Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 19-12 έως 25-12

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

από 19-12 έως 25-12
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

 

Δευτέρα, 19 Δεκεμβρίου

Ο Άρης εξακολουθεί να φαίνεται ωραία αυτά τα βράδια του Δεκεμβρίου. Βρίσκεται περίπου 30° πάνω από τον νοτιοδυτικό ορίζοντα στην αρχή της νύχτας. Ο μεγέθους 0,8 κόκκινος πλανήτης είναι ανάμεσα στα αστέρια του Υδροχόου. Ο δίσκος του έχει διάμετρο 6″. Πολύ δύσκολα θα μπορέσετε να διακρίνετε κάποια λεπτομέρεια στην επιφάνεια του, εκτός και αν οι συνθήκες της ατμόσφαιρας είναι εξαιρετικές.

Τρίτη , 20 Δεκεμβρίου

Τελευταίο τέταρτο της Σελήνης στις 3:57 πμ της Τετάρτης. Το φεγγάρι ανατέλλει περίπου τα μεσάνυχτα και βρίσκεται στην Παρθένο, κάτω από την ουρά του Λέοντα. Ο Δίας ανατέλλει μετά τη Σελήνη, 1½ ώρα αργότερα. Πριν το ξημέρωμα και τα δύο ουράνια σώματα θα βρίσκονται ψηλά στον νότο.

Σαν σήμερα, το 1996, πέθανε ο Carl Sagan, Αμερικανός αστρονόμος και αστροφυσικός, συγγραφέας εκλαϊκευμένων επιστημονικών έργων και ενός έργου επιστημονικής φαντασίας, του Contact (1985), πάνω στο οποίο βασίζεται η ομώνυμη ταινία του 1997.  

Τετάρτη, 21 Δεκεμβρίου

Χειμερινό ηλιοστάσιο. Ο χειμώνας αρχίζει στις 12:45 μμ. Σήμερα ο Ήλιος είναι στην πιο νότια θέση του ως προς τον ουρανό της Γης και αρχίζει το εξάμηνο ταξίδι του προς την επιστροφή του στο πιο βόρειο σημείο. Αυτή είναι η μακρύτερη νύχτα του έτους στο βόρειο ημισφαίριο και η πιό σύντομη νύχτα στο νότιο.
Η βροχή διαττόντων Αρκτίδες  κορυφώνεται απόψε. Το σημείο από το οποίο τα μετέωρα φαίνεται να προέρχονται είναι στον αστερισμό της Μεγάλης Άρκτου, κοντά στο μπολ της Μικρής  Άρκτου. Το ακτινοβόλο σημείο είναι ορατό στο βορρά όλη τη νύχτα, αλλά ανεβαίνει ψηλότερα όσο φτάνουμε στην αυγή. Η ημισέληνος, σε χάση, δεν θα επηρεάσει πολύ, αφού ανατέλλει μετά τη 1 πμ αύριο το πρωί. Παρατηρητές με καθαρό ουρανό θα πρέπει να είναι σε θέση να δουν 5-10 μετέωρα ανά ώρα.

Μία ώρα πριν την ανατολή του Ήλιου, κοιτάξτε στον νότο. Η Σελήνη φαίνεται χαμηλότερα στον ουρανό και γίνεται λιγότερο λαμπρή από βράδυ σε βράδυ. Στις 23 Δεκεμβρίου περνάει πολύ κοντά από τον Δία.

Πέμπτη, 22 Δεκεμβρίου

Αν κοιτάξετε χαμηλά κάτω από τον Ωρίωνα θα βρείτε τον υπέρλαμπρο Σείριο να  αναδύεται. Αν προλάβετε και δείτε τον Σείριο κοντά στον ορίζοντα, θα βρείτε ότι σπινθηρίζει με γρήγορες αναλαμπές από ζωηρά χρώματα. Αν έχετε μαζί σας κιάλια ή  ένα τηλεσκόπιο θα πάρετε μια αξέχαστη εικόνα από την ανατολή αυτού του πιο λαμπρού άστρου.

 

Παρασκευή, 23 Δεκεμβρίου

Σε αυτές τις μακριές νύχτες του Δεκεμβρίου, ο αστερισμός του Ηνίοχου οδηγεί το άρμα του στον ουρανό όλη τη νύχτα. Αυτό το θεϊκό άρμα, όμορφα ντυμένο με το λαμπρό κίτρινο αστέρι του, την Αίγα, αρχίζει το ταξίδι του στα βορειοανατολικά το σούρουπο, φθάνει πολύ ψηλά τα μεσάνυχτα και τερματίζει πάνω στα βορειοδυτικά την αυγή. Ένας σκοτεινός ουρανός της υπαίθρου, χωρίς φεγγάρι, φανερώνει τον δρόμο με τα αστέρια απ’ όπου περνά ο Ηνίοχος: τον Γαλαξία μας. Με κιάλια θα μπορέσετε να βρείτε τα λαμπρά ανοιχτά αστρικά σμήνη στον αστερισμό: M37, M36 και M38. Τα αστέρια Menkalinan και θ του Ηνίοχου είναι σε κατεύθυνση από βορρά προς νότο και δείχνουν προς τον Πολικό στα βόρεια και προς τον λαμπρό και κόκκινο Μπετελγκέζ προς τα νότια. Ακόμα, με κιάλια, θα μπορέσετε να διακρίνετε και το σμήνος M35 ανάμεσα στο θ του Ηνίοχου και τον Μπετελγκέζ.

