Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 25-7 έως 31-7

 

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ,

από 25-7 έως 31-7
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

 

 

Δευτέρα, 25 Ιουλίου

Οι Δέλτα Υδροχοΐδες, της μέτριας σε ένταση αλλά μακράς διάρκειας βροχής διαττόντων, είναι σε εξέλιξη αυτή την εβδομάδα. Περίπου 10 μετέωρα ανά ώρα μπορούν να κάνουν την εμφάνισή τους σε ένα σκοτεινό ουρανό, μετά τα μεσάνυχτα και μέχρι το λυκαυγές. Από πρωινό σε πρωινό αυτή την εβδομάδα, η λάμψη της Σελήνης θα γίνεται όλο και λιγότερο έντονη.

Στα νότια – νοτιοδυτικά, όταν βραδιάσει, ο Άρης λάμπει με μέγεθος -0,9, λίγο πιο αμυδρός από τον Δία, μέσα στα αστέρια του Ζυγού. Θα βυθιστεί χαμηλά στον νοτιοδυτικό ορίζοντα λίγο μετά τις 1 πμ. Ο δίσκος του πλανήτη είναι τώρα 14″ και δείχνει να έχει πάνω του μαύρα σημάδια, δηλαδή τμήματα από την επιφάνειά του.

 

Τρίτη, 26 Ιουλίου

Τελευταίο τέταρτο της Σελήνης στις 2:01 πμ της Τετάρτης. Νωρίς τα ξημερώματα, το φεγγάρι βρίσκεται ψηλά στα νοτιοανατολικά, αρκετά κάτω από τα αστέρια του Κριού, στον αστερισμό του Κήτους.

Τετάρτη, 27 Ιουλίου

Η Σελήνη είναι σε περίγειο, στο πιο κοντινό της σημείο από τη Γη, 369.662 χιλιόμετρα μακριά μας, στις 14:38.

Το μεγάλο τετράγωνο του Πήγασου, μια μακρινή αλλά  έγκαιρη προειδοποίηση ότι το φθινόπωρο πλησιάζει,  εμφανίζεται ήδη χαμηλά στην ανατολή. Λίγο μεγαλύτερο από την γροθιά σας με τεντωμένο τον βραχίονα, το τετράγωνο φαίνεται να ισορροπεί πάνω στην μία  γωνία του.

 

Πέμπτη, 28 Ιουλίου

Τα σφαιρωτά σμήνη αποτελούνται από συγκεντρώσεις αστέρων που έλκονται από την βαρύτητα. Αρχίζουν από 10.000 και φθάνουν στα 1.000.000 μέλη. Το μέγεθός τους μπορεί να φθάσει τα 200 έτη φωτός σε διάμετρο. Κάποτε, πίστευαν ότι αυτά τα μέλη της γαλαξιακής άλω ήταν σφαιρικά νεφελώματα. Ίσως το πρώτο που ανακαλύφθηκε ήταν το M22 από τον Abraham Ihle το 1665. Αυτό το συγκεκριμένο σφαιρωτό σμήνος φαίνεται εύκολα ακόμη και με μικρά κιάλια και βρίσκεται λίγο περισσότερο από δύο μοίρες βορειοανατολικά από το καπάκι της «τσαγιέρας», το λ του Τοξότη. Τρίτο στη σειρά ανάμεσα σε συνολικά 151 γνωστά σφαιρωτά σμήνη, το M22 είναι πιθανώς το κοντινότερο στη Γη από αυτά τα απίστευτα συστήματα αστέρων, κατά προσέγγιση 9.600 έτη φωτός. Με μέγεθος 6, τύπου VII , το M22 θα αρχίσει να δείχνει μεμονωμένα αστέρια ακόμη και με μέτρια όργανα και θα «εκραγεί» σε μια εκθαμβωτική εικόνα με όργανα μεγαλύτερου ανοίγματος. Περίπου 1 μοίρα δυτικά ΒΔ, βρίσκεται ένα μικρότερο, 8^ου μεγέθους, σφαιρωτό σμήνος, το NGC 6642. Με τύπο V, αυτό το σμήνος θα δείξει περισσότερη συγκέντρωση προς την κεντρική περιοχή από το Μ22.

 

Παρασκευή, 29 Ιουλίου

Η, προς ανατολάς, κίνηση του πλανήτη Ουρανού σε σχέση με τα αστέρια του υπόβαθρου σταματά απόψε το βράδυ. Αυτό σηματοδοτεί την αρχή της καλύτερης περιόδου παρατήρησης του εξωτερικού πλανήτη. Ο Ουρανός ανατέλλει πριν τα μεσάνυχτα και φτάνει στο ψηλότερό του σημείο στο νοτιοανατολικό ουρανό πριν το λυκαυγές. Ο μεγέθους 5,8 πλανήτης βρίσκεται στους Ιχθείς, 2,7° βόρεια του μεγέθους 4,8 μ των Ιχθύων. Με τηλεσκόπιο, ο δίσκος του Ουρανού είναι γαλαζοπράσινος και έχει διάμετρο 3,6″.

 

Σάββατο, 30 Ιουλίου

Ο Κρόνος λάμπει με μέγεθος 0,3, πιο λαμπρός από οποιοδήποτε αστέρι στον νοτιοδυτικό Οφιούχο.

