Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 25-12 έως 31-12

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
από 25-12 έως και 31-12 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

Δευτέρα, 25 Δεκεμβρίου

Σήμερα το βράδυ, η Σελήνη, μια μέρα από την πανσέληνο, σχηματίζει ένα τρίγωνο με
φωτεινή Αίγα (Capella) στα αριστερά ή πάνω αριστερά και τον Aldebaran στα δεξιά ή πάνω
δεξιά. Η Σελήνη απέχει μόνο μία ή δύο μοίρες από το βήτα του Ταύρου(El Nath), το οποίο με
μέγεθος 1,6 μόλις που χάνει την κατάταξή του ως αστέρι πρώτου μεγέθους.

Η Σελήνη και το βήτα του Ταύρου διασταυρώνονται πολύ κοντά στο ζενίθ γύρω στη 1 πμ.
απόψε. Ο χρόνος εξαρτάται κάπως από την τοποθεσία σας.
Ακολουθώντας τον Ωρίωνα στον ανατολικό ουρανό βρίσκεται ο αστερισμός του Μονόκερου.
Εδώ θα βρούμε το NGC 2264, γνωστό και ως Σμήνος του Χριστουγεννιάτικου Δέντρου
(Christmas tree cluster) για το σχήμα του, παρόμοιο με αυτό ενός τριγωνικού πεύκου.
Με κιάλια ή οποιοδήποτε τηλεσκόπιο θα δείτε το αστρικό σμήνος που βρίσκεται μόλις 3,2°
νότια του 3ου μεγέθους ξ των Διδύμων και έχει κέντρο γύρω από το 5ου μεγέθους 15 του
Μονόκερου, το φωτεινό αστέρι που βρίσκεται στη βάση του κορμού του Χριστουγεννιάτικου
Δέντρου. Το ίδιο το δέντρο δείχνει νότια και εκτείνεται περίπου ¼° από τη βάση μέχρι την
άκρη. Θα χρειαστείτε μεγεθύνσεις 50x ή μεγαλύτερες.
Ακριβώς έξω από αυτό το άκρο υπάρχει ένας σκοτεινός «κορμός» σκόνης που θα μπορούσαν
να δουν παρατηρητές με μεγαλύτερα τηλεσκόπια ή να αποτυπώσουν οι αστροφωτογράφοι με
την κάμερά τους. Αυτό είναι το Νεφέλωμα του Κώνου.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 6:25 μμ.

Τρίτη, 26 Δεκεμβρίου

Πανσέληνος στις 2:34 πμ. της Τετάρτης.
Τώρα λάμπει πάνω από τα πόδια των Διδύμων το βράδυ και σχηματίζει ένα διαφορετικό
τρίγωνο με την Αίγα και τον Aldebaran από ό,τι χθες το βράδυ.
Ο δορυφόρος μας βρίσκεται τώρα στα σύνορα μεταξύ των νοτιοδυτικών Διδύμων και του
νοτιοανατολικού Ηνίοχου, “κρέμεται” περίπου 13,5° κάτω από το φωτεινότερο αστέρι του
τελευταίου αστερισμού, μεγέθους 0,1 της Αίγας. Νωρίς το βράδυ, αυτό το αστέρι βρίσκεται
ψηλά στα ανατολικά. Είναι το πλησιέστερο φωτεινό αστέρι στον Βόρειο Ουράνιο Πόλο, που
χαρακτηρίζεται από το πολύ πιο αμυδρό Πολικό αστέρα στο άκρο της λαβής της Μικρής
Άρκτου.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 12:59
πμ. της Τετάρτης.

