Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 25-7 έως 31-7
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
από 25-7 έως και 31-7 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Δευτέρα, 25 Ιουλίου
Ξημερώματα Τρίτης, η λεπτή ημισέληνος κρέμεται 5 μοίρες πάνω από την λαμπρή Αφροδίτη.
Ο Ερμής έχει λίγο περισσότερο από μια εβδομάδα αφότου πέρασε πίσω από τον Ήλιο, όπως φαίνεται από τη Γη. Μπορεί να αρχίσετε να εντοπίζετε τον πλανήτη στον βραδινό ουρανό. Θα πρέπει να είστε γρήγοροι, όμως: 25 λεπτά μετά το ηλιοβασίλεμα, ο μικροσκοπικός πλανήτης έχει ύψος μόλις 2° πάνω από τον ορίζοντα. Όμως, είναι αρκετά φωτεινός, με μέγεθος -1,2. Τώρα στον Καρκίνο, ο Ερμής εμφανίζεται 93 τοις εκατό φωτισμένος και ο δίσκος του είναι 5 ” κατά μήκος, μέσα από ένα τηλεσκόπιο.
Τρίτη, 26 Ιουλίου
Η Σελήνη φτάνει στο απόγειο, το πιο απομακρυσμένο σημείο στην τροχιά της γύρω από τη Γη. Τότε, ο δορυφόρος μας θα βρίσκεται 406.274 χιλιόμετρα μακριά.
Θα βρείτε τη λεπτή ημισέληνο στον πρωινό ουρανό, περίπου 7° βορειοδυτικά της φωτεινής Αφροδίτης (μέγεθος –3,9) μια ώρα πριν από την ανατολή του Ήλιου. Νοτιοανατολικά του ζευγαριού Αφροδίτης-Σελήνης είναι ο λαμπερός πορτοκαλί Μπετελγκέζ, ο «ώμος» του Ωρίωνα του «κυνηγού». Η διάσημη ζώνη του ανεβαίνει επίσης πάνω από τον ορίζοντα, με τα τρία αστέρια του να στέκονται σχεδόν σε μια κάθετη γραμμή.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 2:42 πμ. της Τετάρτης.
Τετάρτη, 27 Ιουλίου
Οι αστεροειδείς είναι αριθμημένοι με τη σειρά της ανακάλυψής τους, οπότε είναι λογικό ότι εκείνοι με τους χαμηλότερους αριθμούς πρέπει να είναι πιο φωτεινοί και πιο εύκολο να εντοπιστούν. Αυτός ο μήνας, όμως, είναι η ευκαιρία σας να φτάσετε σε έναν από τους υψηλούς αριθμούς: η 387 Aquitania είναι τώρα 10ου μεγέθους, χάρη στη σχετικά ελλειπτική τροχιά της, η οποία την έχει φέρει κοντά στη Γη, ενώ ο πλανήτης μας βρίσκεται κοντά στο πιο απομακρυσμένο σημείο του από τον Ήλιο.
Όπως και ο κομήτης PanSTARRS, η Ακουιτανία βρίσκεται επίσης στον Οφιούχο, οπότε είναι ήδη ψηλά μέχρι το ηλιοβασίλεμα και χρειάζεται να περιμένετε να σκοτεινιάσει ο ουρανός. Ο πλησιέστερος φωτεινός αστέρας είναι ο Σινίστρα, 3ου μεγέθους, ν του Οφιούχου. Η Ακουιτανία βρίσκεται 1,7° νοτιοδυτικά αυτού του αστεριού απόψε. Όχι μακριά από το σημείο όπου βρίσκεται η Ακουιτανία, θα βρείτε πολλά αντικείμενα από τον βαθύ ουρανό: ανοιχτά σμήνη NGC 6604, NGC 6605 και M16. Όλα βρίσκονται περίπου 7° νοτιοανατολικά της θέσης του αστεροειδούς της κύριας ζώνης.
Πέμπτη, 28 Ιουλίου
Προσπαθήστε να εντοπίσετε κάποιους από αυτούς τους φωτεινούς αστεροειδείς απόψε: ο 3 Juno είναι ακίνητος σε σχέση με τα αστέρια του υπόβαθρου και είναι ένας καλός στόχος νωρίς το πρωί. Θα τον βρείτε ψηλότερα τις ώρες πριν από την αυγή, κοντά στον «Κυκλικό» σχηματισμό των Ιχθύων. Αυτός ο σχηματισμός περιέχει επτά αστέρια: γάμμα (γ), 7, θήτα(θ), Γιώτα (ι), 19, λάμδα (λ), και κάππα (κ). Το γάμμα είναι το λαμπρότερο με μέγεθος 3,7. Ο Juno βρίσκεται μόλις 1,8° νοτιοανατολικά του γάμμα. Ο Juno, ο οποίος εκτείνεται περίπου στα 230 χιλιόμετρα, έχει μέγεθος 8,8. Από αύριο, θα αρχίσει να κινείται νοτιοδυτικά σε σχέση με τα αστέρια, με κατεύθυνση προς τον Υδροχόο.
Ενώ είστε εκεί, ρίξτε μια πιο προσεκτική ματιά στο 19 των Ιχθύων, γνωστό και ως TX. Βρίσκεται 7,3° ανατολικά του γάμμα. Πρόκειται για ένα μεταβλητό άστρο γνωστό ως άστρο άνθρακα, το οποίο είναι ένα από τα πιο κόκκινα αστέρια. Μήπως σας φαίνεται να έχει ροζ χρώμα;
Νέα Σελήνη στις 8:56 μμ.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 4:20 πμ. της Παρασκευής.
