Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

από 24-8 έως και 30-8 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

 

Δευτέρα, 24 Αυγούστου

Καθώς το σούρουπο γίνεται νύχτα, κοιτάξτε αριστερά της Σελήνης για την σχεδόν κάθετη σειρά αστεριών που σηματοδοτεί το κεφάλι του Σκορπιού. Ο Αντάρης και τα δύο γειτονικά αστέρια του, το σ και το τα, ξεπροβάλλουν νωρίς το βράδυ. Πολλά διπλά αστέρια βρίσκονται σε αυτή την περιοχή του ουρανού.

Το φωτεινότερο αστέρι ψηλά στα νοτιοανατολικά αυτά τα βράδια, στην πάνω αριστερή γωνία του Δία και του Κρόνου, είναι ο Αλτάιρ.

Τρίτη, 25 Αυγούστου

Πρώτο τέταρτο της Σελήνης στις 8:59 μμ. Το φεγγάρι λάμπει πάνω δεξιά του Αντάρη, στο βήτα του Σκορπιού, ένα όμορφο διπλό αστέρι μεγέθους 2,5.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 1:11 μετά τα μεσάνυχτα.

 

Τετάρτη, 26 Αυγούστου

Ήδη πολύ ψηλά στον ουρανό νωρίς το βράδυ, ο Κύκνος είναι ο ένας εξαιρετικός στόχος απόψε. Μέσα σε αυτή την  ομάδα αστεριών είναι σίγουρα μια μαύρη τρύπα, το ένα από τα δύο στοιχεία του δυαδικού συστήματος που ονομάζεται Κύκνος X-1. Αν και η ίδια η μαύρη τρύπα είναι αόρατη, το αστέρι συνοδός της, ένας καυτός, μπλε-λευκός γίγαντας με τον χαρακτηρισμό HDE 226868, δεν είναι. Το HDE 226868 (επίσης ονομαζόμενο HIP 98298, μεταξύ μερικών άλλων ονομάτων) είναι ένα αστέρι 8^ου μεγέθους, λιγότερο από 0,5 ° ανατολικά του η του Κύκνου.  Είναι ανιχνεύσιμο με κιάλια, και πιο εύκολα με τηλεσκόπιο.

Το HDE 226868 περιστρέφεται γύρω από τη μαύρη τρύπα κάθε 5,6 ημέρες, περνώντας από την τεράστια βαρύτητα του συμπαγούς αντικειμένου. Οι αστρονόμοι υποπτεύονται ότι το ζευγάρι είναι τόσο κοντά που η μαύρη τρύπα τροφοδοτεί επίσης ενεργά το HDE 226868, τραβώντας υλικό από το αστέρι και προς ένα δίσκο υλικού που τελικά στροβιλίζεται στη μαύρη τρύπα σαν το νερό που ρέει κάτω από μια βρύση.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 9:02 μμ.

 

Πέμπτη, 27 Αυγούστου

Η Δήμητρα, ο πρώτος ανακαλυφθείς αστεροειδής, το 1801, είναι σε αντίθεση απόψε στο νότιο Υδροχόο, με μέγεθος 7,7. Βρίσκεται περίπου 6° βορειοανατολικά του Φομαλχώ, αστέρα 1^ου μεγέθους.

Αυτό το βράδυ, η νοερή γραμμή από τον Κρόνο προς τον Δία, αν προεκταθεί καταλήγει στη Σελήνη.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 2:49 πμ. της Παρασκευής.

Παρασκευή, 28 Αυγούστου

Απόψε, η Σελήνη απέχει 4 και 12 μοίρες νότια, από τον Δία και τον Κρόνο, αντίστοιχα.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 10:41 μμ.

 

Σάββατο, 29 Αυγούστου

Τώρα η Σελήνη, στην ανατολική της πορεία στον ουρανό, βρίσκεται κοντά με τους δύο λαμπρούς πλανήτες. Φυσικά, βρίσκονται σε πολύ διαφορετικές αποστάσεις: η Σελήνη είναι 1,3 δευτερόλεπτα φωτός από εμάς, ο Δίας είναι 37 λεπτά φωτός, και ο Κρόνος 77 λεπτά φωτός.

