Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 26-9 έως 2-10
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ,
από 26-9 έως 2-10
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Δευτέρα, 26 Σεπτεμβρίου
Στην αρχή του λυκαυγούς την Τρίτη, η ημισέληνος βρίσκεται 9° πάνω από τον Βασιλίσκο. Το επόμενο πρωινό της 28ης, η σελήνη θα βρεθεί 4° κάτω από το αστέρι.
Ο Δίας είναι πίσω από τον Ήλιο, μια θέση που οι αστρονόμοι ονομάζουν σύνοδο. Ο Δίας θα επιστρέψει στον πρωινό ουρανό σε περίπου δύο εβδομάδες.
Τρίτη , 27 Σεπτεμβρίου
Ο πιο περίοπτος προάγγελος του χειμώνα βγαίνει τώρα στα ανατολικά γύρω στα μεσάνυχτα. Ο αστερισμός του Ωρίωνα, του Κυνηγού, εμφανίζεται σαν να γέρνει στη πλευρά του, με τον ροδοκόκκινο Μπετελγκέζ στα αριστερά της ζώνης των τριών αστεριών και του μπλε-λευκού Ρίγκελ στα δεξιά της ζώνης. Καθώς ο Ωρίωνας σκαρφαλώνει ψηλότερα πριν από την αυγή, η μορφή του περιστρέφεται έτσι ώστε ο Μπετελγκέζ να βρίσκεται πάνω αριστερά και ο Ρίγκελ να είναι κάτω δεξιά του μοτίβου του αστερισμού.
Τετάρτη, 28 Σεπτεμβρίου
Καθώς ο Ήλιος φωτίζει περισσότερο τον ουρανό, πριν την ανατολή του, η λεπτή ημισέληνος απέχει μόλις 2,5 μοίρες από τον πλανήτη Ερμή που θα φτάσει σε μέγιστη αποχή σήμερα. Βρίσκεται 18° δυτικά του Ήλιου και εμφανίζεται 8° ψηλά στα ανατολικά, 45 λεπτά πριν την ανατολή του Ήλιου. Το φαινόμενο μέγεθος του είναι – 0,5, φαίνεται δηλαδή και με γυμνό μάτι. Με τηλεσκόπιο, η διάμετρος του είναι 7″ και ο δίσκος του είναι φωτισμένος στο ήμισυ.
Απόψε το βράδυ, ο κόκκινος πλανήτης, με μέγεθος 0 βρίσκεται μόλις 1,5° νότια του τεράστιου νεφελώματος της «Λιμνοθάλασσας» Μ8). Θα είναι μια καταπληκτική φωτογραφία του πλανήτη μέσα στα πυκνά νέφη του γαλαξία μας!
Πέμπτη, 29 Σεπτεμβρίου
Οι καθαρές φθινοπωρινές νύχτες, με την ξηρή ατμόσφαιρα και τον διαυγή ουρανό δελεάζουν πολύ τους ερασιτέχνες αστρονόμους, να βγάλουν το τηλεσκόπιο τους και να παρατηρήσουν αντικείμενα, όχι μόνο φθινοπωρινά, αλλά και καλοκαιρινά, όπως το νεφέλωμα του Αλτήρα (Μ27), το δακτυλιοειδές νεφέλωμα (Μ57), το σμήνος του Ηρακλή (Μ13) και το σφαιρωτό σμήνος Μ71, ένα σχετικά αμυδρό αντικείμενο στο Βέλος.
Παρασκευή, 30 Σεπτεμβρίου
Νέα Σελήνη στις 3:13 πμ του Σαββάτου.
Ένα όχι τόσο φωτεινό τμήμα του ζωδιακού κύκλου είναι αυτό που αναφέρεται σε «υδάτινους» αστερισμούς (αστερισμοί που όλοι μοιράζονται κάποια αναφορά στο νερό). Περιλαμβάνει τον Αιγόκερο (η αίγα της θάλασσας), τον Υδροχόο (ο μεταφορέας ύδατος) στα αριστερά του Αιγόκερου, και οι Ιχθείς ( τα ψάρια) ακόμα μακρύτερα στα αριστερά. Δεν υπάρχει κανένα αστέρι λαμπρότερο του 3ου μεγέθους σε ολόκληρη αυτήν την ομάδα των αστερισμών. Φυσικά, μέσα σε όλη αυτήν την περιοχή και χαμηλότερα ξεχωρίζει ο αστέρας Φομαλχώ (με μέγεθος 1,1) που ανήκει όμως στον αστερισμό των Νότιων Ιχθύων.
Σάββατο, 1 Οκτωβρίου
Για τις επόμενες δύο εβδομάδες, με την απουσία της Σελήνης από τον πρωινό ουρανό, έχετε την ευκαιρία να εντοπίσετε το ζωδιακό φως. Κοιτάξτε πάνω από τον ανατολικό ορίζοντα, περίπου στις 5:30 πμ. Το φεγγάρι θα επανεμφανιστεί στις 15 Οκτωβρίου στον πρωινό ουρανό και θα σκεπάσει την αχνή λάμψη του ζωδιακού φωτός.
