Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 31-10 έως 6-11
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
από 31-10 έως 6-11
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Δευτέρα, 31 Οκτωβρίου
Άξια παρατήρησης με κιάλια ή με μικρό τηλεσκόπιο είναι τα ανοιχτά σμήνη Μ36, Μ37 και Μ38 στον αστερισμό του Ηνίοχου, εκεί δηλαδή που είναι και η Αίγα (Capella). Νωρις τα βράδια του χειμώνα η Αίγα λάμπει σχεδόν στο ζενίθ και είναι ένα από τα τρία πιο λαμπρά αστέρια στο βόρειο ημισφαίριο. Τα άλλα δύο είναι ο Αρκτούρος της άνοιξης και ο Βέγας του καλοκαιριού. Αυτά τα αστέρια έχουν παραπλήσια λαμπρότητα. Ο Αρκτούρος είναι ψυχρός και πορτοκαλής, ο Βέγας θερμός και λευκός και η Αίγα κίτρινη και λευκή και κάπου στο μέσο της θερμοκρασίας των άλλων δύο. Με το μάτι δύσκολα διαπιστώνουμε ότι είναι πιο αμυδρή από τα άλλα δύο αστέρια. Ξεχωρίζει, όμως, ως προς την θέση της στον ουρανό, αφού είναι το μοναδικό κοντινό στον πόλο αστέρι 1ου μεγέθους.
Τρίτη , 1 Νοεμβρίου
Η Αφροδίτη, ο Κρόνος, και η λεπτή ημισέληνος λάμπουν χαμηλά στο σούρουπο, στα νοτιοδυτικά.
Τετάρτη, 2 Νοεμβρίου
Κοιτάξτε νωρίς το σούρουπο στον νοτιοδυτικό ουρανό. Η Σελήνη κρέμεται λίγο πάνω και στα δεξιά του Κρόνου. Η Αφροδίτη είναι στα αριστερά τους. Μπορείτε να εντοπίσετε τον Αντάρη πιο κάτω;
Πέμπτη, 3 Νοεμβρίου
Το Νοέμβριο ο Φομαλχώ, το αστέρι του φθινοπώρου, διέρχεται από τον ουράνιο μεσημβρινό νωρίς το βράδυ, λάμποντας έτσι στο ψηλότερό του σημείο. Για να βρείτε τον Φομαλχώ, ακολουθήστε τη δυτική (δεξιά) πλευρά του Μεγάλου Τετραγώνου του Πήγασου αρκετά χαμηλά στον ουρανό.
Παρασκευή, 4 Νοεμβρίου
Τα επόμενα βράδια, η Σελήνη περνάει από τον Τοξότη και πλησιάζει τον πλανήτη Άρη.
Η πιο αμυδρή προέκταση της ζωδιακής ζώνης βρίσκεται τώρα ενώπιον μας στον νότιο ουρανό μετά το βραδινό λυκόφως. Περιλαμβάνει (από νοτιοδυτικά προς τα ανατολικά) τον Αιγόκερω, τον Υδροχόο, τους Ιχθύες και τον Κριό. Το λαμπρότερο αστέρι στην ομάδα αυτή είναι ο Χαμάλ (2ου μεγέθους) ή α του Κριού, περίπου 30 μοίρες πάνω από την Ανατολή, 1½ ώρα μετά το ηλιοβασίλεμα. Θα χρειαστείτε έναν καθαρό, σκοτεινό ουρανό και έναν καλό αστροχάρτη για να εξερευνήσετε αυτή την περιοχή.
Σάββατο, 5 Νοεμβρίου
Ο Άρης λάμπει με χρώμα πορτοκαλί στα αριστερά της Σελήνης νωρίς το βράδυ. Ο πλανήτης έχει διάμετρο διπλάσια της Σελήνης, αλλά βρίσκεται 485 φορές πιο μακριά.
Ένα άλλο όνομα για τον Στάχυ είναι Al Simak. Στα αραβικά σημαίνει «ο ανυπεράσπιστος». Πράγματι, στον ουρανό ο Στάχυς φαίνεται μόνος, χωρίς άλλα αστέρια δίπλα σ’ αυτόν, σαν να είναι ανυπεράσπιστος.
