Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 23-9 έως 29-9, 2024

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

από 23-9 έως και 29-9 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

 

Δευτέρα, 23 Σεπτεμβρίου

Η Σελήνη (σε φθίνουσα φάση) λάμπει μαζί με τον Δία πριν και κατά τη διάρκεια της αυγής της Τρίτης. Στη συνέχεια, τα επόμενα βράδια, βρίσκεται κοντά στον Άρη, στις κεφαλές των Διδύμων.

  

Τρίτη,  24 Σεπτεμβρίου

Το ευρύ μοτίβο W της Κασσιόπης γέρνει ψηλά στα βορειοανατολικά νωρίς το βράδυ. Βρείτε το τρίτο τμήμα του W που μετράει αντίστροφα από την κορυφή. Συνεχίστε προς τα κάτω σχεδόν κατά το διπλάσιο του μήκους του τμήματος και θα δείτε ένα μικρό πυκνό μέρος της λάμψης του Γαλαξία μας, αν έχετε έναν αρκετά σκοτεινό ουρανό. Ένα ζευγάρι κιάλια θα σας δείξουν ότι αυτό είναι το διπλό σμήνος του Περσέα.

Η Σελήνη φτάνει στη φάση του τελευταίου τετάρτου απόψε στις 9:50 μμ., όταν η κοντινή πλευρά της είναι ακριβώς 50 τοις εκατό φωτισμένη.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 4:07 πμ. της Τετάρτης.

Τετάρτη, 25 Σεπτεμβρίου

Ο Κόκκινος Πλανήτης, τώρα λιγότερο από μισό χρόνο πριν την αντίθεσή του, λάμπει με μέγεθος 0,6 και μπορεί να δείξει την κατακόκκινη απόχρωση του με γυμνό μάτι. Μέσω ενός τηλεσκοπίου, ο δίσκος του έχει διάμετρο 7″, προσφέροντας ακόμα περισσότερες λεπτομέρειες.

Στα αριστερά του Άρη και της Σελήνης βρίσκονται τα δύο φωτεινά αστέρια που σηματοδοτούν τα κεφάλια των διδύμων: ο Κάστορας και ο Πολυδεύκης. Ο Κάστορας, ο οποίος βρίσκεται πάνω από τον Πολυδεύκη καθώς το ζεύγος ανεβαίνει, έχει μέγεθος 1,6 – ελαφρώς πιο αμυδρό από το μέγεθος 1,2 του Πολυδεύκη.
Όμως, το τελευταίο καταγράφεται ως βήτα των Διδύμων και το πρώτο ως το άλφα αστέρι του.  Ο Κάστορας, ωστόσο, μέσω ενός τηλεσκοπίου θα παρατηρήσετε ότι είναι ένα πολλαπλό αστέρι, με δύο συστατικά μεγέθους περίπου 2 και 3, με απόσταση μόλις λίγα δευτερόλεπτα μεταξύ τους. Στην πραγματικότητα, υπάρχει ένας άλλος ορατός συνοδός, πολύ πιο αμυδρός (9^ου μεγέθους) και μακρύτερα, περίπου 1,2′ προς τα νότια. Κάθε ένα από αυτά τα ορατά αστέρια είναι από μόνο του ένα δυαδικό σύστημα, που σημαίνει ότι ο Κάστορας περιέχει συνολικά έξι αστέρια, αν και αυτό το δεύτερο σύνολο συνοδών είναι αόρατο ακόμη και με τηλεσκόπιο.

 

Πέμπτη, 26 Σεπτεμβρίου

Το πιο φωτεινό αστέρι που λάμπει ψηλά στον νότο μόλις βραδιάσει είναι ο Αλτάιρ, 1^ου μεγέθους. Το αστέρι με μέγεθος 2,7 ακριβώς πάνω του και στα δεξιά είναι ο Ταραζέτ (γ του Αετού). Κοντά εκεί, στα αριστερά του Αλτάιρ είναι και ο αμυδρότερος αλλά διακριτός αστερισμός του Δελφίνου. Μοιάζει σαν ένας ρόμβος με μια ουρά (ή με λίγη φαντασία σαν ένα δελφίνι που πηδάει ψηλά στο νερό).

Το πιο λαμπρό αστέρι στον δυτικό ουρανό μόλις χαθεί το λυκόφως είναι ο Αρκτούρος, το αστέρι της άνοιξης, βυθίζεται σιγά σιγά στον ορίζοντα και γρήγορα θα χαθεί από τον βραδινό ουρανό.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 5:45 πμ. της Παρασκευής.

