Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 20-11 έως 26-11

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

από 20-11 έως και 26-11 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

Δευτέρα, 20 Νοεμβρίου

Η Σελήνη βρίσκεται σε σύνοδο με τον Κρόνο.

Πρώτο τέταρτο της Σελήνης στις 12:51 μμ.

Φωτογραφία: NASA – Scientific Visualization Studio

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 1:13 πμ. της Τρίτης.

 

Τρίτη,  21 Νοεμβρίου

Η λαμπρή Κασσιόπη στριφογυρίζει γύρω από τον βόρειο μεσημβρινό, κοντά στο ζενίθ, κατά τη διάρκεια των βραδυνών ωρών. Ξέρετε πού να ψάξετε για το ανοιχτό σμήνος  NGC 7789, με κιάλια; Είναι περίπου 3 μοίρες νοτιοδυτικά του β της Κασσιόπης. Το σμήνος έχει διάμετρο περίπου 30 λεπτά του τόξου και όλα τα αστέρια που ανήκουν σε αυτό το σμήνος είναι περίπου 11^ου μεγέθους. Φαίνονται καλά με τηλεσκόπιο με μεσαία μεγέθυνση. Αν και το σμήνος έχει μέγεθος όσο και η σελήνη, μοιάζει σαν ένα νεφέλωμα εκπομπής αν το δει κάποιος με κιάλια. Η απόστασή του είναι περίπου 13.000 έτη φωτός μακριά.

Η Σελήνη φτάνει στο περίγειο, το πλησιέστερο σημείο της τροχιάς της στη Γη, στις 11:01 μμ.  Εκείνη τη στιγμή, ο δορυφόρος μας θα βρίσκεται 369.819 χιλιόμετρα μακριά.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 9:04 μμ. της Τετάρτης.

 

Τετάρτη, 22 Νοεμβρίου

Η ανατολική (αριστερή) πλευρά του Μεγάλου Τετραγώνου του Πήγασου δείχνει προς τη Σελήνη απόψε. Και η ίδια η Σελήνη σχηματίζει ένα μεγαλύτερο, ευρύ ορθογώνιο με (μετρώντας δεξιόστροφα) τον Κρόνο τρεις γροθιές στα δεξιά της, τον Φομαλχώ κάτω από τον Κρόνο και το β του Κήτους αριστερά του Φομαλχώ.

Ο Βέγας παραμένει το λαμπρότερο άστρο στα δυτικά βορειοδυτικά αυτά τα βράδια. Το λαμπρότερο άστρο από πάνω του είναι ο Ντενέμπ. Κοιτάξτε επίσης τον Αλτάιρ, το τρίτο αστέρι από το θερινό τρίγωνο.

Μέσα στο «θερινό τρίγωνο», μπορείτε να εντοπίστε τον μικρό αστερισμό του Βέλους, στο μέσο της απόστασης από τον Αλτάιρ προς το κέντρο του Τριγώνου;

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 2:51 πμ. της Πέμπτης.

 

Πέμπτη, 23 Νοεμβρίου

Το αστέρι Φομαλχώ  μπορεί να εντοπιστεί ακολουθώντας τη δεξιά πλευρά  του μεγάλου τετραγώνου του Πήγασου, κάτω προς το νότιο ορίζοντα. Ο Φομαλχώ είναι μερικές χιλιάδες βαθμούς πιο θερμός από τον ήλιό μας και περίπου 16 φορές φωτεινότερος. Ένας τεράστιος δίσκος μορίων σκόνης έχει ανακαλυφθεί γύρω από το αστέρι που ίσως να δηλώνει τα αρχικά στάδια ενός, υπό σχηματισμό, πλανητικού συστήματος.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 10:42 μμ.

 

Παρασκευή, 24 Νοεμβρίου

Η λαμπρή Σελήνη, σε αύξουσα φάση, περνάει κοντά από τον Δία. Θα κρύψει το φως της ακόμα και τα δύο λαμπρότερα αστέρια του Κριού;

Ο Ωρίωνας δύει τώρα κοντά στην ανατολή, αλλά ακόμα δεν ανατέλλει στο ηλιοβασίλεμα. Οι πορείες του ήλιου και του αστερισμού στον ουρανό είναι διαφορετικές. Ο Ωρίωνας ανατέλλει στην ανατολή και δύει στην δύση όλο το χρόνο, περνώντας περίπου 12 ώρες επάνω από τον ορίζοντα κατά τη διάρκεια κάθε κύκλου ημέρας-νύχτας. Η πορεία του ήλιου όμως αλλάζει με τις εποχές. Ανατέλλει, αυτήν την περίοδο, περίπου 25 μοίρες από τα ανατολικά προς τα νότια (μέσα-βόρεια γεωγραφικά πλάτη) και δύει στην ίδια απόσταση στα δυτικά από τα νότια, παρέχοντας μόνο 9 ½  ώρες  φωτός την ημέρα.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 4:29 πμ. του Σαββάτου.

