Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 1-10 έως και 6-10

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

από 1-10 έως 7-10
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

 

Δευτέρα, 1 Οκτωβρίου

Μόλις σκοτεινιάσει απόψε, εντοπίστε τα δύο πιο φωτεινά αστέρια στον ουρανό: τον πορτοκαλή Αρκτούρο (άλφα του Βοώτη), ο οποίος θα βρίσκεται χαμηλά στα δυτικά, και ο μπλε-λευκός Βέγας (άλφα της Λύρας), που θα είναι σχεδόν στο ζενίθ. Στα τρία πέμπτα της απόστασης από τον Αρκτούρο στον Βέγα θα εντοπίσετε το σφαιρωτό σμήνος του Ηρακλή (M13). Από έναν σκοτεινό ουρανό, οι παρατηρητές με οξεία όραση θα δουν αυτό το σφαιρωτό σμήνος με γυμνό μάτι. Από λιγότερο σκοτεινές περιοχές χρησιμοποιήστε κιάλια για να δείτε αυτό το τόσο γνωστό αντικείμενο.

Τρίτη, 2 Οκτωβρίου

Τελευταίο τέταρτο της Σελήνης στις 12:47 μμ. Απόψε, η Σελήνη ανατέλλει στις 12:30 πμ στους Διδύμους. Πριν από την αυγή το πρωί της Τετάρτης θα τη βρείτε ψηλά, στα δεξιά του Πολυδεύκη και του Κάστορα. Κάτω και στα δεξιά της είναι ο Προκύων και ο κομήτης 21P/Giacobini-Zinner.

Τετάρτη, 3 Οκτωβρίου

Από τώρα μέχρι και το τέλος του μήνα, πριν από το πρώτο φως της αυγής και εφόσον ο ουρανός είναι καθαρός και χωρίς φωτορύπανση, αξίζει να ψάξετε το ζωδιακό φως στα ανατολικά. Αυτό είναι ένα τεράστιο, σε σχήμα πυραμίδας, αμυδρό φως που εκτείνεται ψηλά στον ορίζοντα, γέρνει προς τα δεξιά και ευθυγραμμίζεται με την εκλειπτική. Πρόκειται για ηλιακό φως το οποίο ανακλάται από διαπλανητική σκόνη που βρίσκεται στο επίπεδο του ηλιακού συστήματος και προέρχεται από αστεροειδείς και κομήτες.

Πέμπτη, 4 Οκτωβρίου

Σήμερα είναι η 61^η επέτειος από την εκτόξευση του Sputnik 1 από το Κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ στην τότε Σοβιετική Ένωση. Το Sputnik 1 ήταν ο πρώτος τεχνητός δορυφόρος του πλανήτη μας. Είχε διάμετρο 23 ίντσες (58 εκατοστά) και ζύγιζε 184 λίβρες (83,6 κιλά). Χρησιμοποιώντας έναν πομπό 1 watt, εξέπεμπε ραδιοφωνικούς παλμούς για τρεις εβδομάδες μέχρι να πέσουν οι μπαταρίες του. Το διαστημικό σκάφος συνέχισε να περιστρέφεται σιωπηλά μέχρι τις 4 Ιανουαρίου 1958, όταν και μπήκε ξανά στην ατμόσφαιρα της Γης και αναφλέγη. Ο Sputnik 1 ολοκλήρωσε συνολικά 1.440 περιστροφές γύρω από τη Γη.

 

Παρασκευή, 5 Οκτωβρίου

Αυτά τα βράδια το Μεγάλο Τετράγωνο του Πήγασου στέκεται ψηλά στα ανατολικά, εξακολουθώντας να γέρνει σε μια γωνία του. Από την αριστερή γωνία του μπορούμε να φτιάξουμε μια νοητή γραμμή τριών ομοιόμορφα φωτεινών αστεριών που σηματοδοτούν την κύρια γραμμή της Ανδρομέδας. Καθώς περνάει η βραδιά, η άνω δεξιά πλευρά του Τετραγώνου δείχνει προς τα κάτω στον Φομαλχώ, ο οποίος ανατέλλει.