Παρασκευή, 27 Σεπτεμβρίου

Χωρίς Σελήνη στον βραδινό ουρανό, απόψε είναι μια μεγάλη ευκαιρία να παρατηρήσουμε τον τρίτο μεγαλύτερο γαλαξία στην Τοπική μας Ομάδα (μετά την Ανδρομέδα και τον Γαλαξία μας): τον M33, τον Γαλαξία του Τριγώνου.  Πήρε το όνομά του από τον αστερισμό μέσα στον οποίο βρίσκεται, το Τρίγωνο. Ο γαλαξίας αυτός είναι μια φωτεινή, μεγάλη σπείρα περίπου το ήμισυ του πλάτους του δικού μας Γαλαξία. Στον ουρανό μας, λάμπει με μέγεθος 5,7, αν και απλώνεται σε μια μεγάλη περιοχή (περίπου 70′ επί 45′), καθιστώντας το λίγο πιο δύσκολο να εντοπιστεί από ό,τι νομίζετε. Παρ’ όλα αυτά, είναι άμεσα ορατός με κιάλια ή οποιοδήποτε τηλεσκόπιο και εμφανίζεται αρκετά καλά με ερευνητές τηλεσκοπίων, χάρη στο ευρύ οπτικό του πεδίο.  Για να εντοπίσετε τον M33, κοιτάξτε ανατολικά αργά απόψε για το αναγνωρίσιμο μοτίβο W που σχηματίζεται από τα πολλά αστέρια της Κασσιόπης. Από εκεί, ρίξτε το βλέμμα σας κάτω δεξιά (νότια) στο αστέρι μεγέθους 2,1 Mirach, στον αστερισμό της Ανδρομέδας. Από τον Mirach, ο M33 είναι μια απόσταση 7° προς τα νοτιοανατολικά. Θα βρείτε τον γαλαξία περίπου 4,3° ανατολικά-βορειοανατολικά του 3^ου μεγέθους Mothallah (άλφα του Τριγώνου).

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 1:37 πμ. του Σαββάτου.

 

Σάββατο, 28 Σεπτεμβρίου

Η Σελήνη βρίσκεται τώρα χαμηλά στα ανατολικά τις πρώτες πρωινές ώρες, πλησιάζοντας στη νέα Σελήνη. Εκεί θα συναντηθεί με τον Λέοντα, τον αστερισμό του χειμώνα και της άνοιξης.

Κυριακή, 29 Σεπτεμβρίου

Ο πιο εμφανής προάγγελος του νυχτερινού ουρανού του χειμώνα ανατέλλει τώρα στα ανατολικά λίγο μετά τα μεσάνυχτα: ο αστερισμός του Ωρίωνα, ο «κυνηγός». Ο κατακόκκινος Μπετελγκέζ είναι στα αριστερά της ζώνης του Ωρίωνα και ο γαλάζιος Ρίγκελ στα δεξιά της ζώνης. Καθώς ο Ωρίωνας σκαρφαλώνει ψηλότερα πριν από την αυγή, ο αστερισμός περιστρέφεται έτσι ώστε ο Μπετελγκέζ να βρίσκεται πάνω αριστερά και ο Ρίγκελ κάτω δεξιά του ευκολοδιάκριτου σχήματος του αστερισμού.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 3:15 πμ. της Δευτέρας.

 

Η Πανσέληνος Σεπτεμβρίου, την στιγμή που ανατέλλει στον ορίζοντα της κεντρικής Εύβοιας.
Πισσώνας Ευβοίας, 17 Σεπτεμβρίου 2024. Φωτογράφος: Δημήτρης Μάλλιαρης

 

 

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.

Ο Ερμής είναι σε σύνοδο με τον Ήλιο και δεν θα είναι ορατός αυτή την εβδομάδα.

Η Αφροδίτη (μέγεθος -3,9) αν και γίνεται πιο εύκολο να παρατηρηθεί αυτή την εβδομάδα, είναι ακόμα χαμηλά, 30 ή 40 λεπτά μετά το ηλιοβασίλεμα στα δυτικά-βορειοδυτικά. Θα χρειαστείτε ένα ζευγάρι κιάλια. Ανατέλλει πριν βραδιάσει.

Ο Άρης και ο Δίας (μέγεθος +0,5, και -2,4, αντίστοιχα, στον Ταύρο) είναι αρκετά ψηλά στον ανατολικό ουρανό πριν και κατά τη διάρκεια του λυκαυγούς. Ανατέλλουν πριν τα μεσάνυχτα, με τον Άρη να ακολουθεί τον Δία, 1 ½ ώρα αργότερα.

Ο Κρόνος (μέγεθος +0,7, στον Υδροχόο) λάμπει ψηλά στο νότο πριν τα μεσάνυχτα. Το Μεγάλο Τετράγωνο του Πήγασου είναι πάνω και στα αριστερά του.

Ο Ουρανός, μέγεθος 5,7, στον δυτικό Ταύρο, είναι 24° δυτικά του Δία. Φαίνεται αρκετά καλά τις πρώτες πρωινές ώρες. Με ένα ζευγάρι κιάλια και έναν ακριβή αστροχάρτη προσπαθήστε να τον εντοπίσετε.

Ο Ποσειδώνας, μέγεθος 7,8, στους Ιχθύες, βρίσκεται 13° ανατολικά του Κρόνου πριν αρχίσει το λυκαυγές. Ο δίσκος του είναι μόνο 2,3 δευτερόλεπτα του τόξου, ελάχιστα μεγαλύτερος από αυτόν που θα δείξει ένα αστέρι!