Τετάρτη, 27 Δεκεμβρίου
Καθώς βγαίνουν τα αστέρια, κοιτάξτε ψηλά στον βορρά. Η Κασσιόπη είναι τώρα ένα
πεπλατυσμένο σχήμα M, που εμφανίζεται σε γωνία περίπου 45° (ανάλογα με το πού ζείτε).
Σχεδόν περισσότερο από μία ώρα αργότερα, το M έχει γυρίσει οριζόντια! Οι αστερισμοί που
περνούν κοντά στο ζενίθ φαίνεται να περιστρέφονται γρήγορα σε σχέση με την κατεύθυνσή
σας προς τα πάνω.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 8:50
μμ.

Πέμπτη, 28 Δεκεμβρίου
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 4:42
μμ.

Απόψε, μετά τα μεσάνυχτα και αφού θα έχετε καλωσορίσει το νέο έτος, βγείτε έξω και
αγναντέψτε τον σκοτεινό ουρανό. Κοιτάξτε νότια: λάμπει ο λευκός Σείριος, το αστέρι του
χειμώνα που τώρα βρίσκεται στο ψηλότερό του σημείο.

Ακόμα και μέσα από τα φώτα της πόλης φαίνεται το θερινό τρίγωνο το οποίο δύει στον
δυτικό ουρανό και δεν θα φαίνεται καθόλου στον ουρανό πολύ σύντομα. Όμως, ο αστερισμός
του Ωρίωνα κυριαρχεί στον ουρανό όλο το βράδυ και κατά κάποιο τρόπο μας κρατάει
συντροφιά στους δύσκολους μήνες του χειμώνα.

Παρασκευή, 29 Δεκεμβρίου

Η Αφροδίτη εξακολουθεί να λάμπει έντονα την αυγή. Καθώς τελειώνει το λυκαυγές,
χρησιμοποιήστε κιάλια ή ένα τηλεσκόπιο ευρέως πεδίου για να δοκιμάσετε πολύ πιο
δύσκολους στόχους, τον Αντάρη και τον Ερμή, και ίσως χαμηλότερα, τον ακόμη πιο αμυδρό,
μικρό Άρη. Για μια αίσθηση κλίμακας, ο Αντάρης είναι 11° κάτω από την Αφροδίτη σήμερα το
πρωί και ο Άρης είναι 5° κάτω από τον Ερμή.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 10:29
μμ.

Σάββατο, 30 Δεκεμβρίου

Ο λαμπρότερος αστεροειδής στον ουρανό, η 4 Εστία (Vesta), έχει μόλις περάσει από
αντίθεση και οδεύει προς το ζήτα του Ταύρου, το πιο αμυδρό άκρο του Ταύρου κοντά στην
κορυφή του “ροπάλου” του Ωρίωνα. Με ένα ζευγάρι κιάλια θα εντοπίσετε τη Vesta εύκολα,
με μέγεθος 6,5. Αλλά θα χρειαστείτε ένα λεπτομερεστερο χάρτη για να το ξεχωρίσετε μέσα
σε όλα τα άλλα αμυδρά σημεία στην περιοχή!
Η Εστία θα περάσει 0,2° από το ζ του Ταύρου τις νύχτες 7 και 8 Ιανουαρίου. Στη συνέχεια θα
κατευθυνθεί περίπου ½° νότια από το αμυδρό Νεφέλωμα M1 στον Καρκίνο, στις 11, 12 και
13 Ιανουαρίου.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 6:20
μμ.

Κυριακή, 31 Δεκεμβρίου

Μετά τον θόρυβο και τη γιορτινή ατμόσφαιρα σήμερα τα μεσάνυχτα, βγείτε έξω στην ήσυχη
κρύα νύχτα. Η φθίνουσα Σελήνη θα λάμπει ψηλά στα ανατολικά, με το “Δρεπάνι” του Λέοντα
να βρίσκεται περίπου μια γροθιά στο μήκος του βραχίονα από πάνω της.
Στο νότο, ο Σείριος θα λάμπει στο υψηλότερο σημείο του, με τα άλλα φωτεινά αστέρια του
Μεγάλου Κυνός στα δεξιά και κάτω από αυτόν.
Ο Σείριος είναι το κάτω αστέρι του φωτεινού, ισόπλευρου Χειμερινού Τριγώνου. Οι άλλοι
είναι ο Betelgeuse στον ώμο του Ωρίωνα πάνω δεξιά του Σείριου και ο Προκύων στην ίδια
απόσταση από τον Σείριο πάνω αριστερά. Το Τρίγωνο τώρα στέκεται όρθιο στον Σείριο,
σχεδόν σε ισορροπία.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 00:07
πμ. της Δευτέρας.