Σάββατο, 25 Νοεμβρίου

Μετά τις 9:30 το βράδυ, το πιο λαμπρό άστρο του ουρανού, ο Σείριος τρεμοσβήνει έντονα κάτω από τον Ωρίωνα, στον νότιο-ανατολικό ουρανό. Αν προεκτείνουμε την γραμμή που σχηματίζεται από τα τρία άστρα της ζώνης του αστερισμού, σχεδόν θα σημαδέψουμε τον Σείριο. Τα πανέμορφα χρώματα του αποκαλύπτονται δραματικά με παρατήρηση μέσω ενός τηλεσκοπίου. Ο Σείριος έχει συνοδό έναν αστέρα που εμφανίζεται μόνο με ένα μεγάλο τηλεσκόπιο. Νότια του και σε μικρή απόσταση υπάρχει και ένα ανοιχτό σμήνος, το Μ41 που είναι άξιο παρατήρησης με κιάλια ή τηλεσκόπιο.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 12:20 μετά τα μεσάνυχτα.

 

Κυριακή, 26 Νοεμβρίου

Η «κατσαρόλα» της Μικρής Άρκτου κατεβαίνει στον βόρειο ουρανό το βράδυ αυτή τη χρονική περίοδο. Μετά τις 11 μμ, κρέμεται ευθεία κάτω από τον Πολικό. Ενώ τα αστέρια του καλοκαιριού και του χειμώνα παραμένουν σε θέαση τώρα στα τέλη Νοεμβρίου, τα αστέρια της άνοιξης δεν είναι τόσο «τυχερά». Το αστέρι στο τέλος της λαβής της «κατσαρόλας» της Μεγάλης Άρκτου, το η, με μέγεθος 1,9,  κάνει βουτιά κάτω από τον ορίζοντα γύρω στις 9 μμ, για παρατηρητές νότια των 40° βόρειου γεωγραφικού πλάτους.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 8:12 μμ.

 

Ο πλανήτης Δίας συνεχίζει να είναι πολύ λαμπρός και αυτή την εβδομάδα, 3 εβδομάδες μετά την αντίθεσή του.
Η «Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα» του Δία (ή G.R.S.) είναι μια γιγαντιαία καταιγίδα στον αέριο πλανήτη που πιθανώς υπάρχει για τουλάχιστον 350 χρόνια. Το διαστημικό σκάφος Juno της NASA πέταξε μόλις 5.600 μίλια πάνω από την καταιγίδα, τραβώντας φωτογραφίες που μας δίνουν μια όμορφη θέα αυτού του διάσημου χαρακτηριστικού του Δία.

 

 ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.

Ο Ερμής δεν είναι ορατός, αφού βρίσκεται ακόμη στη λάμψη του ηλιοβασιλέματος.

Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,3) είναι ψηλά στα ανατολικά, πριν και κατά τη διάρκεια του λυκαυγούς. Ανατέλλει περίπου 2 ώρες πριν την ανατολή του Ήλιου.

Ο Άρης θα παραμείνει πίσω στη λάμψη του Ήλιου για το υπόλοιπο του έτους. Θα εμφανιστεί ξανά στον πρωινό ουρανό στο τέλος του Ιανουαρίου.

Ο Δίας (μέγεθος -2,8, στον Κριό) ανατέλλει πριν τις 4:00 μμ. Βρίσκεται στο ψηλότερό του σημείο μετά τις 10 μμ., 65 μοίρες πάνω από τον ορίζοντα. Με τηλεσκόπιο, η διάμετρος του δίσκου του είναι 48 – 47 δευτερόλεπτα του τόξου.

Ο Κρόνος, με μέγεθος +0,8, στον αμυδρό Υδροχόο, μεσουρανεί περίπου στις 6 μμ και πριν τις 11 μμ. Το φωτεινό αστέρι κάτω από τον πλανήτη είναι ο Φομαλχώ, ενώ ο Αλτάιρ λάμπει πάνω και στα δεξιά του. Ο Κρόνος είναι σε τετραγωνισμό με τον Ήλιο στις 22 Νοεμβρίου.

Ο Ουρανός έχει μέγεθος 5,6 στον Κριό, βρίσκεται ψηλά τις πρώτες πρωινές ώρες, 13° ανατολικά του Δία.

Ο Ποσειδώνας, με μέγεθος 7,8, στα σύνορα Ιχθύων-Υδροχόου φαίνεται ψηλά περίπου στις 7 μμ., 24° ανατολικά του Κρόνου.