Καθώς προχωρά το καλοκαίρι, ο Σκορπιός μετακινείται προς τα δυτικά, έχοντας περάσει από το ψηλότερό του σημείο στο νότο νωρίς το βράδυ. Ο Τοξότης κινείται από τα ανατολικά για να πάρει τη θέση του Σκορπιού. Τώρα είναι ο κατάλληλος χρόνος για να εξερευνήσετε αντικείμενα του Messier μέσα και πάνω από τον Τοξότη. Πόσα τέτοια αντικείμενα μπορείτε να εντοπίσετε με ένα ζευγάρι κιάλια; Αρχίστε με το M8, το μεγάλο νεφέλωμα της «Λιμνοθάλασσας» που βρίσκεται 6° πάνω από τον σχηματισμό της «τσαγιέρας» του Τοξότη.

Κυριακή, 31 Ιουλίου

Οι δύο εσωτερικοί πλανήτες κρύβονται χαμηλά στον δυτικό ουρανό λίγο μετά το ηλιοβασίλεμα. Αναζητήστε τους στον δυτικό ορίζοντα με ένα ζευγάρι κιάλια. Η Αφροδίτη βρίσκεται 3° ψηλά. Θα μπορέσετε να την εντοπίσετε επειδή είναι πολύ λαμπρή, με μέγεθος–3,9. Ο Ερμής φαίνεται 6° πάνω από τον ορίζοντα αλλά θα δυσκολευτείτε να τον εντοπίσετε επειδή είναι πιο αμυδρός, με φαινόμενο μέγεθος –0,2. Αν ο ουρανός σας είναι πολύ διαυγής, θα μπορέσετε να βρείτε και τον 1^ου μεγέθους Βασιλίσκο (Regulus) ανάμεσα στους δύο πλανήτες.

 

Μπορεί ένα αυτοματοποιημένο τηλεσκόπιο να αντικαταστήσει τους αστροχάρτες; Όπως ο Terence Dickinson και ο Alan Dyer λένε στο Backyard Astronomer’s Guide:  “Δεν μπορεί κανείς να εκτιμήσει πλήρως το σύμπαν, αν δεν αναπτύξει την ικανότητα να βρίσκει πράγματα στον ουρανό και αν δεν κατανοεί τις ουράνιες κινήσεις. Αυτή η γνώση κατακτάται μόνο όταν κάποιος αφιερώνει χρόνο κάτω από τα αστέρια με φιλομάθεια και με έναν αστροχάρτη στα χέρια.”  Χωρίς αυτά, “ο ουρανός ποτέ δεν γίνεται ένα φιλικό μέρος.”

 

 

Το σφαιρωτό σμήνος Μ2 στον Υδροχόο, σε απόσταση περίπου 37.500 ετών φωτός, βρίσκεται πολύ έξω από το γαλαξιακό κέντρο. Θα το βρείτε 5 μοίρες βόρεια από το β του Υδροχόου, το λαμπρότερο αστέρι του αστερισμού αυτού. Μαζί με τα σφαιρωτά σμήνη Μ3 και Μ5, το Μ2 είναι από τα αρχαιότερα σφαιρωτά σμήνη, με ηλικία 13 δισεκατομμύρια έτη! Η φωτογραφία είναι αποτέλεσμα έκθεσης 24 λεπτών (6 Χ 4 λεπτά) με το τηλεσκόπιο Takahashi Mewlon-210 και την Nikon D90. Του Αντώνη Παντελίδη.

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.

Ο Ερμής και η Αφροδίτη είναι πολύ χαμηλά πάνω από τον δυτικό-βορειοδυτικό ορίζοντα, περίπου 30 λεπτά μετά το ηλιοβασίλεμα. Κοιτάξτε με κιάλια. Η Αφροδίτη έχει μέγεθος -3,9, ενώ ο Ερμής είναι -0,2. Ο πιο εσωτερικός πλανήτης θα βρεθεί 7 μοίρες πάνω και στα αριστερά της Αφροδίτης στις 29 Ιουλίου.

Ο  Άρης (μέγεθος -0,9, στον Ζυγό, δεξιά του Σκορπιού) παραμένει λαμπρός με χρώμα κίτρινο-πορτοκαλί στο νότο, αλλά αρχίζει να χάνει φαινόμενο μέγεθος. Η φαινόμενη διάμετρός του μειώνεται στα 13,5 δευτερόλεπτα της μοίρας και το σχήμα του έχει γίνει gibbous. Στην επόμενή του αντίθεση, τον Ιούλιο του 2018, ο Άρης θα φτάσει τα 24,3 δευτερόλεπτα της μοίρας, σχεδόν στη μέγιστη φαινόμενη διάμετρό του!

Ο Δίας (μέγεθος -1,8, ανάμεσα στον Λέοντα και την Παρθένο) λάμπει στα δυτικά στο βραδινό λυκόφως. Η φαινόμενη διάμετρός του έχει φτάσει στα 33 δευτερόλεπτα της μοίρας, σχεδόν το μικρότερο μέγεθος που φτάνει ποτέ. Δύει στο τέλος του βραδινού λυκόφωτος.

Ο Κρόνος (μέγεθος +0,2 στο νότιο Οφιούχο) είναι το λαμπρότερο «άστρο» περίπου 15° στα ανατολικά (αριστερά) του Άρη. Κάτω και στα δεξιά του, στις 6° μακριά,  είναι ο αμυδρότερος Αντάρης. Στο μέσο της απόστασης μεταξύ Κρόνου και Άρη είναι ο δέλτα του Σκορπιού.

Ο Ουρανός (μέγεθος 5,8, στους Ιχθείς) είναι σε καλή θέση για παρατήρηση ψηλά στα νότιο-ανατολικά πριν αρχίσει το λυκαυγές.

Ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,8, στον Υδροχόο), επίσης, φαίνεται ψηλά στα νοτιοανατολικά πριν το λυκαυγές. Δείτε αναλυτικούς χάρτες με τις θέσεις των Ουρανού και του Ποσειδώνα.