Θολή φωτογραφία της Γης; Όχι, αυτός είναι ο Τιτάνας, το μεγαλύτερο φεγγάρι του
Κρόνου που καταγράφηκε από το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb της NASA.

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό
τόπο: www.spaceweather.com.

Ο Ερμής αρχίζει να εμφανίζεται στο λυκαυγές της 29ης Δεκεμβρίου. Θα τον βρείτε κάτω
αριστερά της Αφροδίτης. Αν και η λαμπρότητά του είναι μόλις +1,3, γρήγορα θα γίνεται
λαμπρότερος και θα ανεβαίνει όλο και ψηλότερα.

Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,0), είναι στα νοτιοανατολικά, πριν και κατά τη διάρκεια του
λυκαυγούς. Ανατέλλει περίπου 1 ½ ώρα πριν την αρχή του λυκαυγούς. Ο πλανήτης
βρίσκεται στον Ζυγό. Μικραίνει η απόσταση του από τον Αντάρη από εβδομάδα σε εβδομάδα.
Ο Άρης μόλις που ξεπροβάλει πάνω από τον ανατολικό ορίζοντα στη λάμψη του λυκαυγούς.
Θα φαίνεται καλύτερα στον πρωινό ουρανό στο τέλος του Ιανουαρίου.

Ο Δίας (μέγεθος -2,6, στον Κριό) βρίσκεται στο ψηλότερό του σημείο μετά τις 7:30 μμ., 65
μοίρες πάνω από τον ορίζοντα. Με τηλεσκόπιο, η διάμετρος του δίσκου του είναι 45
δευτερόλεπτα του τόξου.

Ο Δίας στις 2 Δεκεμβρίου, από τον Christopher Go. Νότος είναι επάνω. Η λαμπρή Europa
πρόκειται να βγει από το πάνω αριστερό (νότιο) άκρο του πλανήτη. Η σκιά του ακολουθεί
από πίσω. Ανάμεσά τους εδώ και λίγο πιο πάνω είναι η σειρά από τρία λευκά οβάλ στη Νότια
εύκρατη ζώνη. Η σταδιακά συρρικνούμενη «Μεγάλη» Ερυθρά Κηλίδα είναι εν όψει. Στην
προηγούμενη πλευρά του, το νότιο τμήμα της Νότιας Ισημερινής Ζώνης παραμένει ιδιαίτερα
σκοτεινό.

Ο Κρόνος, με μέγεθος +0,9, στον αμυδρό Υδροχόο, χαμηλώνει στα νοτιοδυτικά νωρίς το
βράδυ. Το φωτεινό αστέρι κάτω από τον πλανήτη είναι ο Φομαλχώ, ενώ ο Αλτάιρ λάμπει
πάνω και στα δεξιά του. Δύει πριν τις 9 μμ.

Ο Ουρανός έχει μέγεθος 5,6 στον Κριό, βρίσκεται ψηλά τις πρώτες πρωινές ώρες, 14°
ανατολικά του Δία. Με τηλεσκόπιο, φαίνεται η μικρή διάμετρος του, 3,8 δευτερόλεπτα του
τόξου.

Ο Ποσειδώνας, με μέγεθος 7,9, στα σύνορα Ιχθύων-Υδροχόου φαίνεται ψηλά περίπου στις
7 μμ., 23° ανατολικά του Κρόνου.