ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ...

Τι είναι αστερισμοί;

Απάντηση

Οι αστερισμοί είναι περιοχές του ουρανού στις οποίες ανήκουν κάθε είδους ουράνια σώματα (π.χ. κοντινοί ή μακρινοί αστέρες, σμήνη αστέρων, νεφελώματα, γαλαξίες, σμήνη γαλαξιών κ.λπ.) και όχι ομάδες αστέρων. Μέσα στις περιοχές αυτές, με λίγη φαντασία, οι πρόγονοί μας είδαν, συνδέοντας με νοητές γραμμές τους πιο λαμπρούς αστέρες, τη μορφή ενός ήρωα, ενός ζώου ή ενός αντικειμένου που έχει σχέση, κυρίως με την ελληνική μυθολογία και αναλόγως ονομάτισαν κάθε αστερισμό.

Οι πιο γνωστοί αστέρες κάθε αστερισμού συμβολίζονται με ένα γράμμα της ελληνικής αλφαβήτου. Ο πιο λαμπρός αστέρας κάθε αστερισμού φέρει διεθνώς, συνήθως, το γράμμα α, ο δεύτερος λαμπρός το γράμμα β, κ.ο.κ. Στη συνέχεια χρησιμοποιούνται τα κεφαλαία γράμματα της λατινικής αλφαβήτου και οι συνδυασμοί τους ανά δύο, αλλά και αριθμοί.

Μερικά, όμως, πολύ λαμπρά αστέρια έχουν και άλλα ονόματα. Για παράδειγμα, ο α του Ταύρου λέγεται και Λαμπαδίας, ο α της Λύρας λέγεται και Βέγας, ο α του Λέοντα λέγεται και Βασιλίσκος, ο α του Μεγάλου Σκύλου λέγεται και Σείριος κ.λπ.

Τα όρια των αστερισμών είναι ευθείες γραμμές, κάθετες και παράλληλες προς τον ουράνιο ισημερινό, χωρίς περιορισμό στο πλήθος τους. Κάθε αστέρας ανήκει σε έναν μόνο αστερισμό και, επομένως, κανένας αστέρας δεν βρίσκεται εκτός αστερισμού. Επειδή υπήρχε μεγάλη σύγχυση ανάμεσα στα ονόματα και στα όρια των αστερισμών, το 1928, με απόφαση της Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης, όλοι οι αστέρες της ουράνιας σφαίρας κατανέμονται σε 88 επίσημα αναγνωρισμένους αστερισμούς.

Στη χώρα μας, από τους 88 αστερισμούς οι 6 φαίνονται πάντοτε καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους και λέγονται αειφανείς. Οι 14 δεν φαίνονται ποτέ και λέγονται αφανείς. Οι υπόλοιποι 68 ανατέλλουν και δύουν και, αναλόγως των εποχών, είναι θεατοί ή αθέατοι κατά τη διάρκεια της νύχτας, και λέγονται αμφιφανείς.

Από τους 68 αμφιφανείς, οι 13 λέγονται ζωδιακοί αστερισμοί, γιατί οι περισσότεροι έχουν ονόματα ζώων. Μέσα από τους ζωδιακούς αστερισμούς διέρχεται η φαινόμενη ετήσια τροχιά του Ήλιου, δηλαδή το επίπεδο της εκλειπτικής και οι τροχιές όλων των πλανητών και της Σελήνης.

Οι αειφανείς αστερισμοί στη χώρα μας είναι η Μεγάλη Άρκτος, η Μικρή Άρκτος, η Κασσιόπη, ο Κηφέας, ο Δράκοντας και η Καμηλοπάρδαλη.


stoixeia-astronomias-coverΒρείτε 52 τέτοιες ερωτήσεις και τις απαντήσεις τους στο εξαιρετικά κατατοπιστικό και ευκολοδιάβαστο βιβλίο του γνωστού Αστρονόμου και Καθηγητή στο ΑΠΘ Σταύρου Αυγολούπη “Στοιχεία Αστρονομίας για Μαθητές και Εκπαιδευτικούς”

Επιστροφή στην κορυφή κουμπί