Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτήν την εβδομάδα, απο 22/2 έως και 28/2

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

 

Δευτέρα, 22 Φεβρουαρίου

Πανσέληνος στις 8:22 μμ. Το φεγγάρι στον αστερισμό του Λέοντα, θα βρεθεί πολύ κοντά στον Δία αύριο το βράδυ.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 4:53 πμ της Τρίτης.

Τρίτη, 23 Φεβρουαρίου

Η Σελήνη και ο Δίας λάμπουν μαζί μετά το τέλος του βραδινού λυκόφωτος. Παρά το γεγονός ότι εμφανίζονται σε σύνοδο, ο Δίας είναι 1.700 φορές πιο μακριά, αφου είναι 40 φορές μεγαλύτερος σε διάμετρο. Χρησιμοποιήστε κιάλια για να εντοπίσετε κάποια από τα μεγαλύτερά του φεγγάρια. Το ευκολότερο θα είναι η Καλλιστώ στα ανατολικά του πλανήτη. Εμφανίζονται σαν μικρές κουκίδες με κιάλια ή τηλεσκόπιο, αλλά στην πραγματικότητα, τα φεγγάρια του Δία είναι σχεδόν τόσο μεγάλα όσο η Σελήνη μας. Παρακολουθήστε την Καλλιστώ να απομακρύνεται ανατολικά του Δία για το υπόλοιπο της νύχτας.

Ο γιγάντιος πλανήτης λάμπει με μέγεθος -2,5, γεγονός που τον καθιστά το πιο λαμπρό «αστέρι» μέχρις ότου ανατείλει η Αφροδίτη, λίγο πριν από την αυγή. Η καλύτερη ώρα για να δείτε τον Δία μέσα από ένα τηλεσκόπιο είναι όταν ανεβαίνει ψηλά στον νότο γύρω στα μεσάνυχτα. Η φαινόμενη διάμετρος του δίσκου του πλανήτη φτάνει τα 44″. Ο Δίας είναι κοντά στην καλύτερη εμφάνιση του για αυτό το έτος, φθάνοντας σε αντίθεση σε δύο εβδομάδες από σήμερα.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 12:44 μετά τα μεσάνυχτα της Τρίτης.

Τετάρτη, 24 Φεβρουαρίου

Ο κομήτης Catalina (C/2013 US10) λάμπει τώρα με μέγεθος περίπου 9 και φαίνεται ωραία με ένα 6ίντσο ή μεγαλύτερο τηλεσκόπιο. Ο κομήτης βρίσκεται στον βόρειο αστερισμό της Καμηλοπάρδαλης, η οποία παραμένει σε θέα όλη τη νύχτα από το μεγαλύτερο μέρος του βόρειου ημισφαιρίου, αλλά φαίνεται ψηλότερα τις πρώτες βραδινές ώρες. Αν βρείτε τον κομήτη Catalina πριν ανατείλει το φεγγάρι απόψε, θα τον δειτε μόλις 0,5° από το πλανητικό νεφέλωμα NGC 1501, το οποίο βρίσκεται δίπλα στην εντυπωσιακή αλυσίδα από αστέρια που είναι γνωστή ως «ο καταρράκτης του Kemble» (Kemble’s cascade). Αυτός ο σχηματισμός δεν συνιστά αστερισμό, αλλά είναι μια χαρακτηριστική ομάδα, σαν την «κατσαρόλα» της Μεγάλης Άρκτου. Βρίσκεται στον αστερισμό της Καμηλοπάρδαλης και αποτελείται από 20 αστέρια τοποθετημένα σε σχεδόν ευθεία γραμμή με γωνιακό εύρος πέντε φορές τη διάμετρο της πανσελήνου. Το λαμπρό αντικείμενο κάτω αριστερά στη φωτογραφία αυτή είναι το συμπαγές ανοιχτό σμήνος NGC 1502.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 8:35 μμ και στις 6:31 πμ της Πέμπτης.

Πέμπτη, 25 Φεβρουαρίου

Οι επόμενες δύο εβδομάδες προσφέρουν μια εξαιρετική ευκαιρία για να δείτε το ζωδιακό φως. Από το βόρειο ημισφαίριο, το τέλος του χειμώνα και η αρχή της άνοιξης είναι η εποχή στην οποία φαίνεται καλύτερα αυτή η αμυδρή λάμψη στον ουρανό μετά το ηλιοβασίλεμα. Υπολείπεται σε λαμπρότητα από τον Γαλαξία μας, οπότε θα χρειαστείτε ένα καθαρό και ασέληνο ουρανό, μακριά από την πόλη. Η Σελήνη παραμένει απούσα από τον ουρανό νωρίς το βράδυ μέχρι τις 10 Μαρτίου.

 Ο σχηματισμός του «Χειμωνιάτικου Εξάγωνου» με τα τόσα λαμπρά αστέρια ξεχωρίζει πάνω από μια τοποθεσία ( Manla Reservoir ) του Θιβέτ.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 2:22 πμ. Της Παρασκευής.

Παρασκευή, 26 Φεβρουαρίου

Αν κοιτάξουμε στον βορειοδυτικό ουρανό μόλις βραδιάσει αυτήν την εβδομάδα, θα δούμε τον αστερισμό της Κασσιόπης σε σχήμα W να στέκεται όρθιος με τον αστέρα Caph (β της Κασσιόπης) στο κάτω μέρος.

