Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 22-11 έως και 28-11
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
από 22-11 έως και 28-11 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Δευτέρα, 22 Νοεμβρίου
Η ζώνη του Ωρίωνα βγαίνει όλη πάνω από τον ορίζοντα μετά τις 7 μμ. Τα τρία της αστέρια είναι: ο Mintaka, ο Alnilam και ο Alnitak (από τα δυτικά προς τα ανατολικά). Το ίδιο το νεφέλωμα του Ωρίωνα βρίσκεται στο σχηματισμό του «σπαθιού» και βρίσκεται λίγο λιγότερο από 4° νότια του Alnitak. Είναι αρκετά φωτεινός (μέγεθος 4) για να το δει κανείς με γυμνό μάτι. Αυτό το βρεφοκομείο άστρων έχει επιφάνεια 85′ Χ 60′ και βρίσκεται περίπου 1.000 έτη φωτός μακριά από τη Γη. Εάν κάνετε μεγέθυνση στο κέντρο του, θα εντοπίσετε το σμήνος του «Τραπεζίου», που περιλαμβάνει πολλά νεαρά, καυτά, τεράστια αστέρια. Τα τέσσερα φωτεινότερα αστέρια είναι εύκολα ορατά σε μικρό τηλεσκόπιο. Αυτά τα αστέρια είναι τόσο καυτά και λαμπερά που το ακτινοβόλο φως τους απομακρύνει το αέριο και τη σκόνη του νεφελώματος που τα γέννησε.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 9:04 μμ.
Τρίτη, 23 Νοεμβρίου
Η Σελήνη ανατέλλει μετά τις 8 μμ. Όταν θα αποκτήσει λίγο ύψος, θα βρείτε τον Πολυδεύκη περίπου 4° μακριά της. Ο Κάστωρ βρίσκεται 4½° πάνω από τον Πολυδεύκη.
Τετάρτη, 24 Νοεμβρίου
Αν και βρισκόμαστε βαθιά στο φθινόπωρο, τα αστέρια, τόσο του καλοκαιριού όσο και του χειμώνα ξεχωρίζουν ευκρινώς στον βραδινό ουρανό του Νοεμβρίου. Γύρω στις 9 μμ. και με το βλέμμα σας προς τα δυτικά, θα δείτε τα φωτεινά αστέρια του Θερινού Τριγώνου. Αυτά τα τρία λαμπρά αστέρια, ο Βέγας, ο Ντενέμπ και ο Αλτάιρ ξεχωρίζουν όμορφα. Ο Ντενέμπ εμφανίζεται ψηλότερα (σχεδόν στο ζενίθ), ενώ ο λαμπρότερος Βέγας βρίσκεται μακρύτερα στα βόρεια. Αν γυρίσετε στα ανατολικά, θα βρείτε αστέρια που συνήθως συνδέονται με το χειμώνα. Ο Μπετελγκέζ, ο Ρίγκελ, ο Αλντεμπαράν, και η Αίγα, όλα βρίσκονται πάνω από τον ορίζοντα πριν από τις 8 μμ. και εμφανίζονται με εξέχουσα λάμψη μια ώρα αργότερα.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 10:43 μμ.
Πέμπτη, 25 Νοεμβρίου
Όταν η Σελήνη περνάει στο τελευταίο της τέταρτο βρίσκεται στον αστερισμό του Λέοντα στον πρωινό ουρανό, μία ώρα πριν την ανατολή του Ήλιου, στις 26, 27 και 28 Νοεμβρίου.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 6:35 μμ.
Παρασκευή, 26 Νοεμβρίου
Ο νάνος πλανήτης 1 Δήμητρα, το μεγαλύτερο σώμα στην κύρια ζώνη των αστεροειδών, φθάνει σε αντίθεση τις πρώτες πρωινές ώρες του Σαββάτου. Αυτό σημαίνει ότι βρίσκεται στον ουρανό όλο το βράδυ, μέσα στο μεγάλο αστρικό σμήνος των Υάδων που σηματοδοτεί τη «μύτη» του Ταύρου. Η καλύτερη ώρα για να το δείτε είναι αργά το βράδυ, όταν ο αστερισμός θα έχει σκαρφαλώσει ψηλά πάνω από τον ορίζοντα.