Κυριακή, 6 Νοεμβρίου
Ο αστερισμός του Πήγασου παριστάνει ένα φτερωτό άλογο. Εάν κοιτάξετε προς τα ανατολικά –νοτιοανατολικά νωρίς το βράδυ, θα δείτε έναν μεγάλο τετραγωνικό σχηματισμό από αστέρια. Αυτός ο σχηματισμός βρίσκεται στο κέντρο του αστερισμού του Πήγασου, ονομάζεται «το Μεγάλο Τετράγωνο του Πήγασου» και παριστάνει το σώμα του φτερωτού αλόγου. Το αστέρι Ενίφ αποτελεί την κορυφή στη μύτη του αλόγου. Το λαμπρότερο αστέρι στον Πήγασο είναι ο Μαρκάμπ, του οποίου η συνολική φωτεινότητα είναι 205 φορές μεγαλύτερη από του Ήλιου μας. Το αστέρι Αλφεράτζ, αν και βρίσκεται στο Μεγάλο Τετράγωνο, είναι στην πραγματικότητα μέρος του γειτονικού αστερισμού της Ανδρομέδας.
Μπορεί ένα αυτοματοποιημένο τηλεσκόπιο να αντικαταστήσει τους αστροχάρτες; Όπως ο Terence Dickinson και ο Alan Dyer λένε στο Backyard Astronomer’s Guide: “Δεν μπορεί κανείς να εκτιμήσει πλήρως το σύμπαν, αν δεν αναπτύξει την ικανότητα να βρίσκει πράγματα στον ουρανό και αν δεν κατανοεί τις ουράνιες κινήσεις. Αυτή η γνώση κατακτάται μόνο όταν κάποιος αφιερώνει χρόνο κάτω από τα αστέρια με φιλομάθεια και με έναν αστροχάρτη στα χέρια.” Χωρίς αυτά, “ο ουρανός ποτέ δεν γίνεται ένα φιλικό μέρος.”
Το νεφέλωμα της Βόρειας Αμερικής και το νεφέλωμα του Πελεκάνου αποτελούν αγαπημένους στόχους φωτογράφησης για τους ερασιτέχνες αστρονόμους, όπως είναι ο Κωνσταντίνος Εμμανουηλίδης. Η παραπάνω φωτογραφία του τραβήχτηκε με την Canon6D και τον φακό 70-200 (@f/4), πάνω σε στήριξη star adventurer.
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.
Ο Ερμής έχει χαθεί στο φως του Ήλιου.
Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,0) είναι χαμηλά πάνω από τον νοτιοδυτικό ορίζοντα στο βραδινό λυκόφως.
Ο Άρης (μέγεθος +0,3) συνεχίζει να λάμπει στον Τοξότη, στα νότια-νοτιοδυτικά, περίπου 40 μοίρες πάνω στα αριστερά της Αφροδίτης. Ο Άρης έχει φαινόμενη διάμετρο 7½ δευτερόλεπτα της μοίρας.
Ο Δίας (μέγεθος -1,7) είναι χαμηλά στον ουρανό του λυκαυγούς. Το αστέρι γ της Παρθένου είναι περίπου 3° στα αριστερά του, αν κοιτάξετε με ένα ζευγάρι κιάλια.
Ο Κρόνος (μέγεθος +0,5) λάμπει χαμηλά στα νοτιοδυτικά το σούρουπο, κοντά στην Αφροδίτη, 6° πάνω απ’ αυτήν και στα δεξιά της, στις 3 Νοεμβρίου. Ο Αντάρης λαμπυρίζει (με μέγεθος +1), 7° κάτω από τον Κρόνο.
Ο Ουρανός (μέγεθος 5,7, στους Ιχθύες) και ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,9, στον Υδροχόο) είναι σε καλή θέση για παρατήρηση, όταν θα έχει βραδιάσει. Δείτε αναλυτικούς χάρτες με τις θέσεις του Ουρανού και του Ποσειδώνα.
