Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 22-5 έως 28-5
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
από 22-5 έως 28-5
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Δευτέρα, 22 Μαΐου
Η εκθαμβωτική Αφροδίτη λάμπει στον ανατολικό ουρανό από τη στιγμή που ανατέλλει, λίγο πριν από τις 4 πμ, έως δύο ώρες αργότερα. Αλλά σήμερα το πρωί μοιράζεται τον ουρανό με τον μηνίσκο της Σελήνης. Το ζευγάρι βρίσκεται πάνω από τον ορίζοντα μια ώρα πριν έρθει ο Ήλιος και φαίνεται εκπληκτικό μέσα στο φως του λυκαυγούς. Η Αφροδίτη έχει μέγεθος -4,6 και κατατάσσεται εύκολα ως το λαμπρότερο αντικείμενο του νυχτερινού ουρανού μετά τη Σελήνη.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 9:48 μμ.
Τρίτη , 23 Μαΐου
Ο Δίας βρίσκεται στον μεσημβρινό (δηλαδή στα νότια) στο τέλος του βραδινού λυκόφωτος. Αυτή είναι πολύ καλή ώρα για την παρατήρηση του πλανήτη με τηλεσκόπιο. Μετά το ηλιοβασίλεμα ή πριν από την ανατολή του ηλίου, η ατμοσφαιρική διαταραχή είναι πολλές φορές μικρότερη, επιτρέποντας έτσι την καλύτερη θέαση του πλανήτη. Επιπρόσθετα, απόψε μπορείτε να παρατηρήσετε το διπλό αστέρι γ της Παρθένου, μόλις 3½° πάνω και στα δεξιά του Δία. Η απόσταση που χωρίζει τα δύο αστέρια είναι 2,6 δευτερόλεπτα της μοίρας.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 3:35 πμ της Τετάρτης.
Τετάρτη, 24 Μαΐου
Το λαμπρό αστέρι χαμηλά στη δύση μόλις βραδιάσει είναι ο Προκύων του Μικρού Κυνός. Το αστέρι αυτό είναι γνωστό στους περισσότερους ερασιτέχνες αστρονόμους, αλλά είναι δύσκολο να αναγνωριστεί χωρίς τους γνωστούς αστερισμούς του Ωρίωνα και του Μεγάλου Κυνός (με τον Σείριο) να φαίνονται στον ουρανό αυτήν την ώρα. Παρομοίως, η Αίγα, το λαμπρό αστέρι χαμηλά στον βορειοδυτικό ουρανό, είναι ένα άλλο μέλος από την όμορφη συλλογή με τέτοια λαμπρά και χαρακτηριστικά αντικείμενα από τον χειμερινό ουρανό.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 11:26 μμ.
Πέμπτη, 25 Μαΐου
Νέα Σελήνη στις 10:46 μμ. Έξι ώρες αργότερα η Σελήνη θα βρεθεί στο περίγειο της, 357.207 χιλιόμετρα από το κέντρο της Γης.
Ο αστερισμός του Λέοντα μπορεί να βρεθεί ψηλά στα νοτιοδυτικά κοντά στο τέλος του σούρουπου. Οι περισσότεροι παρατηρητές προσδιορίζουν εύκολα την περιοχή της κεφαλής, τον Βασιλίσκο (Regulus) και την ομάδα από αστέρια που μοιάζει σαν ένα δρεπάνι ή σαν ένα ανάποδο αγγλικό ερωτηματικό. Η ουρά του λιονταριού περιέχει επίσης έναν αστέρα 2ου μεγέθους, τον Ντενέμπολα. Αυτό το αστέρι είναι λευκό, άρα θερμότερο από τον ήλιο μας. Ο Ντενέμπολα είναι παρόμοιος με τον Αλτάιρ, ένα από τα αστέρια του θερινού τριγώνου, αλλά βρίσκεται πιο μακριά από αυτόν και κατά συνέπεια φαίνεται αμυδρότερος.
Παρασκευή, 26 Μαΐου
Αν κοιτάξετε πολύ ψηλά προς τον νότο αφού βραδιάσει, το πιο λαμπρό αστέρι που θα δείτε σε εκείνη την περιοχή θα είναι ο Αρκτούρος, με χρώμα χρυσαφί-κιτρινωπό. Αν τραβήξουμε μια νοητή γραμμή από τον Αρκτούρο προς το πιο λαμπρό άστρο του Βόρειου Στεφάνου και την προεκτείνουμε άλλο τόσο, θα βρεθούμε μέσα στο τραπέζιο του αστερισμού του Ηρακλή, όπου βρίσκεται το πιο λαμπρό σφαιρωτό σμήνος του βορείου ημισφαιρίου, το Μ13.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στη 1:05 πμ του Σαββάτου.
