Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 22-7 έως και 28-7
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
από 22-7 έως και 28-7
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Δευτέρα, 22 Ιουλίου
Ο Ερμής φθάνει σε κατώτερη σύνοδο, περνώντας ανάμεσα στον Ήλιο και τη Γη στις 4 μμ. Ο πιο εσωτερικός πλανήτης θα επιστρέψει σε θέα πριν από την αυγή σε περίπου δύο εβδομάδες.
Ένα ωραίο καλοκαιρινό διπλό είναι το λαμπρό άστρο Μιζάρ, το μεσαίο στη λαβή της «κατσαρόλας» της Μεγάλης Άρκτου. Ένα ζευγάρι κιάλια αποκαλύπτει ένα σχετικά αμυδρό αστέρι, τον Αλκόρ, στα ανατολικά του (στα αριστερά). Άτομα με οξεία όραση μπορούν συχνά να ξεχωρίσουν αυτό το ζευγάρι με γυμνό μάτι.
Φωτογραφία: Gregg Ruppel
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 11:30 μμ.
Τρίτη, 23 Ιουλίου
Από εβδομάδα σε εβδομάδα, ο λαμπερός Αρκτούρος χάνει λίγο από το ύψος του στα δυτικά στην αρχή της νύχτας. Κοιτάξτε τον Στάχυ κάτω αριστερά του Αρκτούρου. Κάτω δεξιά του Αρκτούρου, στην ίδια απόσταση, είναι η Ντενέμπολα, στην ουρά του Λέοντα. Αυτά τα τρία αστέρια σχηματίζουν ένα σχεδόν τέλειο ισόπλευρο τρίγωνο.
Αν και ο Δίας έφτασε σε αντίθεση περισσότερο από ένα μήνα πριν, παραμένει ένα εντυπωσιακό θέαμα λίγο μετά το ηλιοβασίλεμα μέχρι τις μικρές πρωινές ώρες. Βρίσκεται στο νότιο Οφιούχο, μια περιοχή που ανεβαίνει στο νότο γύρω στις 10 μμ. Με μέγεθος -2,5, ο Δίας είναι το πιο εμφανές αντικείμενο του νυχτερινού ουρανού μέχρι να ανατείλει η Σελήνη λίγο μετά τα μεσάνυχτα. Με ένα τηλεσκόπιο φαίνεται ο δίσκος του πλανήτη, που εκτείνεται στα 44″, και διακρίνονται εντυπωσιακές λεπτομέρειες στην επιφάνειά του.
Τετάρτη, 24 Ιουλίου
Τελευταίο τέταρτο της Σελήνης στις 4:19 πμ της Πέμπτης. Το φεγγάρι βγαίνει αργά απόψε, μετά τα μεσάνυχτα, και βρίσκεται αρκετά κάτω από την Ανδρομέδα και τον Πήγασο, στα ανατολικά, στον αστερισμό του Κήτους.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 1:08 μετά τα μεσάνυχτα.
Πέμπτη, 25 Ιουλίου
Καθώς προχωράει το καλοκαίρι, ο Τοξότης βρίσκεται στα νότια αυτά τα βράδια (κάτω δεξιά του Κρόνου). Ο σχηματισμός της «τσαγιέρας» αρχίζει να γέρνει, με το στόμιο του να είναι στα δεξιά. Η «τσαγιέρα» θα γέρνει όλο και περισσότερο στο υπόλοιπο του καλοκαιριού.
Οι παρατηρητές του εξωτερικού ηλιακού συστήματος μπορούν να έχουν μια καλή θέα του Ουρανού πριν από την αυγή. Ο καλύτερος χρόνος για να τον αναζητήσετε είναι λίγο πριν το λυκαυγές, περίπου στις 4 πμ. Ο Ουρανός θα βρίσκεται τότε 40° ψηλά στα ανατολικά-νοτιοανατολικά, στον νότιο Κριό. Σήμερα το πρωί χρησιμοποιήστε κιάλια για να βρείτε τον πλανήτη μεγέθους 5,8, 2,3° νότια του μεγέθους 5,7 αστέρα 19 του Κριού. Ένα τηλεσκόπιο αποκαλύπτει τον μπλε-πράσινο δίσκο του Ουρανού, ο οποίος εκτείνεται στα 3,5″.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 9:00 μμ.
Παρασκευή, 26 Ιουλίου
Πριν το λυκαυγές από 27 έως 29 Ιουλίου η ημισέληνος βρίσκεται χαμηλά στον Ταύρο, κοντά στον Αλντεμπαράν και αρκετά κάτω από τις Πλειάδες.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 2:47 πμ του Σαββάτου.