Η Σελήνη φτάνει σε απόγειο, στο πιο μακρινό σημείο της τροχιάς της γύρω από τη Γη, στις 5:29 πμ του Σαββάτου, 405.383 χιλιόμετρα μακριά.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 10:13 μμ.

Σάββατο, 27 Φεβρουαρίου

Η λαμπρή Αίγα του Ηνίοχου βλέπουμε να περνάει από το ζενίθ, δηλαδή σχεδόν στην κατακόρυφο από πάνω μας, περίπου στις 7:30 το βράδυ για αυτήν την εβδομάδα.

Κοιτάζοντας βόρειο-ανατολικά αυτόν τον μήνα, βλέπουμε την κατσαρόλα της Μεγάλης Άρκτου, να αρχίζει σιγά σιγά να ανεβαίνει και να στέκεται όρθια. Αυτό είναι ένα σημάδι ότι οδεύουμε προς το καλοκαίρι.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 4:00 πμ της Κυριακής.

Κυριακή, 28 Φεβρουαρίου

Ο Κρόνος είναι ένας εύκολος στόχος στον νοτιοανατολικό ουρανό τις πρώτες πρωινές ώρες. Ανατέλλει μαζί με τα αστέρια του νότιου Οφιούχου. Λάμπει με μέγεθος 0,5, λίγο αμυδρότερος από τον Άρη, ο οποίος βρίσκεται περίπου 20° πάνω και δεξιά του. Ένα τηλεσκόπιο αποκαλύπτει δίσκο διαμέτρου 16″.

Ο Ποσειδώνας είναι σε σύνοδο στις 6 μμ. Ο μακρινός πλανήτης έχει χαθεί στην ηλιακή λάμψη, αλλά τον Απρίλιο θα φανεί ξανά στον ουρανό, πριν από την αυγή.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 11:51 μμ.

 

Μπορεί ένα αυτοματοποιημένο τηλεσκόπιο να αντικαταστήσει τους αστροχάρτες; Όπως ο Terence Dickinson και ο Alan Dyer λένε στο Backyard Astronomer’s Guide:  “Δεν μπορεί κανείς να εκτιμήσει πλήρως το σύμπαν, αν δεν αναπτύξει την ικανότητα να βρίσκει πράγματα στον ουρανό και αν δεν κατανοεί τις ουράνιες κινήσεις. Αυτή η γνώση κατακτάται μόνο όταν κάποιος αφιερώνει χρόνο κάτω από τα αστέρια με φιλομάθεια και με έναν αστροχάρτη στα χέρια.”  Χωρίς αυτά, “ο ουρανός ποτέ δεν γίνεται ένα φιλικό μέρος.”

Πανσέληνος: Η φωτογραφία είναι του Θανάση Παπαδημητρίου

 

Θέλετε να γίνετε καλύτερος ερασιτέχνης αστρονόμος; Μάθετε τη θέση των αστερισμών με βάση τα πιο λαμπρά αστέρια τους και τους σχηματισμούς τους. Αυτό είναι το κλειδί για να εντοπίσετε και τα διάφορα αντικείμενα από τον βαθύ ουρανό με κιάλια ή με τηλεσκόπιο. Ένας πολύ χρήσιμος οδηγός για εύκολο εντοπισμό των αστερισμών σε όλο τον ουρανό είναι το βιβλίο The Monthly Sky Guide (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης).

 

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο:www.spaceweather.com.

Ο Ερμής (μέγεθος -0,2) χαμηλώνει στον νοτιοανατολικό ορίζοντα στην αυγή. Μπορείτε να τον εντοπίσετε ακόμα, 7° κάτω αριστερά της Αφροδίτης.

Η Αφροδίτη (μέγεθος -3,9) βρίσκεται επίσης χαμηλά στα νοτιοανατολικά την αυγή.

Ο  Άρης (μέγεθος +0,4, στον Ζυγό), βρίσκεται ψηλά στον νότο νωρίς το ξημέρωμα και λάμπει με χρώμα κίτρινο-πορτοκαλί. Με τηλεσκόπιο η φαινόμενη διάμετρος του είναι 8 δευτερόλεπτα της μοίρας. Ο πλανήτης θα έχει διάμετρο 18,6 δευτερόλεπτα της μοίρας στα τέλη Μαΐου και στις αρχές Ιουνίου, στην πιο κοντινή προσέγγιση του στη Γη.

Ο Κρόνος (μέγεθος +0,5, στον νότιο Οφιούχο) λάμπει μακριά, πάνω δεξιά της Αφροδίτης. Εντοπίστε τον πορτοκαλή Αντάρη (μέγεθος +1,1) 8° κάτω δεξιά του Κρόνου.

Ο Δίας (μέγεθος -2,4, ανάμεσα στον Λέοντα και την Παρθένο) ανατέλλει μετά τις 8 μμ και κυριαρχεί στον νότιο ουρανό μετά τα μεσάνυχτα. Θα βρεθεί σε αντίθεση στις 8 Μαΐου.

Ο Ουρανός (μέγεθος +5,9, στους Ιχθύες) είναι ακόμα στα δυτικά νωρίς το βράδυ.

Ο Ποσειδώνας (μέγεθος +8, στον Υδροχόο)έχει χαθεί στο φως του Ήλιου.