Σάββατο, 27 Μαΐου
Πόσο σύντομα μετά από το ηλιοβασίλεμα μπορείτε να διακρίνετε τον Αντάρη να αναδύεται στα νοτιοανατολικά; Ο Αντάρης, ένας τεράστιος ερυθρός γίγαντας, είναι το αστέρι 1ου μεγέθους που παριστάνει την καρδιά του Σκορπιού. Θα δείτε ένα μεγάλο μέρος του αστερισμού αρκετές ώρες μετά. Η φαινόμενη λαμπρότητα του Αντάρη μάς εξαπατά, λόγω της μεγάλης απόστασής του από τη Γη, 600 έτη φωτός. Το αστέρι είναι στην πραγματικότητα 12.000 φορές φωτεινότερο από τον ήλιο μας!
Στη φωτογραφία αυτή ο Αντάρης, πάνω αριστερά, φαίνεται να περιβάλλεται από ένα κιτρινωπό νεφέλωμα. Κάτω δεξιά είναι το σφαιρωτό σμήνος M4, ενώ το φωτεινό αστέρι προς τα δεξιά είναι ο Al Niyat.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 8:56 μμ.
Κυριακή, 28 Μαΐου
Κοντά στο ζενίθ είναι ο αστερισμός της Κόμης της Βερενίκης. Η Κόμη της Βερενίκης βρίσκεται ανάμεσα στην ουρά του Λέοντα και στον αστερισμό του Βοώτη. Ο μύθος λέει ότι τα μαλλιά κάποτε ήταν της βασίλισσας Βερενίκης ΙΙ της Αιγύπτου, περίπου το έτος 240 π.Χ. Τα μαλλιά τοποθετήθηκαν στους ουρανούς από τους θεούς.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 2:43 πμ της Δευτέρας.
Όλα τα αστέρια στον νυχτερινό ουρανό φαίνεται να περιστρέφονται γύρω από τον βόρειο πολικό άξονα (τον νότιο πόλο στο νότιο ημισφαίριο). Σε μια περίοδο αρκετών ωρών αυτή η φαινομενική κίνηση δημιουργεί τα αστρικά ίχνη. Προσέξτε τα διαφορετικά χρώματα που αποτυπώνονται. (Φωτογραφία: Αντώνης Παντελίδης, από τον Άγιο Γερμανό, στις Πρέσπες).
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.
Ο Ερμής βρίσκεται χαμηλά στον ορίζοντα το πρωί και δύσκολα μπορεί να εντοπιστεί, περίπου 20 μοίρες κάτω και στα αριστερά της Αφροδίτης.
Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,6) λάμπει χαμηλά στα ανατολικά στο φως του λυκαυγούς. Με τηλεσκόπιο φαίνεται σαν παχύς μηνίσκος που πλησιάζει στη φάση τετάρτου.
Ο Άρης (μέγεθος +1,7, στον Ταύρο) φαίνεται πολύ χαμηλά στα δυτικά το σούρουπο. Βρίσκεται αρκετά κάτω και αριστερά της λαμπρής Αίγας.
Ο Δίας (μέγεθος -2,3, στην Παρθένο) λάμπει ψηλά στον νότο περίπου στις 10 μμ. Ο δίσκος του πλανήτη έχει διάμετρο 42″. Ο Στάχυς είναι 11° κάτω απ’ αυτόν.
Ο Κρόνος (μέγεθος +0,1, από τον Τοξότη στον Οφιούχο) ανατέλλει πριν τα μεσάνυχτα και φτάνει στο ψηλότερό του σημείο στον νότο πριν την ανατολή του Ήλιου. Ο πιο κόκκινος Αντάρης (μέγεθος +1) σπινθηρίζει ζωηρά περίπου 17 μοίρες δεξιά του Κρόνου. Θα βρεθεί σε αντίθεση στις 14 Ιουνίου.
Ο Ουρανός είναι στο φως του λυκαυγούς, κάτω και στα αριστερά της Αφροδίτης.
Ο Ποσειδώνας είναι ακόμα πολύ χαμηλά πριν το λυκαυγές.
