόφωτος. Ο δίσκος του είναι τώρα 10 δευτερόλεπτα της μοίρας.

Ο Δίας κρύβεται μέσα στη λάμψη του Ήλιου.

Ο Κρόνος (μέγεθος +0,6, στον Τοξότη), πάνω από τον σχηματισμό της «τσαγιέρας» του Τοξότη και 40 μοίρες κάτω από τον Αλτάιρ, δύει στις 7:30 μμ.

Ο Ουρανός (μέγεθος 5,7, στα σύνορα Κριού-Ιχθύων) και ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,9, στον Υδροχόο) βρίσκονται στα νοτιοανατολικά και νότια, αντίστοιχα, νωρίς το βράδυ. Δείτε χάρτες με τις θέσεις του Ουρανού και του Ποσειδώνα εδώ.