Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 31-7 έως 6-8
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
από 31-7 έως και 6-8 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Δευτέρα, 31 Ιουλίου
Καθώς η Σελήνη δύει στο νότο, σκεφτείτε να περάσετε λίγο χρόνο απολαμβάνοντας τον Κρόνο μέσω ενός τηλεσκοπίου. Γύρω στις 4 πμ., ο πλανήτης είναι περίπου 40 ° ψηλά στο νότο, επισκιάζοντας τα πιο αμυδρά αστέρια που τον περιβάλλουν σε αυτή την περιοχή του ουρανού. Το λαμπρότερο κοντινότερό άστρο είναι ο 1ου μεγέθους Φομαλχώ στο Νότιο Ιχθύ, ο οποίος κρέμεται κάτω από τον Κρόνο, πιο κοντά στον ορίζοντα.
Μέσω ενός τηλεσκοπίου, οι δακτύλιοι του Κρόνου είναι ένα από τα ξεχωριστά χαρακτηριστικά στο ηλιακό μας σύστημα. Τώρα εκτείνονται περίπου 43″, λίγο περισσότερο από το διπλάσιο του ανοίγματος του δίσκου του πλανήτη. Αρκετά από τα φεγγάρια του πλανήτη είναι επίσης τοποθετημένα γύρω από αυτούς σήμερα, το φωτεινότερο από τα οποία είναι ο Τιτάνας, 8ου μεγέθους στα νοτιοδυτικά. Αυτός θα είναι ο ευκολότερος δορυφόρος για να εντοπιστεί. Ακολουθούν οι 10ου μεγέθους Ρέα, Τηθύς και Διώνη. Τα άλλα πιο αμυδρά φεγγάρια θα είναι πολύ πιο δύσκολο να τα δούμε, ειδικά αν υπάρχει το έντονο φως της Σελήνης ή αν πλησιάζει το πρωινό λυκόφως.
Τρίτη, 1 Αυγούστου
Πανσέληνος στις 9:32 μμ. στο νότιο Αιγόκερω. Στην αρχή της νύχτας, θα δείτε τον Αλτάιρ πάνω απ’ αυτήν. Μετά τα μεσάνυχτα, ο Κρόνος θα βρίσκεται στα αριστερά της.
Η Πανσέληνος του Αυγούστου ονομάζεται συνήθως Σελήνη του Οξύρρυγχου, και είναι ξεχωριστή για δύο λόγους. Πρώτον, συμβαίνει όταν η Σελήνη βρίσκεται κοντά στο περίγειο, το πλησιέστερο σημείο της τροχιάς της γύρω από τη Γη. Αυτό καθιστά αυτή την Πανσέληνο μια Σούπερ Σελήνη, η οποία φαίνεται ελαφρώς μεγαλύτερη και φωτεινότερη στον ουρανό από τη μέση Πανσέληνο. Ένας δεύτερος λόγος που αυτή η Πανσέληνος είναι ξεχωριστή είναι το ότι αυτή είναι η πρώτη από τις δύο Πανσελήνους κατά τη διάρκεια του Αυγούστου. Η δεύτερη, που ονομάζεται Μπλε Σελήνη, θα συμβεί στις 30 και θα είναι επίσης μια Σούπερ Σελήνη που θα φαίνεται μεγαλύτερη και φωτεινότερη από οποιαδήποτε άλλη Σούπερ Σελήνη φέτος.
Σας φαίνεται ο δορυφόρος μας μεγαλύτερος από το συνηθισμένο μέγεθός του; Είναι δύσκολο για τους περισσότερους ανθρώπους να το πουν, καθώς μια Σούπερ Σελήνη εμφανίζεται μόνο μερικά τοις εκατό μεγαλύτερη από μια μέση Πανσέληνο. (Αυτή η συγκεκριμένη Σούπερ Σελήνη εκτείνεται σε περίπου 33 ½ λεπτά τόξου, ενώ μια μέση Πανσέληνος εκτείνεται σε 30 έως 31 λεπτά του τόξου.) Ωστόσο, το φως της μπορεί να είναι αισθητά φωτεινότερο, ρίχνοντας πιο έντονες σκιές εάν βρίσκεστε σε μια τοποθεσία με ελάχιστη ή καθόλου φωτορύπανση για να παρεμβαίνει.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 5:40 πμ. της Τετάρτης.
