Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 20-1 έως και 26-1

 Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

από 20-1 έως και 26-1
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

 

Δευτέρα, 20 Ιανουαρίου

Ο Άρης πέρασε 5 ° βόρεια του Αντάρη πριν από τρεις ημέρες, όμως ο πλανήτης και ο αστέρας παραμένουν μακριά, στην ίδια απόσταση, σήμερα το πρωί. Το ζευγάρι ανατέλλει περίπου στις 4 π.μ. περίπου μισή ώρα μετά την λεπτή ημισέληνο. Τα τρία αντικείμενα αποτελούν μια υπέροχη θέα στο νοτιοανατολικό ουρανό πριν από την αυγή. Ο Άρης λάμπει με μέγεθος 1,5, μόλις 0,4 του μεγέθους πιο αμυδρός από τον Αντάρη.  Συγκρίνετε τα χρώματα των δύο αντικειμένων και θα καταλάβετε γιατί οι αρχαίοι παρατηρητές ονόμασαν το αστέρι Αντάρη, το οποίο κυριολεκτικά σημαίνει «αντίπαλος» του Άρη.

Τρίτη, 21 Ιανουαρίου

Στο λυκαυγές της Τετάρτης, εντοπίστε τη λεπτή ημισέληνο αρκετά χαμηλά στα νοτιοανατολικά. Κάτω και στα αριστερά της είναι ο Δίας, 6 °  με 7 ° μακριά. Η Σελήνη αποκρύπτει τον Δία στη Νέα Ζηλανδία και τμήματα της Αυστραλίας.

Τετάρτη, 22 Ιανουαρίου

Δύο από τα ωραιότερα αντικείμενα από τον βαθύ ουρανό λάμπουν έντονα τα βράδια του Ιανουαρίου. Οι Πλειάδες και οι Υάδες εμφανίζονται ψηλότερα στο νότο νωρίς το βράδυ, αλλά παραμένουν εμφανή μέχρι και τα μεσάνυχτα. Οι Πλειάδες, γνωστές επίσης ως οι «Επτά Αδελφές» ή M45, μοιάζουν με μία μικρή «κατσαρόλα» με γυμνό μάτι. Οι μεγαλύτερες Υάδες σχηματίζουν το κεφάλι του Ταύρου με σχήμα V. Και τα δύο φαίνονται ωραία χωρίς οπτική βοήθεια.

Πέμπτη, 23 Ιανουαρίου

Η Αφροδίτη φαίνεται στο νοτιοδυτικό ουρανό μετά το ηλιοβασίλεμα. Ο λαμπρός πλανήτης ξεχωρίζει μόλις μισή ώρα μετά το ηλιοβασίλεμα, όταν εμφανίζεται σχεδόν 30 ° πάνω από τον ορίζοντα και παραμένει στον ουρανό μέχρι τις 8 μμ. Με μέγεθος -4,1, είναι μακράν το φωτεινότερο αντικείμενο στον νυχτερινό ουρανό. Ένα τηλεσκόπιο δείχνει το δίσκο της Αφροδίτης, ο οποίος εκτείνεται στα 15 ” και εμφανίζεται κατά τα τρία τέταρτα φωτεινή.

Παρασκευή, 24 Ιανουαρίου

Νέα Σελήνη στις 11:43 μμ.

Το λαμπρότερο αστέρι στον νυχτερινό ουρανό φαίνεται πολύ όμορφα τα βράδια του Ιανουαρίου. Με μέγεθος -1,5, ο Σείριος λάμπει σχεδόν τέσσερις φορές φωτεινότερος από το επόμενο λαμπρότερο αστέρι ορατό από τα μεσαία βόρεια γεωγραφικά πλάτη: τον Αρκτούρο, στον αστερισμό του Βοώτη. (Αν και η Αφροδίτη λάμπει περίπου 10 φορές πιο λαμπρή.) Ο Σείριος ανατέλλει λίγο μετά το ηλιοβασίλεμα και αναρριχάται ψηλότερα στο νότο αργά το βράδυ.

Σάββατο, 25 Ιανουαρίου

Ο γαλαξίας μας περνάει μέσα από την Κασσιόπη και στο σύνολο της η περιοχή είναι πολύ πλούσια σε αμυδρά αστέρια. Υπάρχουν επίσης αρκετά ανοιχτά σμήνη που αν και δεν φαίνονται με γυμνό μάτι, μπορούν εύκολα να παρατηρηθούν με κιάλια ή ένα μικρό τηλεσκόπιο. Ένα από αυτά είναι το Μ52 που βρίσκεται στη γραμμή ανάμεσα στο άλφα και το βήτα. Τα κύρια αστέρια του σμήνους είναι θερμά και λευκά, δηλαδή, είναι ένα σχετικά νέο σμήνος. Το Μ103, στο ίδιο οπτικό πεδίο με το δέλτα δεν ξεχωρίζει ιδιαίτερα σαν σμήνος.