Η Σελήνη φθάνει σε περίγειο, το πιο κοντινό σημείο της τροχιάς της γύρω από τη Γη, 366.392 χιλιόμετρα μακριά από το κέντρο της Γης. Την ίδια στιγμή ο Βασιλίσκος, το πιο λαμπρό αστέρι στον αστερισμό του Λέοντα, βρίσκεται 1,9° νότια από τον μοναδικό μας φυσικό δορυφόρο.

Σάββατο, 6 Οκτωβρίου

Αφού σκοτεινιάσει ο ουρανός, αν κοιτάξουμε προς τον βορρά θα δούμε την κεφαλή του Δράκοντα ψηλά, κάτω από τον Βέγα και ανάμεσα στον Ηρακλή και τον Κηφέα (σε σχήμα πενταγώνου, που μοιάζει σαν ένα σπίτι με την οροφή του προς τα κάτω). Μπορείτε να σχηματίσετε το υπόλοιπο σώμα του μυθικού αστερισμού μέχρι και το τέλος της ουράς του ανάμεσα στη Μεγάλη και τη Μικρή Άρκτο;

Τα βράδια του Οκτωβρίου, ο Βέγας είναι το πιο λαμπρό αστέρι πολύ ψηλά στον δυτικό ουρανό, ενώ βορειοανατολικά η Αίγα αρχίζει να βγαίνει, σημάδι για τον χειμώνα που πλησιάζει.

Κυριακή, 7 Οκτωβρίου

Η Εστία (Vesta), ο λαμπρότερος αστεροειδής, είναι εξαιρετικά εύκολο να βρεθεί απόψε, χαμηλά στον νοτιοδυτικό ουρανό. Χρησιμοποιήστε ένα μικρό τηλεσκόπιο (ή κιάλια τοποθετημένα σε τρίποδα) και στοχεύστε στο μεγέθους 2,8 αστέρι με το όνομα Kaus Borealis ή λάμδα του Τοξότη. Αν είστε εξοικειωμένοι με τον περίφημο σχηματισμό της «τσαγιέρας» του Τοξότη, το Kaus Borealis είναι το αστέρι στην κορυφή του «καπακιού». Μόλις ο ουρανός θα είναι αρκετά σκοτεινός, βρείτε αυτό το πορτοκαλί αστέρι και κεντράρετε το στο οπτικό πεδίο του τηλεσκοπίου. Η Εστία θα βρίσκεται μόνο 20′ (ένα τρίτο της μοίρας) νότια.

Φωτογραφία: jplenio/Pixabay

  

 

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.

Ο Ερμής είναι κρυμμένος στη λάμψη του Ήλιου.

Η Αφροδίτη (στο μέγιστο μέγεθος της, -4,8) λάμπει πολύ χαμηλά στα δυτικά-νοτιοδυτικά μετά το ηλιοβασίλεμα. Παρατηρήστε την όσο ακόμα ο ουρανός είναι ακόμα μπλε, αρκετή ώρα πριν το ηλιοβασίλεμα. Η Αφροδίτη είναι στα δεξιά του Δία και πολύ λαμπρότερη απ’ αυτόν. Η μεταξύ τους απόσταση παραμένει σταθερή αυτή την εβδομάδα, στις 14 μοίρες.

Ο Άρης (μέγεθος -1,1) φτάνει στο ψηλότερό του σημείο στο νότο πριν τις 9 μμ. Ο δίσκος του είναι τώρα 16 δευτερόλεπτα της μοίρας.

Ο Άρης στις 8 Σεπτεμβρίου, φωτογραφημένος από τον Damian Peach με το τηλεσκόπιο 1-μέτρου στη Χιλή.

Ο Δίας (μέγεθος -1,8 , στο Ζυγό) φέγγει όλο και πιο χαμηλά στα νοτιοδυτικά το σούρουπο, πάνω και στα αριστερά της Αφροδίτης.

Ο Κρόνος (μέγεθος +0,5), πάνω από τον σχηματισμό της «τσαγιέρας» του Τοξότη, δύει πριν τα μεσάνυχτα.

Ο Ουρανός (μέγεθος 5,7, στα σύνορα Κριού-Ιχθύων) και ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,8, στον Υδροχόο) βρίσκονται στα ανατολικά και νοτιοανατολικά, αντίστοιχα, πριν τα μεσάνυχτα. Δείτε χάρτες με τις θέσεις του Ουρανού και του Ποσειδώνα εδώ.