Τετάρτη, 2 Αυγούστου
Η Σελήνη, τώρα μόλις 1 ½ ημέρα μετά την πανσέληνο, ανατέλλει στα τέλη του βραδινού λυκόφωτος. Απόψε αναζητήστε τον Κρόνο περίπου 8° αριστερά και πάνω της Σελήνης. Το επόμενο πρωινό ο δορυφόρος μας θα βρεθεί περίπου 8 μοίρες πάνω και αριστερά του πλανήτη.
Πέμπτη, 3 Αυγούστου
Αν και βρισκόμαστε την καρδιά του καλοκαιριού, το Μεγάλο Τετράγωνο του Πήγασου κάνει ήδη την εμφάνισή του χαμηλά στον ανατολικό-βορειοανατολικό ουρανό. Φαίνεται μετά τις 21:30 με 22:00. Στέκεται στη μία γωνία του και καλύπτει μεγάλη επιφάνεια του ουρανού.
Παρασκευή, 4 Αυγούστου
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 3:10 πμ. του Σαββάτου.
Τέταρτο αστέρι του Θερινού Τριγώνου; Το επόμενο φωτεινότερο αστέρι κοντά στο Θερινό Τρίγωνο, αν θέλετε να το μετατρέψετε σε τετράπλευρο, είναι ο Ρας Αλχάγκ, το κεφάλι του Οφιούχου, μεγέθους 2,1. Θα βρείτε τον Rasalhague στα δεξιά του Αλτάιρ ή κάτω δεξιά του Βέγα.
Σάββατο, 5 Αυγούστου
Ο Αλμπιρέο, αυτό το όμορφο διπλό αστέρι βρίσκεται στην κεφαλή του Κύκνου. Παλαιότερα, το ζευγάρι αυτό το θεωρούσαν ένα οπτικό διπλό αστέρι, δηλαδή, μια τυχαία ευθυγράμμιση δύο ανεξάρτητων αστεριών. Εντούτοις, παρά τη μεγάλη απόσταση μεταξύ τους, οι αστρονόμοι απέδειξαν ότι ο Αλμπιρέο σχηματίζει ένα πραγματικό διπλό σύστημα που αναλύεται στα δύο αστέρια που περιστρέφονται το ένα γύρω από το άλλο. Σε απόσταση 385 έτη φωτός από τη Γη, αυτό το ζευγάρι το χωρίζει απόσταση ίση με 60 φορές τη διάμετρο του ηλιακού μας συστήματός.
Κυριακή, 6 Αυγούστου
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 4:48 πμ. της Δευτέρας.
Έχετε ήδη δει κάποια πρώιμα μετέωρα των Περσείδων; Μερικές Περσείδες εμφανίζονται από τα τέλη Ιουλίου, στη συνέχεια δυναμώνουν για μερικές ημέρες όσο πλησιάζει η κορύφωσή τους, η οποία φέτος προβλέπεται για τη νύχτα της 12ης προς 13η Αυγούστου. Ο ουρανός τότε θα είναι χωρίς φεγγάρι, δηλαδή, θα έχουμε τέλειες συνθήκες παρατήρησης!
