Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 21-11 έως 27-11
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
από 21-11 έως και 27-11 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Παρακάτω δίνονται οι ημέρες και οι ώρες, κατά τη διάρκεια της εβδομάδας αυτής, στις οποίες μπορούμε να παρατηρήσουμε με ένα καλό τηλεσκόπιο (πάνω από 4 ίντσες) την περίφημη ερυθρά κηλίδα του Δία (το χρώμα της είναι στην πραγματικότητα ελαφρά πορτοκαλί). Η παρατήρηση της κηλίδας μπορεί να γίνει από 50 λεπτά πριν έως 50 λεπτά μετά την αναγραφόμενη ώρα. Ένα μπλε ή πράσινο φίλτρο θα μπορούσε να βοηθήσει στην αύξηση του κοντράστ στον Δία.
Δευτέρα, 21 Νοεμβρίου
Μετά τις 9:30 το βράδυ, το πιο λαμπρό άστρο του ουρανού, ο Σείριος τρεμοσβήνει έντονα κάτω από τον Ωρίωνα, στον νότιο-ανατολικό ουρανό. Αν προεκτείνουμε την γραμμή που σχηματίζεται από τα τρία άστρα της ζώνης του αστερισμού, σχεδόν θα σημαδέψουμε τον Σείριο. Τα πανέμορφα χρώματα του αποκαλύπτονται δραματικά με παρατήρηση μέσω ενός τηλεσκοπίου. Ο Σείριος έχει συνοδό έναν αστέρα που εμφανίζεται μόνο με ένα μεγάλο τηλεσκόπιο. Νότια του και σε μικρή απόσταση υπάρχει και ένα ανοιχτό σμήνος, το Μ41 που είναι άξιο παρατήρησης με κιάλια ή τηλεσκόπιο.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου ακριβώς στις 11:05 μμ.
Τρίτη, 22 Νοεμβρίου
Τα πιο λαμπρά αστέρια στην αρχή της νύχτας είναι ο Βέγας στα δυτικά-βορειοδυτικά και η Αίγα στα βορειοανατολικά. Και τα δύο αστέρια φαίνεται να είναι το ίδιο ψηλά στον ουρανό περίπου στις 7 μμ. Το φαινόμενο μέγεθος και των δύο είναι 0,0. Ο πιο λαμπρός Σείριος δεν ανατέλλει πριν τις 9:00.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου ακριβώς στις 6:56 μμ.
Τετάρτη, 23 Νοεμβρίου
Νέα Σελήνη στις 00:48 πμ. της Πέμπτης.
Αυτή είναι η εποχή του χρόνου που το Μεγάλο Τετράγωνο του Πήγασου βρίσκεται πολύ ψηλά νωρίς το βράδυ. Αναζητήστε το πάνω από τον Δία.
Η δυτική (δεξιά) πλευρά του σχηματισμού αυτού σημαδεύει αρκετά πιο κάτω σχεδόν στον Φομαλχώ, στα νότια. Η ανατολική πλευρά του δείχνει προς το βήτα του Κήτους, λιγότερο πιο μακριά και προς τα κάτω.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου ακριβώς στις 00:43 πμ. της Πέμπτης.
Πέμπτη, 24 Νοεμβρίου
Ο Ήλιος σας φαίνεται να δύει τόσο νωρίς όσο ποτέ; Σωστά! Είμαστε ακόμα σχεδόν ένα μήνα από το χειμερινό ηλιοστάσιο – αλλά ο Ήλιος δύει νωρίτερα για το έτος γύρω στις 7 Δεκεμβρίου αν ζείτε κοντά σε γεωγραφικό πλάτος 40° βόρεια.
Ο Ήλιος, στην πραγματικότητα, δύει ελάχιστα νωρίτερα την εποχή αυτή από ότι τα Χριστούγεννα – παρόλο που τα Χριστούγεννα είναι γύρω στο ηλιοστάσιο!
Αλλά για άλλη μια φορά, στην ουράνια μηχανική κάθε φαινομενική ανωμαλία εξισορροπείται από μια ίση ανωμαλία κάπου αλλού. Η διαφορά του νωρίτερου ηλιοβασιλέματος από την ημερομηνία του ηλιοστασίου αντισταθμίζεται από το αντίθετο που συμβαίνει κατά την ανατολή του Ήλιου: Η πιο αργή ανατολή συμβαίνει στις 4 Ιανουαρίου. Όλα αυτά οφείλονται στην κλίση του άξονα της Γης και στην εκκεντρότητα της τροχιάς της Γης.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου ακριβώς στις 8:35 μμ.