Το σμήνος NGC 663 εντοπίζεται εύκολα στο ίδιο πεδίο με το δέλτα και το έψιλον. Περισσότερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το NGC 457 , το οποίο βρίσκεται μεταξύ του δέλτα και του τετάρτου-μεγέθους θήτα. Η απόστασή του φαίνεται να είναι της τάξης των 9000 ετών φωτός, και είναι τουλάχιστον 30 έτη φωτός σε διάμετρο. Περιέχει αρκετές χιλιάδες αστέρια.

 

Κυριακή, 26 Ιανουαρίου

Ο Ερμής επιστρέφει στον απογευματινό ουρανό στο τέλος αυτής της εβδομάδας. Εάν έχετε οξεία όραση, έναν καθαρό ουρανό και έναν ανεμπόδιστο ορίζοντα προς τα δυτικά-νοτιοδυτικά, θα πρέπει να είστε σε θέση να τον εντοπίσετε με ένα ζευγάρι κιάλια. Για τους παρατηρητές από τα  μέσα βόρεια γεωγραφικά πλάτη, ο πλανήτης βρίσκεται μόλις 2,5 ° ψηλά, 30 λεπτά μετά από την δύση του Ήλιου, απόψε. Ευτυχώς, θα έχετε κάποια σημαντική βοήθεια για να τον εντοπίσετε: Μια λεπτή ημισέληνο 9 ° πάνω και στα αριστερά του πλανήτη (μέγεθος  -1,1). Θα έχετε μόνο περίπου 10 λεπτά για να βρείτε τον πλανήτη και την Σελήνη πριν χαθούν κάτω από τον ορίζοντα.

 

“H ανατέλλουσα Σελήνη μέσα στο χρώμα του δειλινού ουρανού, από τον λόφο της Τσαμπίκας”. Λήψη λίγο πριν την αρχή της έκλειψης παρασκιάς της Παρασκευής 10/1, φωτογραφημένη από τον Αγάπιο Ηλία με τηλεσκόπιο 90mm f/10 και την Canon EOS 450D/Rebel XSi,από την Κύπρο.

 

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

 

Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο:www.spaceweather.com.

Ο Ερμής βρίσκεται μέσα στη λάμψη του ηλιοβασιλέματος και εντοπίζεται δύσκολα στο τέλος της εβδομάδας.

Η Αφροδίτη  (μέγεθος -4,0, στον Υδροχόο) κυριαρχεί πάνω από τον νοτιοδυτικό ορίζοντα, ως λαμπρός Αποσπερίτης, πριν και κατά τη διάρκεια του βραδινού λυκόφωτος. Κάνει μια μεγαλοπρεπή εμφάνιση αυτό τον χειμώνα και την άνοιξη. Με τηλεσκόπιο, η διάμετρος του πλανήτη είναι 14 δευτερόλεπτα της μοίρας.

Ο Άρης (μέγεθος +1,5, στα πόδια του Οφιούχου, κοντά στην κεφαλή του Σκορπιού) φαίνεται χαμηλά πάνω από τον νοτιοανατολικό ορίζοντα νωρίς στο λυκαυγές. Έχει μόνο 4 δευτερόλεπτα της μοίρας σε φαινόμενη διάμετρο. Θα βρεθεί σε αντίθεση τον επόμενο Οκτώβριο, φτάνοντας τα 22 δευτερόλεπτα σε διάμετρο και με μέγεθος -2,6, 50 φορές λαμπρότερος απ’ ότι είναι τώρα. Ο Αντάρης θα βρίσκεται κάτω από τον Άρη, με μέγεθος 1,1, φανερά πιο λαμπρός από τον πλανήτη.

Ο Δίας αρχίζει να φαίνεται πολύ χαμηλά στη λάμψη της ανατολής του Ήλιου, πολύ πιο χαμηλά και στα αριστερά του αμυδρού Άρη.

Ο Κρόνος χάνεται μέσα στο φως της ανατολής του Ήλιου.

Ο Ουρανός (μέγεθος + 5,8, στο νότιο Κριό) είναι ψηλά στο νότο νωρίς το βράδυ.

Ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,9, στον ανατολικό Υδροχόο) βρίσκεται, επίσης, ψηλά στα νοτιοανατολικά.

Δείτε χάρτες με τις θέσεις των δύο πλανητών εδώ.