Σάββατο, 27 Ιουλίου
Ο νάνος πλανήτης Δήμητρα φαίνεται περίπου 25° ψηλά στα δυτικά-νοτιοδυτικά, καθώς πέφτει το σκοτάδι, και αποτελεί έναν δελεαστικό στόχο στον πρωινό ουρανό. Με 8ο μέγεθος, είναι εύκολο να τον βρείτε με κιάλια ή ένα τηλεσκόπιο ανάμεσα στα λαμπρά αστέρια κατά μήκος των συνόρων μεταξύ Σκορπιού και Ζυγού. Απόψε η Δήμητρα βρίσκεται 2,8° δυτικά από το υπέροχο διπλό αστέρι βήτα του Σκορπιού. Αλλά, ακόμα πιο εντυπωσιακό, βρίσκεται μόλις 8′ βορειοανατολικά του 5ου μεγέθους λ του Ζυγού.
Το μεγαλύτερο αντικείμενο στην κύρια ζώνη των αστεροειδών είναι η Δήμητρα. Η φωτογραφία αυτή είναι από το διαστημόπλοιο Dawn της NASA, όταν βρισκόταν σε τροχιά γύρω από τον αστεροειδή, από το 2015 έως το 2018. (NASA/JPL-Caltech/UCLA/MPS/DLR/IDA)
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 10:38 μμ.
Κυριακή, 28 Ιουλίου
Μια περιοχή του καλοκαιρινού ουρανού που η ιδιαιτερότητά της εκτιμάται καλύτερα αν αφήσουμε το τηλεσκόπιο κατά μέρος και κοιτάξουμε με γυμνό οφθαλμό είναι ο αστερισμός της Ασπίδας. Το κυρίαρχο σημείο του είναι το Αστρικό νέφος της Ασπίδας, ένας πυκνός, φωτεινός όμιλος από αστέρια του γαλαξία μας που καλύπτει ένα μεγάλο μέρος του αστερισμού αυτού. Σε έναν σκοτεινό και διαυγή ουρανό, αυτό το φαινόμενο μοιάζει πολύ με ατμοσφαιρικό νέφος. Με πιο προσεχτική παρατήρηση, όμως, η πραγματική φύση του αποκαλύπτεται στον παρατηρητή. Άξια προσοχής και παρατήρησης (με τηλεσκόπιο) είναι το ανοιχτό σμήνος Μ26 και το πολύ όμορφο σφαιρωτό σμήνος Μ11.
Κάτω αριστερά στη φωτογραφία, μία μικρή κόκκινη κουκκίδα δείχνει το σημείο όπου προσγειώθηκε το διαστημόπλοιο του Apollo 15. Ίχνη από το όχημα (ρόβερ) LRV (the moon buggy) παραμένουν στην επιφάνεια της Σελήνης. Το όχημα χρησιμοποιήθηκε και στις επόμενες δύο αποστολές (16 και 17) το 1971 και το 1972, οι οποίες ήταν οι τελευταίες. Η φωτογραφία είναι του Alan Friedman
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.
Ο Ερμής, η Αφροδίτη και ο Άρης χάνονται μέσα στη λάμψη του Ήλιου. Ο Ερμής θα φανεί ξανά στον πρωινό ουρανό τον Αύγουστο, αλλά η Αφροδίτη και ο Άρης βασικά έχουν χαθεί μέχρι τον Οκτώβριο.
Ο Δίας (μέγεθος -2,5, στο νότιο Οφιούχο) φαίνεται στο νότο πριν και κατά τη διάρκεια του σούρουπου. Ο δίσκος του έχει φαινόμενη διάμετρο 44″-43″. Ο Δίας και ο Αντάρης σχηματίζουν ένα μεγάλο, σχεδόν ισοσκελές τρίγωνο, μαζί με το αστέρι δέλτα του Σκορπιού.
Ο Κρόνος (μέγεθος +0,1, στον Τοξότη) είναι το σταθερό, κιτρινωπό «αστέρι» στα νότια-νοτιοανατολικά, 31 μοίρες ανατολικά του Δία. Οι δακτύλιοι του πλανήτη είναι πολύ ανοιχτοί, όσο πιο ανοιχτοί γίνεται για τα τελευταία χρόνια.
Ο Ουρανός (μέγεθος + 5,8, στον Κριό) είναι ψηλά στην ανατολή πριν το λυκαυγές.
Ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,8, στον Υδροχόο) είναι ψηλά στο νότο την ίδια ώρα με τον Ουρανό.