Παρασκευή, 25 Νοεμβρίου
Το φωτεινό αστέρι ακριβώς επάνω από τον ανατολικό -βορειοανατολικό ορίζοντα στο σούρουπο είναι ο Λαμπαδίας (Aldebaran) το μάτι του Ταύρου. Μη το μπερδέψετε με την Αίγα (Capella) του Ηνίοχου, ακόμα φωτεινότερο και κάπως ψηλότερα και μακρύτερα στα βορειοανατολικά. Και τα δύο αστέρια είναι μέρος της όμορφης συνάθροισης λαμπρών αστεριών του χειμώνα που συνδέονται με τον Ωρίωνα.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 2:22 πμ. του Σαββάτου.
Σάββατο, 26 Νοεμβρίου
Η λαμπρή Κασσιόπη στριφογυρίζει γύρω από τον βόρειο μεσημβρινό, κοντά στο ζενίθ, κατά τη διάρκεια των βραδυνών ωρών. Ξέρετε πού να ψάξετε για το ανοιχτό σμήνος NGC 7789, με κιάλια; Είναι περίπου 3 μοίρες νοτιοδυτικά του β της Κασσιόπης. Το σμήνος έχει διάμετρο περίπου 30 λεπτά του τόξου και όλα τα αστέρια που ανήκουν σε αυτό το σμήνος είναι περίπου 11ου μεγέθους. Φαίνονται καλά με μεσαία μεγέθυνση. Αν και το σμήνος έχει μέγεθος όσο και η σελήνη, μοιάζει σαν ένα νεφέλωμα εκπομπής αν το δει κάποιος με κιάλια. Η απόστασή του είναι περίπου 13.000 έτη φωτός μακριά.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 10:14 μμ.
Κυριακή, 27 Νοεμβρίου
Το Κήτος, το θαλάσσιο τέρας ή η φάλαινα, εκτείνεται πέρα από το νοτιοανατολικό μέρος του βραδινού ουρανού. Βρίσκεται κάτω από τον Πήγασο και την Ανδρομέδα και περίπου ένα τρίτο πάνω από τον ορίζοντα. Το Κήτος μοιράζεται επίσης τη μυθολογία με αυτούς τους δύο αστερισμούς. Το φωτεινότερο αστέρι του Κήτους είναι ο 2ου μεγέθους Diphda, 20 μοίρες πάνω από το νοτιοανατολικό σημείο και περίπου 1 ½ ώρες μετά από το ηλιοβασίλεμα.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 6:05 μμ.
Ο Αγάπιος Ηλία, δημιουργός αυτής της φωτογραφίας του Άρη δημειώνει: « Ο πλανήτης Άρης πλησιάζει και ήδη οι εικόνες είναι θεαματικές. Το νέφος που καλύπτει την βόρεια πολική περιοχή είναι εκτεταμένο και φαίνεται να υπάρχει αυξημένη σκόνη στην ατμόσφαιρα. Δεδομένα 23 λεπτών με μέτριες συνθήκες». Διαβάστε περισσότερα….
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.
Ο Ερμής και η Αφροδίτη είναι σε σύνοδο με τον Ήλιο.
Ο Άρης, μέγεθος -1,7 στον ανατολικό Ταύρο, ανατέλλει στις 6:00 μμ. και βρίσκεται ψηλά στα νοτιοανατολικά για το υπόλοιπο της νύχτας. Είναι τώρα πιο λαμπρός και από τον Σείριο. Ο δίσκος του πλανήτη είναι 17” σε διάμετρο, πολύ κοντά στο μέγιστο του, στα 17,2 δευτ. του τόξου. Θα βρεθεί στην κοντινότερή του απόσταση την 1η Δεκεμβρίου. Θα βρεθεί σε αντίθεση στις 7-8 Δεκεμβρίου.
Ο Δίας, με μέγεθος -2,8 λάμπει ψηλά στα νότια πριν τις 9 μμ. Δύει στις 2 πμ. Η φαινόμενη διάμετρός του είναι 45 δευτερόλεπτα της μοίρας. Ο Δίας αυτή την εποχή είναι πολύ κοντά στο περιήλιο του στην 12ετή τροχιά του γύρω από τον Ήλιο.
Ο Κρόνος, με φαινόμενο μέγεθος +0,7, βρίσκεται στον ανατολικό Αιγόκερω και φέγγει στα νοτιοδυτικά νωρίς το βράδυ. Δύει περίπου στις 11 μμ.
Ο Ουρανός, με μέγεθος 5,6 στον Κριό, βρίσκεται ψηλά στα ανατολικά αργά το βράδυ. Χρειάζεται ένα τηλεσκόπιο ή ένα ζευγάρι κιάλια για να παρατηρηθεί.
Ο Ποσειδώνας, με μέγεθος 7,8, είναι στα σύνορα Υδροχόου-Ιχθύ, περίπου 8° στα δυτικά του Δία.
