Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 21-1 έως και 27-1
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
από 21-1 έως και 27-1
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Δευτέρα, 21 Ιανουαρίου
Η Αφροδίτη, η οποία προσεγγίζει τον Δία εδώ και πολλές μέρες, φαίνεται πιο κοντά στον Δία αύριο το πρωί της 22ης. Θα απέχει από αυτόν περίπου 2,5° στην αρχή του λυκαυγούς. Αναζητήστε τον πιο αμυδρό Αντάρη, 8 μοίρες δεξιά του Δία. Η ίδια εικόνα επαναλαμβάνεται και τα επόμενα δύο πρωινά, με τη διαφορά ότι ο Δίας μετακινείται λίγο πιο ψηλά στα δεξιά της Αφροδίτης.
Η Σελήνη φτάνει σε περίγειο, το πιο κοντινό σημείο της τροχιάς της γύρω από τη Γη, στις 10:00 μμ. Θα βρίσκεται 357.342 χιλιόμετρα μακριά από μας.
Τρίτη, 22 Ιανουαρίου
Αυτήν την κρύα εποχή του χρόνου, η υπενθύμιση της θερμής εποχής είναι πάντοτε καλοδεχούμενη. Κοιτάξτε στον πρωινό ουρανό για μια προεπισκόπηση του θερινού ουρανού. Το καλοκαιρινό τρίγωνο με τα τρία του αστέρια έχει ήδη σηκωθεί στον ουρανό τόσο που να φαίνεται εύκολα στον ανατολικό ουρανό μία ώρα πριν την ανατολή του ήλιου. Οι γνωστοί καλοκαιρινοί αστερισμοί του Τοξότη και του Σκορπιού φαίνονται στα νοτιοανατολικά.
Τετάρτη, 23 Ιανουαρίου
Ο Κρόνος επιστρέφει σε θέα. Ο δακτυλιοειδής πλανήτης ξεκινάει στο τέλους Ιανουαρίου μια εμφάνιση στο πρωινό ουρανό διάρκειας σχεδόν ενός έτους. Παρόλο που φαίνεται χαμηλά στο λυκαυγές, θα γίνει πιο λαμπρός καθώς θα πλησιάζει στην αντίθεσή του τον Ιούλιο. Στα μέσα βόρεια γεωγραφικά πλάτη ο δακτυλιοειδής πλανήτης ανατέλλει περισσότερο από μία ώρα πριν από τον Ήλιο και φτάνει σε ύψος 5° πάνω από τον ορίζοντα μισή ώρα πριν από τον Ήλιο. Ο Κρόνος λάμπει με μέγεθος 0,5, γεγονός που τον καθιστά το πιο λαμπρό αντικείμενο σε αυτό το μέρος του ουρανού. Δεν θα είναι εύκολο να τον εντοπίσετε μέσα στο λαμπερό λυκαυγές. Χρησιμοποιήστε κιάλια σαρώνοντας την περιοχή κάτω και αριστερά από την Αφροδίτη και τον Δία.
Φωτογραφία: NASA/ESA/A. Simon (GSFC) and the OPAL Team/J. DePasquale (STScI)
Πέμπτη, 24 Ιανουαρίου
Η περιοχή του νεφελώματος της κεφαλής του ίππου στον Ωρίωνα, μία από τις πιο φωτογραφημένες περιοχές σε όλον τον νυχτερινό ουρανό, περιέχει ένα μαγικό μείγμα από αμυδρά σκοτεινά νέφη σκόνης και αερίων που συνυφαίνονται με κατακόκκινα νεφελώματα εκπομπής (η σκόνη και τα αέρια φωτίζονται από τα γύρω αστέρια ή από αστέρια πού βρίσκονται μέσα στο ίδιο το νεφέλωμα). Το πιο λαμπρό αστέρι είναι ο ζ του Ωρίωνα, το αστέρι της ζώνης του Ωρίωνα που βρίσκεται πιο κάτω και αριστερά.
Φωτογραφία: Alexander Andrews
Παρασκευή, 25 Ιανουαρίου
Το νεφέλωμα της «Ροζέτας» ή το NGC2237-39 στον αστερισμό του Μονόκερου περιέχει και το ανοιχτό σμήνος NGC2244 στο κέντρο του. Η φωτογραφία αυτή, του Chris Cook, είναι αποτέλεσμα επεξεργασίας τριών εκθέσεων των 50 λεπτών υπέρ-ευαισθητοποιημένου σλάιντ 35mm (Kodak Ektapress PJ400). Το τηλεσκόπιο ήταν το διοπτρικό TeleVue 102mm f/8.6 APO, που δούλευε σε f/6.9.