Σάββατο, 24 Δεκεμβρίου

Περίπου στη μέση της απόστασης του Ελνάθ (β του Ταύρου) από το θ του Ηνίοχου βρίσκεται το ανοιχτό σμήνος M37. Πιθανότατα να έχει ανακαλυφθεί από τον ίδιο τον Μεσιέρ το 1764. Αυτό το γαλαξιακό σμήνος εμφανίζεται σχεδόν σαν νεφέλωμα με κιάλια ή με μικρά τηλεσκόπια και αναλύεται πλήρως με μεγαλύτερα όργανα. Περίπου 4700 έτη φωτός μακριά και με εύρος 25 έτη φωτός, το Μ37 συχνά αναφέρεται σαν το καλύτερο από τα τρία σμήνη του Ηνίοχου για μεγαλύτερα τηλεσκόπια. Περιέχει περίπου 150 αστέρια μέχρι μέγεθος 12, και έχει συνολικό αριθμών αστέρων 500.

Κυριακή, 25 Δεκεμβρίου

Φέτος τα Χριστούγεννα βλέπουμε ένα εκπληκτικό “Χριστουγεννιάτικο αστέρι” νωρίς στον βραδινό ουρανό. Στα νοτιοδυτικά το «άστρο» αυτό είναι το εκθαμβωτικό φως της Αφροδίτης. Ο λαμπρότερος πλανήτης φέγγει με μέγεθος -4,4 και φαίνεται όμορφα μισή ώρα μετά τη δύση του Ηλίου έως και τις 8 μμ. Ένα τηλεσκόπιο αποκαλύπτει έναν δίσκο με 21″ φαινόμενη διάμετρο, φωτισμένο περίπου κατά 60%.

Η Σελήνη φτάνει στο απόγειό της, το πιο απομακρυσμένο σημείο της τροχιάς της γύρω από τη Γη στις 7:56 πμ, 405.870 χιλιόμετρα από το κέντρο της Γης.

 

Στις 11 Δεκεμβρίου, το διαστημόπλοιο Juno  της NASA, έκανε την τρίτη του κοντινή προσέγγιση στον βόρειο πόλο του Δία. Ο αστροφωτογράφος Damian Peach δημιούργησε αυτή την έγχρωμη φωτογραφία της βόρειας περιοχής του Δία από τις ακατέργαστες εικόνες που έστειλε το διαστημόπλοιο.

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.

Ο Ερμής γίνεται αμυδρός και εξαφανίζεται από τον βραδινό ουρανό. Νωρίς στην εβδομάδα μπορείτε ακόμα να τον δείτε χαμηλά στον ορίζοντα μετά το ηλιοβασίλεμα, 26° κάτω και στα δεξιά της Αφροδίτης.

Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,3, στον Αιγόκερο) είναι ο λαμπρός «Αποσπερίτης» στον νοτιοδυτικό ουρανό κατά τη διάρκεια του λυκόφωτος και νωρίς το βράδυ.

Ο Άρης (μέγεθος +0,8, στον Υδροχόο) συνεχίζει να λάμπει στα νότια-νοτιοδυτικά, περίπου 16 μοίρες πάνω και αριστερά της Αφροδίτης. Ο Άρης έχει φαινόμενη διάμετρο μόνο 6 δευτερόλεπτα της μοίρας.

Ο Δίας (μέγεθος -1,8, στην Παρθένο) λάμπει στα νοτιοανατολικά πριν και κατά τη διάρκεια του λυκαυγούς. Το πιο λαμπρό αστέρι της Παρθένου, ο Στάχυς, είναι περίπου 5° πιο κάτω από τον πλανήτη. Ο δίσκος του πλανήτη έχει διάμετρο 34″, μικρή σε σχέση με τη συνηθισμένη διάμετρο του πλανήτη.

Ο Κρόνος είναι κρυμμένος στο φως της ανατολής του Ήλιου.

Ο Ουρανός (μέγεθος 5,8, στους Ιχθύες) και ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,9, στον Υδροχόο) είναι ψηλά στα νοτιοανατολικά και νότια, αντίστοιχα, νωρίς το βράδυ. Δείτε αναλυτικούς χάρτες με τις θέσεις των Ουρανού και του Ποσειδώνα.