Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 23-3 έως και 29-3

 Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

Παρακάτω δίνονται οι ημέρες και οι ώρες, κατά τη διάρκεια αυτής της εβδομάδας, στις οποίες μπορούμε να παρατηρήσουμε με ένα καλό τηλεσκόπιο την περίφημη ερυθρά κηλίδα του Δία. Η παρατήρηση της κηλίδας μπορεί να γίνει μέχρι μια ώρα πριν και μια ώρα μετά την αναγραφόμενη ώρα.

 

Δευτέρα, 23 Μαρτίου

Αν και είναι αμυδρότερος από άλλα αστέρια 1^ου μεγέθους (έχει μέγεθος 1,36), ο Βασιλίσκος έχει διατηρήσει αυτό το τιμητικό όνομα για χιλιάδες έτη, το οποίο προέρχεται από τα λατινικά και σημαίνει «ο μικρός βασιλιάς» επειδή πίστευαν ότι το αστέρι κυριαρχούσε στον ουρανό. Θεωρήθηκε επίσης ότι ήταν ο «ηγέτης» των τεσσάρων βασιλικών αστεριών της αρχαίας Περσίας. Ο Βασιλίσκος βρίσκεται πιο κοντά στην εκλειπτική από οποιαδήποτε άλλο φωτεινό αστέρι, μόνο μισή μοίρα μακριά από τη νοητή γραμμή.

Η Αφροδίτη λάμπει 10 μοίρες κάτω και δεξιά της σελήνης αυτό το βράδυ.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 7:33 μ.μ.

Τρίτη, 24 Μαρτίου

Η εμφάνιση της Σελήνης στον ουρανό το βράδυ, ολοένα και περισσότερο, συνεχίζεται όλη την εβδομάδα. Απόψε, η ημισέληνος εμφανίζεται 27 τοις εκατό φωτισμένη ανάμεσα στα αστέρια με φόντο το ανοιχτό σμήνος των Υάδων, στον Ταύρο. Ένα ζευγάρι κιάλια θα σας δώσει την καλύτερη θέαση αφού το πεδίο είναι αρκετά ευρύ ώστε να καλύπτει όλο το σμήνος. Η, προς ανατολάς κίνηση της Σελήνης τις βραδινές ώρες θα την φέρει πιο κοντά στον Αλντεμπαράν, το 1^ου μεγέθους αστέρι στον Ταύρο. Για τους κατοίκους της Αλάσκας και του βορειοδυτικού Καναδά, η Σελήνη θα περάσει μπροστά από τον Αλντεμπαράν περίπου τα μεσάνυχτα, τοπική ώρα.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 1:20 π.μ. της Τετάρτης.

 

Τετάρτη, 25 Μαρτίου

Ένα από τα ωραιότερα αντικείμενα από το βαθύ ουρανό στον ουρανό της άνοιξης, το αστρικό σμήνος της Κυψέλης (Μ44) στον αστερισμό του Καρκίνου, βρίσκεται ψηλά στο νότο όταν θα έχει βραδιάσει. Με γυμνό μάτι κάτω από ένα σκοτεινό ουρανό, θα πρέπει να είστε σε θέση να εντοπίσετε αυτήν την ομάδα αστεριών ως ένα αχνό σύννεφο, ακόμη και αν η ημισέληνος βρίσκεται επίσης στο βραδινό ουρανό. Το σμήνος της Κυψέλης αναπτύσσεται σε δεκάδες αστέρια μέσα από τα κιάλια ή ένα μικρό τηλεσκόπιο.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 9:12 μ.μ.

Πέμπτη, 26 Μαρτίου

Ο Λέοντας είναι ένας πολύ πλούσιος σε γαλαξίες αστερισμός, που αν ο παρατηρητής αφιερώσει χρόνο με ένα καλό τηλεσκόπιο (έχοντας προσοφθάλμιο χαμηλής ισχύος) ή με ένα δυνατό ζευγάρι κιάλια, σίγουρα θα ανταμειφθεί καλά από την πλειάδα και ποικιλία γαλαξιών που θα δει. Μέσα στο τηλεσκοπικό πεδίο ενός προσοφθαλμίου χαμηλής μεγέθυνσης βρίσκονται τρεις γαλαξίες, ο M65 (NGC3623), ο M66 (NGC3527) και ο NGC3628.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 02:59 π.μ. της Παρασκευής.

 

Παρασκευή, 27 Μαρτίου

Παρά το γεγονός ότι ο δορυφόρος μας ανατέλλει γύρω στο μεσημέρι, γίνεται όλο και πιο εμφανής καθώς πέφτει το σκοτάδι. Στη συνέχεια βρίσκεται νότια και είναι φωτισμένος λίγο περισσότερο από το ήμισυ, περίπου στο 60 τοις εκατό, μέχρι που δύει περίπου στις 3 π.μ. Η Σελήνη περνάει όλη τη νύχτα ανάμεσα στα αστέρια των νότιων Διδύμων.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 10:50 μ.μ.