Με μέγεθος 7,7, η Δήμητρα ( Ceres ) εντοπίζεται εύκολα με κιάλια ή οποιοδήποτε μικρό τηλεσκόπιο, ειδικά από μια σκοτεινή τοποθεσία. Απόψε, ο νάνος πλανήτης σχηματίζει ένα ισόπλευρο τρίγωνο με τα αστέρια 3ου μεγέθους δ και γ του Ταύρου. Η Δήμητρα κινείται αργά, επομένως πιθανότατα δεν θα παρατηρήσετε την κίνησή της κατά τη διάρκεια μιας νύχτας. Όμως, συνεχίστε να επιστρέφετε τις επόμενες ημέρες και ίσως να μπορέσετε να διακρίνετε την πλάγια πορεία του καθώς κινείται από την ανατολή προς τη δύση.
Σάββατο, 27 Νοεμβρίου
Τελευταίο τέταρτο της Σελήνης στις 2:29 μμ.
Μετά τις 9:30 το βράδυ, το πιο λαμπρό άστρο του ουρανού, ο Σείριος τρεμοσβήνει έντονα κάτω από τον Ωρίωνα στον νότιο-ανατολικό ουρανό. Αν προεκτείνουμε την γραμμή που σχηματίζεται από τα τρία άστρα της ζώνης του αστερισμού, σχεδόν θα σημαδέψουμε τον Σείριο. Τα πανέμορφα χρώματά του αποκαλύπτονται δραματικά με παρατήρηση μέσω ενός τηλεσκοπίου. Ο Σείριος έχει συνοδό έναν αστέρα που εμφανίζεται μόνο με ένα μεγάλο τηλεσκόπιο. Νότια του και σε μικρή απόσταση υπάρχει και ένα ανοιχτό σμήνος, το Μ41 που είναι άξιο παρατήρησης με κιάλια ή τηλεσκόπιο.
Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 8:14 μμ.
Κυριακή, 28 Νοεμβρίου
Η λαμπρή Κασσιόπη στριφογυρίζει γύρω από τον βόρειο μεσημβρινό, κοντά στο ζενίθ, κατά τη διάρκεια των βραδινών ωρών. Ξέρετε πού να ψάξετε για το ανοιχτό σμήνος NGC 7789, με κιάλια; Είναι περίπου 3 μοίρες νοτιοδυτικά του β της Κασσιόπης. Το σμήνος έχει διάμετρο περίπου 30 λεπτά του τόξου και όλα τα αστέρια που ανήκουν σε αυτό το σμήνος είναι περίπου 11ου μεγέθους. Φαίνονται καλά με μεσαία μεγέθυνση. Αν και το σμήνος έχει μέγεθος όσο και η Σελήνη, μοιάζει σαν ένα νεφέλωμα εκπομπής αν το δει κάποιος με κιάλια. Η απόστασή του είναι περίπου 13.000 έτη φωτός μακριά.
“Η Πανσέληνος Νοεμβρίου, περιστοιχισμένη από ιριδίζοντα νέφη.
Πισσώνας Ευβοίας, 19 Νοεμβρίου 2021“. Φωτογραφία: Δημήτρης Μάλλιαρης
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.
Ο Ερμής είναι κρυμμένος μέσα στο φως της ανατολής του Ήλιου.
Ο Άρης, με μέγεθος +1,6, φαίνεται μέσα στο φως της ανατολής του Ήλιου. Η επόμενη καλή εμφάνισή του θα διαρκέσει δύο χρόνια. Η αντίθεση του πλανήτη είναι στις 7 Δεκεμβρίου, 2022. Θα χρειαστείτε ένα ζευγάρι κιάλια για να τον εντοπίσετε στα νοτιοανατολικά, 45 λεπτά πριν την ανατολή.
Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,8) λάμπει χαμηλά στα νοτιοδυτικά στο σούρουπο, στον αστερισμό του Τοξότη. Έχει φτάσει σχεδόν στο μέγιστο ύψος της και την μέγιστη λαμπρότητά της σε αυτή την βραδινή της εμφάνιση.
Ο Κρόνος (μέγεθος + 0,7) και ο λαμπρότερος Δίας (μέγεθος -2,4) συνεχίζουν να λάμπουν στα νότια νωρίς το βράδυ, 16° μακριά στις δύο αντίθετες πλευρές του Αιγόκερου. Ο Κρόνος είναι μόνος του, με σταθερή κίτρινη λάμψη και δύει πριν τις 10 μμ., ενώ ο Δίας στις 11 μμ.
Ο Ουρανός (μέγεθος 5,7, στον νότιο Κριό) βρίσκεται ψηλά στα ανατολικά στις 8 μμ.
Ο Ποσειδώνας, (μέγεθος 7,9, στα σύνορα Υδροχόου-Ιχθύων) είναι ψηλά στα νοτιοανατολικά νωρίς το βράδυ.