Μια που είναι η εποχή που στο ζωικό κόσμο η αρκούδα ετοιμάζεται για την χειμέρια νάρκη της, το ίδιο περίπου συμβαίνει και στον βορειοδυτικό ουρανό. Η Μεγάλη Άρκτος χαμηλώνει ή ξεκουράζεται προσωρινά για τον χειμώνα που ακολουθεί. Πράγματι, χρειάζεται ανοιχτό ορίζοντα για να διακρίνουμε την κατσαρόλα της Άρκτου που φαίνεται να χάνεται στον ορίζοντα. Όμως, νωρίς τα ξημερώματα ανασηκώνεται δίνοντας μας μια γεύση από τον ουρανό της άνοιξης.
Κυριακή, 2 Οκτωβρίου
Η ετήσια βροχή διαττόντων Ωριωνίδες έχει ήδη αρχίσει. Αν και η κορύφωση της βροχής απέχει δύο ακόμη εβδομάδες (τη νύχτα της 21ης Οκτωβρίου), από τώρα θα είστε σε θέση να δείτε κάποιους διάττοντες τις πρώτες πρωινές ώρες αυτή την εβδομάδα που φαίνονται να προέρχονται από το βόρειο μέρος του αστερισμού του Ωρίωνα.
Μπορεί ένα αυτοματοποιημένο τηλεσκόπιο να αντικαταστήσει τους αστροχάρτες; Όπως ο Terence Dickinson και ο Alan Dyer λένε στο Backyard Astronomer’s Guide: “Δεν μπορεί κανείς να εκτιμήσει πλήρως το σύμπαν, αν δεν αναπτύξει την ικανότητα να βρίσκει πράγματα στον ουρανό και αν δεν κατανοεί τις ουράνιες κινήσεις. Αυτή η γνώση κατακτάται μόνο όταν κάποιος αφιερώνει χρόνο κάτω από τα αστέρια με φιλομάθεια και με έναν αστροχάρτη στα χέρια.” Χωρίς αυτά, “ο ουρανός ποτέ δεν γίνεται ένα φιλικό μέρος.”
Το πλανητικό νεφέλωμα Helix (έλικα), NGC7293, στον Υδροχόο είναι ένα από τα πιο φωτεινά του ουρανού (μέγεθος 7) αλλά δύσκολα εντοπίζεται γιατί έχει χαμηλή φωτεινότητα λόγω της εκτεταμένης επιφάνειάς του (1/4 της μοίρας). Αν κεντράρουμε το τηλεσκόπιο μας στο υ του Υδροχόου, θα βρίσκεται σε ακτίνα περίπου 1 ο . Θα βοηθούσε αισθητά στην αναζήτησή σας η χρήση ενός καλού φίλτρου νεφελωμάτων ή προτιμότερα ενός φίλτρου ΟΙΙΙ. Αυτή η όμορφη φωτογραφία του νεφελώματος είναι του Γιώργου Χατζηφραντζή απο τον Πολύγυρο, Χαλκιδικής. Χρησιμοποιήθηκε το τηλεσκόπιο Vixen VC200L, η στήριξη Neq6 pro και η κάμερα
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο:www.spaceweather.com.
Ο Ερμής φτάνει σε μέγεθος -0,8 την 1η Οκτωβρίου. Φαίνεται και με γυμνό μάτι στα ανατολικά, 45 λεπτά πριν την ανατολή του Ήλιου.
Ο Δίας είναι κρυμμένος στη λάμψη του Ήλιου.
Η Αφροδίτη (μέγεθος -3,9) είναι χαμηλά πάνω από τον δυτικό-νοτιοδυτικό ορίζοντα, περίπου 25 με 30 λεπτά μετά το ηλιοβασίλεμα.
Ο Άρης (μέγεθος 0) συνεχίζει να κινείται προς τα ανατολικά (αριστερά), μακριά από τον Κρόνο (μέγεθος +0,5) και τον Αντάρη (+1,0, κάτω και λίγο στα αριστερά του Κρόνου) στα νότια-νοτιοδυτικά όταν βραδιάζει. Αυτοί οι τρεις σχηματίζουν ένα τρίγωνο το οποίο γίνεται όλο και μεγαλύτερο. Με τηλεσκόπιο, ο Άρης έχει μετά βίας 9 δευτερόλεπτα της μοίρας φαινόμενη διάμετρο.
Ο Ουρανός (μέγεθος 5,7, στους Ιχθείς) και ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,8, στον Υδροχόο) είναι σε καλή θέση για παρατήρηση μετά τις 11 μμ, στα ανατολικά-νοτιοανατολικά και νότια, αντίστοιχα. Ο Ποσειδώνας ήταν σε αντίθεση στις 2 Σεπτεμβρίου. Ο Ουρανός θα βρεθεί σε αντίθεση στις 15 Οκτωβρίου. Δείτε αναλυτικούς χάρτες με τις θέσεις των Ουρανού και του Ποσειδώνα.