Σάββατο, 28 Μαρτίου

Για εκείνους που τους αρέσει να παρατηρούν τις ήσυχες ώρες πριν τα ξημερώματα, ο Κρόνος προσφέρει μια εξαιρετική οπτική απόλαυση. Ο πλανήτης με τους δακτυλίους ανατέλλει γύρω στα μεσάνυχτα και ανεβαίνει περίπου 30 ° ψηλά στα νότια όταν αρχίζει το λυκαυγές. Λάμπει με μέγεθος 0,3 ανάμεσα στα αστέρια του βόρειου Σκορπιού, 0,5 ° βόρεια του μεγέθους 4,1 ν του Σκορπιού. Με τηλεσκόπιο, θα δείτε τον 18” διαμέτρου δίσκο του που περιβάλλεται από ένα όμορφο σύστημα δακτυλίων που εκτείνεται στα 40″.

Δύο μήνες πριν από την αντίθεσή του, ο Κρόνος φαίνεται εκπληκτικός μέσα στα αστέρια του βόρειου Σκορπιού.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 4:37 π.μ. της Κυριακής.

Κυριακή, 29 Μαρτίου

Η πορεία της σελήνης μέσα από τα αστέρια την φέρνει απόψε κοντά στον Δία. Τις πρώτες πρωινές ώρες της Δευτέρας, θα βρείτε τον λαμπρό πλανήτη πάνω από τη σελήνη. Ο αέριος γίγαντας παραμένει λαμπρός, με μέγεθος -2,4.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 12:29 π.μ. της Δευτέρας.

Μπορεί ένα αυτοματοποιημένο τηλεσκόπιο να αντικαταστήσει τους αστροχάρτες; Όπως ο Terence Dickinson και ο Alan Dyer λένε στο Backyard Astronomer’s Guide:  “Δεν μπορεί κανείς να εκτιμήσει πλήρως το σύμπαν, αν δεν αναπτύξει την ικανότητα να βρίσκει πράγματα στον ουρανό και αν δεν κατανοεί τις ουράνιες κινήσεις. Αυτή η γνώση κατακτάται μόνο όταν κάποιος αφιερώνει χρόνο κάτω από τα αστέρια με φιλομάθεια και με έναν αστροχάρτη στα χέρια.” Χωρίς αυτά, “Ο ουρανός ποτέ δεν γίνεται ένα φιλικό μέρος.”

Το πρώτο τέταρτο της σελήνης γίνεται πιο εμφανές όταν θα έχει σκοτεινιάσει απόψε. Η φωτογραφία της σελήνης είναι του Ziad El-Zaatari

Θέλετε να γίνετε καλύτερος ερασιτέχνης αστρονόμος; Μάθετε τη θέση των αστερισμών με βάση τα πιο λαμπρά αστέρια τους και τους σχηματισμούς τους. Αυτό είναι το κλειδί για να εντοπίσετε και τα διάφορα αντικείμενα από το βαθύ ουρανό με κιάλια ή με τηλεσκόπιο. Ένας πολύ χρήσιμος οδηγός για εύκολο εντοπισμό των αστερισμών σε όλο τον ουρανό είναι το βιβλίο The Monthly Sky Guide (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης).

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.

Ο Ερμής έχει χαθεί στο φως της ανατολής του ήλιου.

Η Αφροδίτη (μέγεθος -4 )λάμπει μετά τη δύση του ηλίου πάνω στο δυτικό ουρανό. Η Αφροδίτη αρχίζει μια μακριά αλλά και αργή πορεία στο βραδινό ουρανό, σαν «Αποσπερίτης», που θα διαρκέσει μέχρι το καλοκαίρι.

Ο Άρης έχει μέγεθος +1,3, λιγότερο από 1% της φωτεινότητας της Αφροδίτης, η δε απόστασή του από τον ορίζοντα ολοένα μικραίνει, κάτω και στα δεξιά της Αφροδίτης, ώσπου φτάνει περίπου στις 15 μοίρες, στις 27 Μαρτίου.

Ο Δίας (με μέγεθος -2,4, στον Καρκίνο) είναι ήδη ψηλά στο νότο όταν θα έχει βραδιάσει. Φτάνει στο ψηλότερό του σημείο στις 10 μ.μ. Με τηλεσκόπιο, η φαινόμενη διάμετρός του είναι 43 δευτερόλεπτα του τόξου.

Ο Δίας στις 17 Μαρτίου, όπως φωτογραφήθηκε από τον Christopher Go.

Ο Κρόνος (μέγεθος + 0,3, στην κεφαλή του Σκορπιού) βγαίνει στον πρωινό ουρανό στα νοτιοανατολικά περίπου στις 1 π.μ. Περίπου 2° πιο κάτω και στα δεξιά είναι ο βήτα του Σκορπιού, με μέγεθος 2,5, ένα όμορφο διπλό αστέρι! Ακριβώς κάτω από τον πλανήτη και σε απόσταση ½ ° είναι ο αμυδρότερος ν του Σκορπιού, ένα αρκετά ανοιχτό διπλό αστέρι. Πιο κάτω και αριστερά, σε απόσταση 8° είναι ο Αντάρης.

Ο Ουρανός και ο Ποσειδώνας βρίσκονται μέσα στο φως του ήλιου.