Το Μικρόβιο των Εκλείψεων

Ο αριθμός τους αυξομειώνεται από τη μια έκλειψη στην άλλη, αλλά εκείνοι είναι πάντα εκεί, υπομένοντας κάθε είδους ταλαιπωρίες και έξοδα για να περάσουν μερικά λεπτά κάτω από τη σκιά της Σελήνης. Είναι οι κυνηγοί των εκλείψεων. Κανένα μέρος δεν είναι υπερβολικά μακρινό γι’ αυτούς: Βολιβία το 1994, Ζιμπάμπουε το 2001 και Λιβύη το 2006. Με σχεδόν θρησκευτικό ζήλο, συρρέουν σε οποιαδήποτε τοποθεσία υπαγορεύει η ουράνια γεωμετρία, για να παρακολουθήσουν το υπερθέαμα της φύσης.

Μερικές φορές οι προσπάθειές τους δεν ανταμείβονται. Όποτε γίνονται σχέδια για μια αποστολή στη ζώνη ολικότητας μιας έκλειψης, οι ερασιτέχνες αστρονόμοι αναθυμούνται τον J.W. Cambell, εκλιπόντα αστρονόμο του Πανεπιστημίου της Alberta. Γύρισε όλο τον κόσμο για να δει 12 εκλείψεις κατά το πρώτο μισό του 20ου αιώνα και κάθε φορά τα σύννεφα απέκλειαν κάθε παρατήρηση.

Το ποσοστό επιτυχίας τα τελευταία χρόνια είναι πολύ καλύτερο, γιατί με βάση τα σύγχρονα μετεωρολογικά αρχεία γίνονται πιο συνετές επιλογές τοποθεσίας, ενώ τα σημερινά μεταφορικά μέσα προσφέρουν στην αποστολή μεγαλύτερη ευελιξία. Αλλά οι σύγχρονοι κυνηγοί εκλείψεων έχουν τις δικές τους κακοτυχίες.

Ένας διευθυντής πλανηταρίου είχε κλείσει, όπως χιλιάδες άλλοι τον Ιούνιο του 1973, μια σουίτα σε ένα από τα πολλά κρουαζιερόπλοια που είχαν ναυλωθεί ειδικά για να βρίσκονται μέσα στη σκιά της Σελήνης στον Ατλαντικό Ωκεανό την κρίσιμη στιγμή. Ο άμοιρος κυνηγός μας χρειάστηκε να κατέβει κάτω για να εξυπηρετήσει μια φυσική του ανάγκη λίγα λεπτά πριν από την ολικότητα. Αλλά κατά κάποιο τρόπο χάθηκε στον λαβύρινθο από διαδρόμους στα ενδότερα του πλοίου. Όταν κατάφερε να βρει τον δρόμο του και να επιστρέψει στο κατάστρωμα, η ολική έκλειψη ήταν πια ιστορία.

Γυρίζοντας τη Γη για να δει 16 ολικές εκλείψεις (μόνο μία αποκλείστηκε τελείως από τα σύννεφα), ο λάτρης της αστρονομίας Ian McLennan από το Βανκούβερ έλαβε το μερίδιό του από ασυνήθη ατυχή περιστατικά. Σε κάποια απόμερη τοποθεσία στην Κένυα, τη νύχτα πριν από την έκλειψη, μια άγρια ανεμοθύελλα σάρωσε την περιοχή όπου είχε κατασκηνώσει με την ομάδα του. Μόλις έπεσε η νύχτα, ο McLennan βγήκε από τη σκηνή του για ένα λεπτό. Όταν επέστρεψε, η σκηνή ήταν άφαντη, έρμαιο του ανέμου. «Δεν την ξαναβρήκα», διηγείται. Είδε, όμως, την έκλειψη.

Τα ταξίδια του McLennan στο κατόπι των εκλείψεων τον έφεραν στο ανατολικό Κεμπέκ το 1972, όπου είχε την εμπειρία μιας αποκαλυπτικής ενδοσκόπησης στην ανθρώπινη φύση. Άνθρωποι είχαν κουβαλήσει τον εξοπλισμό τους από την άκρη της Γης, για να παρατηρήσουν την έκλειψη, αλλά τη στιγμή της ολικότητας ο ουρανός ήταν σκεπασμένος με πυκνά σύννεφα και δεν φαινόταν τίποτα. «Φυσικά, βυθιστήκαμε στο σκοτάδι», αναθυμάται ο McLennan, «και αντιληφθήκαμε γύρω μας μια παράξενη γαλήνη που πάντα συνοδεύει την ολικότητα. Ωστόσο, στην εθνική οδό του Καναδά, που περνάει από κει κοντά, οι οδηγοί των φορτηγών απλά άναψαν τα φώτα πορείας και συνέχισαν! Ελάχιστοι από αυτούς σταμάτησαν, για να δουν τι προκαλούσε το σκοτάδι μεσημεριάτικα. Κι εμείς είχαμε έρθει από όλα τα μέρη του κόσμου, για να το ζήσουμε.»

Ο εθισμός στις εκλείψεις δεν περιορίζεται μεταξύ των ερασιτεχνών αστρονόμων. Το μικρόβιο προσβάλλει και μια μεγάλη μερίδα των φυσιολατρών. Όπως το έθεσε ένας βετεράνος κυνηγός εκλείψεων: «Είναι εξαιρετικά μεταδοτικό και αρκεί μία και μοναδική έκθεση σε ολική έκλειψη με καθαρό ουρανό.»

(Απόσπασμα από το βιβλίο NightWatch, εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης, 2008, σ. 153.)