Σάββατο, 26 Ιανουαρίου
Στην ουρανογραφία αυτής της εποχής, ο αστερισμός του Ωρίωνα συνδέεται με τον αστερισμό του Σκορπιού, ο οποίος τώρα βρίσκεται στα νοτιοανατολικά, όπου και ανατέλλει λίγο πριν το λυκαυγές. Ο Ωρίωνας είναι στον βραδινό ουρανό και ο Σκορπιός είναι ψηλά στον ουρανό τα ξημερώματα. Στο τέλος του καλοκαιριού, όταν ο Ωρίωνας θα εμφανίζεται πριν το λυκαυγές, ο Σκορπιός θα φαίνεται στον βραδινό ουρανό. Ο Ωρίωνας και ο Σκορπιός ποτέ δεν εμφανίζονται στον ουρανό συγχρόνως.
Ο μύθος λέει ότι ο Ωρίωνας, ο κυνηγός, ήταν πολύ ματαιόδοξος. Καυχιόταν ότι κανένα ζώο στη γη δεν θα μπορούσε να τον σκοτώσει. Όμως, ο Σκορπιός τσίμπησε τον Ωρίωνα και ο κυνηγός πέθανε από το δηλητήριό του. Τώρα, σύμφωνα με αυτόν τον αρχαίο μύθο, η πικρή έχθρα μεταξύ αυτών των δύο αστερισμών είναι τόσο μεγάλη που ποτέ δεν μπορούν να βρίσκονται στον ουρανό ταυτόχρονα. Σήμερα έχουμε μια διαφορετική ερμηνεία του γεγονότος ότι ο Ωρίωνας και ο Σκορπιός δεν είναι ποτέ στον ουρανό μαζί. Ο Σκορπιός βρίσκεται σε κατεύθυνση προς το κέντρο του γαλαξία μας. Ο Ωρίωνας βρίσκεται στην αντίθετη κατεύθυνση, προς την κοντινότερη εξωτερική άκρη του γαλαξία μας. Δεν είναι ποτέ στον ουρανό ταυτόχρονα, απλά επειδή βρίσκονται σε αντίθετες κατευθύνσεις στο διάστημα, όπως φαίνονται από τη Γη.
Κυριακή, 27 Ιανουαρίου
Τελευταίο τέταρτο της Σελήνης στις 11:12 μμ. Το φεγγάρι θα ανατείλει περίπου στη 1 πμ της Δευτέρας και θα περάσει τις πρωινές ώρες μέσα στον αστερισμό του Ζυγού.
Ολική έκλειψη Σελήνης τα ξημερώματα της 21ης Ιανουαρίου. Η φωτογραφία αυτή, του Σπύρου Χονδρογιάννη, είναι από την Κέρκυρα (Πηλίδα Σωκρακίου με φόντο τα Διαπόντια). Έγινε σύνθεση 15 φωτογραφιών (ανά 5΄). Τα φωτεινά σημάδια δεξιά είναι ο Κάστορας κι ο Πολυδεύκης, στον αστερισμό των Διδύμων.
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.
Ο Ερμής είναι κρυμμένος στο φως του Ήλιου.
Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,4) είναι ο λαμπρός «Αυγερινός» στα ανατολικά-νοτιοανατολικά δύο ώρες πριν το πρώτο φως του λυκαυγούς. Ο Δίας θα βρεθεί σε απόσταση 2,4° από την Αφροδίτη στις 22 και 4 μοίρες στις 26 Ιανουαρίου.
Ο Άρης (μέγεθος +0,7) στους Ιχθύες, αριστερά από το Μεγάλο Τετράγωνο του Πήγασου, δύει μετά τις 11 μμ. Ο δίσκος του είναι τώρα 6,5 δευτερόλεπτα της μοίρας.
Ο Δίας (μέγεθος -1,8, στον Οφιούχο) λάμπει στα ανατολικά στον πρωινό ουρανό. Έχει μια πολύ κοντινή σύνοδο με την Αφροδίτη, στην αρχή αυτής της εβδομάδας. Στα δεξιά του Δία είναι ο πορτοκαλή Αντάρης.
Ο Κρόνος βγαίνει μέσα από το φως του λυκαυγούς. Φαίνεται δύσκολα με ένα ζευγάρι κιάλια μισή ώρα πριν την ανατολή του Ήλιου.
Ο Ουρανός (μέγεθος 5,8, στα σύνορα Κριού-Ιχθύων) και ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,9, στον Υδροχόο) βρίσκονται στα νότια και νοτιοδυτικά, αντίστοιχα, νωρίς το βράδυ. Δείτε χάρτες με τις θέσεις του Ουρανού και του Ποσειδώνα εδώ.