 

Κυριακή, 30 Αυγούστου

Με την αντίθεση του να έρχεται στις 13 Οκτωβρίου, βρισκόμαστε στην κορύφωση της εποχής της παρατήρησης του Άρη. Η καλύτερη στιγμή για να τον παρατηρήσετε είναι λίγες ώρες πριν από την ανατολή, όταν ο κόκκινος πλανήτης θα είναι ψηλά πάνω από τον νότιο ορίζοντα, λάμποντας με μέγεθος –1,7 στους νοτιοανατολικός Ιχθύες. Ο δίσκος του είναι τώρα 90 τοις εκατό φωτεινός και εκτείνεται στα 18″. Μέχρι το τέλος του μήνα, θα φτάσει στα 19″ και θα αυξηθεί σε φωτεινότητα (92 %). Αν παρατηρήσετε τον πλανήτη με τηλεσκόπιο, θα δείτε ότι ο  νότιος πόλος του που έχει κλίση προς τη Γη, είναι σχετικά μικρός.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 12:19 μετά τα μεσάνυχτα.

 

Παραπάνω δίνονται οι ημέρες και οι ώρες, κατά τη διάρκεια της εβδομάδας αυτής, στις οποίες μπορούμε να παρατηρήσουμε με ένα καλό τηλεσκόπιο (πάνω από 4 ίντσες) την περίφημη ερυθρά  κηλίδα του Δία (το χρώμα της είναι ελαφρά πορτοκαλί). Η παρατήρηση της κηλίδας μπορεί να γίνει από 50 λεπτά πριν έως 50 λεπτά μετά την αναγραφόμενη ώρα.

Η μεγάλη σκιά του Γανυμήδη διασχίζει συχνά τον Δία καθώς περνά μπροστά από τον πλανήτη. Αυτή η λήψη από το Διαστημικό Τηλεσκόπιο Hubble δείχνει τη μεγάλη σκιά του δορυφόρου να αποτελεί μέρος της εμβληματικής ερυθράς κηλίδας του Δία. ( NASA, ESA, and A. Simon (Goddard Space Flight Center),  C. Go and the Hubble Heritage Team (STScI/AURA))

 

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο:www.spaceweather.com.

Ο Ερμής είναι στη λάμψη του Ήλιου.

Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,3, στους Διδύμους) βγαίνει πάνω από τον ανατολικό-βορειοανατολικό ουρανό, 2 ώρες πριν την αρχή του λυκαυγούς. Ο πλανήτης θα είναι το λαμπρό «αστέρι» της αυγής αυτό το καλοκαίρι και το φθινόπωρο. Με τηλεσκόπιο φαίνεται κατά το ήμισυ φωτισμένη. Το αστέρι πάνω και στα αριστερά της είναι η Αίγα.

Ο Άρης ανατέλλει στις 11 μμ, με μέγεθος -1,6 στους Ιχθείς. Το φαινόμενο μέγεθος του αυξάνεται στα 18  δευτερόλεπτα του τόξου. Θα φτάσει στα 22,6” στις αρχές Οκτωβρίου.

Προσπαθήστε να εντοπίσετε το λευκό Νότιο πόλο του και τις σκοτεινές περιοχές πάνω στην επιφάνειά του. Μπορείτε να δείτε τα χαρακτηριστικά της επιφάνειας του Άρη που φαίνονται με τηλεσκόπιο, δίνοντας τις συντεταγμένες του τόπου παρατήρησης και την ώρα παρατήρησης με το λογισμικό Mars Profiler.

Ο Δίας και ο Κρόνος (μέγεθος -2,6, και +0,3, αντίστοιχα) φέγγουν στα νότια-νοτιοανατολικά στο βραδινό λυκόφως. Απέχουν περίπου 8° ο ένας από τον άλλο. Θα βρεθούν στο ψηλότερό τους σημείο μετά τις 10 μμ.

Ο Ουρανός (5,8, στον Κριό) είναι ψηλά στον ουρανό περίπου στις 3 πμ.

Ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,8, στον Υδροχόο) φαίνεται ψηλά στα νότια πριν αρχίσει το λυκαυγές, 30° δυτικά από τον Άρη.