Παρασκευή, 29 Ιουλίου
Ο Δίας είναι σε «στάση» στο Κήτος. Ο αέριος γίγαντας είναι ψηλά στον ουρανό πριν από την ανατολή του Ήλιου και λάμπει έντονα με μέγεθος -2,6. Στην πραγματικότητα, δεν απέχει πολύ από τον Juno, τον οποίο παρατηρήσαμε χθες. Ο πλανήτης βρίσκεται περίπου 16° ανατολικά του γνωστού «Κυκλικού» σχηματισμού των Ιχθύων.
Από αύριο, ο Δίας θα αρχίσει να προχωράει νοτιοδυτικά, κινούμενος από το Κήτος πίσω στους Ιχθείς, μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα. Ο άλλος αέριος γίγαντας του ηλιακού συστήματος φαίνεται επίσης σήμερα το πρωί: ο Κρόνος εξακολουθεί να βρίσκεται στον Αιγόκερω, περίπου 45,5° δυτικά του Δία. Ο δακτυλιοειδής πλανήτης είναι τώρα μεγέθους 0,3, εύκολα ορατός με γυμνό μάτι, μόλις 1,5° βορειοδυτικά του Ντενέμπ Αλγκέντι.
Σάββατο, 30 Ιουλίου
Ο Δελφίν είναι ένας μικρός αστερισμός κοντά στο θερινό τρίγωνο. Ο λαμπρός Αλτάιρ είναι στα δεξιά του. Το «δελφίνι» είναι σα να πηδά προς τα αριστερά στην άκρη του γαλαξία μας. Πιο κοντά στο πάνω αριστερό μέρος του Αλτάιρ είναι ένας άλλος μικρός αστερισμός, το Βέλος.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 5:59 πμ. της Κυριακής.
Κυριακή, 31 Ιουλίου
Τα σφαιρωτά σμήνη αποτελούνται από συγκεντρώσεις αστέρων που έλκονται από την βαρύτητα. Αρχίζουν από 10.000 και φθάνουν στα 1.000.000 μέλη. Το μέγεθός τους μπορεί να φθάσει τα 200 έτη φωτός σε διάμετρο. Κάποτε, πίστευαν ότι αυτά τα μέλη της γαλαξιακής άλως ήταν σφαιρικά νεφελώματα. Ίσως το πρώτο που ανακαλύφθηκε ήταν το M22 από τον Abraham Ihle το 1665. Αυτό το συγκεκριμένο σφαιρωτό σμήνος φαίνεται εύκολα ακόμη και με μικρά κιάλια και βρίσκεται λίγο περισσότερο από δύο μοίρες βορειοανατολικά από το καπάκι της «τσαγιέρας», το λ του Τοξότη. Τρίτο στη σειρά ανάμεσα σε συνολικά 151 γνωστά σφαιρωτά σμήνη, το M22 είναι πιθανώς το κοντινότερο στη Γη από αυτά τα απίστευτα συστήματα αστέρων, κατά προσέγγιση 9.600 έτη φωτός. Με μέγεθος 6, τύπου VII , το M22 θα αρχίσει να δείχνει μεμονωμένα αστέρια ακόμη και με μέτρια όργανα. Η εικόνα του θα είναι εκθαμβωτική με όργανα μεγαλύτερου ανοίγματος!
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 1:50 πμ. της Δευτέρας.
Η εποχή με την καλή εμφάνιση των αέριων γιγάντων, του Δία και του Κρόνου, έχει αρχίσει. Αρκεί η παρατήρησή σας να γίνει τις πρώτες πρωινές ώρες. Η λήψη των παρακάτω φωτογραφιών έγινε την ίδια νύχτα, από την Αθήνα. Του Γιάννη Ροζάκη.
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.
Ο Ερμής είναι μέσα στη λάμψη του ηλιοβασιλέματος.
Η Αφροδίτη, (μέγεθος -3.9), ανατέλλει περίπου στις 4:30 πμ. Θα συνεχίζει να κάνει το ίδιο μέχρι και τον Αύγουστο. Βρίσκεται αρκετά μακριά κάτω από τον επίσης λαμπρό Δία. Η λαμπρή Αίγα βρίσκεται αρκετά μακριά πάνω και στα αριστερά του πλανήτη.
Ο Άρης, μέγεθος +0,2 στον Κριό, ανατέλλει στις 1 πμ. και βρίσκεται ψηλά στα ανατολικά-νοτιοανατολικά όταν αρχίζει το λυκαυγές, στα αριστερά του Δία. Ο δίσκος του πλανήτη είναι ακόμα μικρός, μόλις 8 ° σε διάμετρο.
Ο Δίας, θεαματικός, με μέγεθος -2,7, ανατέλλει λίγο πριν τα μεσάνυχτα και λάμπει ψηλά στο νότο πριν το λυκαυγές. Η φαινόμενη διάμετρός του έχει φτάσει ήδη τα 44 δευτερόλεπτα της μοίρας.
Ο Κρόνος, με φαινόμενο μέγεθος +0,4, βρίσκεται στον δυτικό Αιγόκερω. Ανατέλλει πριν τις 10 μμ. Η καλύτερη θέαση του πλανήτη μέσα από ένα τηλεσκόπιο θα είναι μετά τις 2 πμ. Το μήκος των δακτυλίων του είναι περίπου ίσο με το φαινόμενο πλάτος του δίσκου του Δία.
Ο Ουρανός, με μέγεθος 5,8 στον Κριό, βρίσκεται ψηλά στην ανατολή τα ξημερώματα, στα ανατολικά του Άρη.
Ο Ποσειδώνας, με μέγεθος 7,9, είναι ψηλά στο νότο πριν την αρχή της αυγής, στα δεξιά του Δία.