Τα νεφελώματα του NGC 6914
Το σύμπλεγμα νεφελώματος γνωστό ως NGC 6914, στον αστερισμό του Κύκνου, είναι μια σαφής περίπτωση συνδυασμού τριών τύπων νεφελωμάτων που απεικονίζονται παραπάνω. Αυτή η περιοχή συγκεντρώνει αέρια και σκόνη του γαλαξιακού επιπέδου, όπου γεννιούνται αστέρια. Θραύσματα νεφελωμάτων που βρίσκονται μεταξύ της Γης και των νεαρών άστρων φαίνεται να είναι σκοτεινά, με ποικίλα και περίπλοκα σχήματα. Σε άλλες περιοχές, κοντά στα νεότερα και θερμότερα αστέρια, η σκόνη λάμπει με τα γαλαζωπά χρώματα των νεφελωμάτων αντανάκλασης. Όλη η εικόνα καλύπτεται από ιονισμένο υδρογόνο που δίνει στη σκηνή ένα κοκκινωπό και ζεστό σκηνικό. Νεογέννητα αστέρια, τα οποία είναι μόνο μερικών εκατομμυρίων ετών συμπληρώνουν το σκηνικό. Τα χρώματα τους αποκαλύπτουν την ποικιλομορφία των μαζών και των θερμοκρασιών τους. Σε αυτό το μικρό τμήμα του Γαλαξία, περίπου 6.000 έτη φωτός μακριά, τα μεγάλα και καυτά αστέρια (αστέρια τύπου Ο και Β) είναι τόσο άφθονα που η περιοχή ταξινομείται ως περιοχή OB. Το όνομά της είναι «Κύκνος OB2».
Φωτογραφία: Σάκης Γκόγκος. Συνολική έκθεση: 1 ½ ώρα. Περιοχή: Κοζάνη
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.
Ο Ερμής και η Αφροδίτη βρίσκονται μέσα στο φως του ηλιοβασιλέματος. Στην αρχή της εβδομάδας, με ένα ζευγάρι κιάλια, μπορεί να εντοπιστούν δύσκολα πάνω από τον δυτικό-βορειοδυτικό ορίζοντα περίπου 20 λεπτά μετά τη δύση του Ήλιου.
Η Αφροδίτη με ένα τηλεσκόπιο εισέρχεται στην πιο ακραία φάση της ημισελήνου, όταν οι λεπτές ακμές της αρχίζουν να εκτείνονται γύρω από την περιφέρεια του πλανήτη σχηματίζοντας ένα πλήρη δακτύλιο. Ο χρόνος για να εξετάσουμε την Αφροδίτη τηλεσκοπικά τώρα είναι στον γαλάζιο ουρανό του απογεύματος, όταν αυτή και ο Ήλιος είναι ακόμα ψηλά. Αλλά όταν ψάχνετε για την Αφροδίτη προσέξτε να μην σαρώσετε κατά λάθος τον Ήλιο! Κρατήστε το μάτι σας ασφαλές ρυθμίζοντας το τηλεσκόπιο σας σε ένα σημείο όπου ο ήλιος έχει μόλις βυθιστεί πίσω από ένα στερεό, επίπεδο εμπόδιο, όπως η οροφή ενός σπιτιού.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την παρατήρηση αυτής της πιο ενδιαφέρουσας και προκλητικής φάσης της Αφροδίτης, δείτε εδώ: View the Thin Crescent of Venus του Bob King.
Ο Άρης είναι σε κοντά στους δύο παραπάνω πλανήτες αλλά έχει μέγεθος +1,8 και φαινόμενη διάμετρο μόνο 4”.
Ο Δίας (μέγεθος -2,4, στον Κριό) είναι το «λαμπρό» αστέρι στην ανατολή πριν και κατά τη διάρκεια του λυκαυγούς. Ανατέλλει πριν τις 1:00 πμ.
Ο Κρόνος, με μέγεθος +0,7 στον αμυδρό Υδροχόο, ανατέλλει αργά στο βραδινό λυκόφως. Φαίνεται ψηλά στα νότια πριν την αρχή του λυκαυγούς. Το φωτεινό αστέρι κάτω από τον πλανήτη είναι ο Φομαλχώ.
Ο Ουρανός έχει μέγεθος 5,8 και βρίσκεται στα ανατολικά-βορειοανατολικά στην αρχή του λυκαυγούς (περίπου 9 μοίρες κάτω αριστερά του Δία).
Ο Ποσειδώνας, με μέγεθος 7,9, στα σύνορα Ιχθύων-Υδροχόου φαίνεται ψηλά στα νοτιοανατολικά πριν την αρχή του λυκαυγούς. Είναι 20° ανατολικά από τον Κρόνο.
