Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 03-03 έως 09-03, 2025
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
από 3-3 έως και 9-3 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Δευτέρα, 3 Μαρτίου
Οι αρχές Μαρτίου είναι ιδανική περίοδος για τους παρατηρητές που θα θελήσουν να εντοπίσουν το ζωδιακό φως. Αυτή η αμυδρή λάμψη προέρχεται από το φως του ήλιου που αντανακλάται από μια λωρίδα μικροσκοπικών σωματιδίων σκόνης μέσα στο εσωτερικό του ηλιακού συστήματος. Πιθανότατα, η σκόνη αυτή είναι τα υπολείμματα από κομήτες που περνούν και εκτοξεύουν πάγο και σκόνη.
Αυτή την εποχή του χρόνου, το ζωδιακό φως είναι ορατό μετά το ηλιοβασίλεμα, ανεβαίνοντας στα δυτικά μέσω των Ιχθύων, εκεί όπου βρίσκεται η φωτεινή Αφροδίτη, στον Κριό, φτάνοντας ακόμη και στον Ταύρο, εκεί όπου κυριαρχεί σήμερα ο Δίας. Εμφανίζεται μετά το λυκόφως, σαν μια ξεθωριασμένη κωνική λάμψη με μεγάλη βάση. Το ζωδιακό φως είναι πολύ αμυδρό, οπότε θα χρειαστείτε μια σκοτεινή τοποθεσία παρατήρησης χωρίς φωτορύπανση προς τα δυτικά. Οι αστροφωτογράφοι συχνά αποθανατίζουν το ζωδιακό φως σε εικόνες νυχτερινού τοπίου, καθώς οι μεγαλύτερες εκθέσεις μπορούν να βοηθήσουν να το αποκαλύψουν και σε ένα σκοτεινό ουρανό.
Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 7:21 μμ.
Τρίτη, 4 Μαρτίου
Η λαμπρή Αίγα που έχει περάσει το ζενίθ πριν από το σούρουπο, στέκεται τώρα πολύ ψηλά στη δύση. Η αμυδρή κατσαρόλα της Μικρής Άρκτου βρίσκεται λιγότερο χαμηλά στον βορά. Μεταξύ τους είναι μια απέραντη έκταση σχεδόν κενού ουρανού. Αυτή είναι η περιοχή του αστερισμού της Καμηλοπάρδαλης, του μεγαλύτερου και πιο αμυδρού αστερισμού που έχετε προσπαθήσει να σχηματίσετε στον ουρανό.
Τετάρτη, 5 Μαρτίου
Η Σελήνη βρίσκεται κοντά στις Πλειάδες και κάτω από τον Δία, στη βορειοδυτική γωνία του Ταύρου, όπως φαίνεται παρακάτω.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 5:00 μμ.
Πέμπτη, 6 Μαρτίου
Πρώτο τέταρτο της Σελήνης στις 6:32 μμ. Το 2ου μεγέθους αστέρι κοντά στο φεγγάρι είναι το β του Ταύρου. Μαζί με το ι του Ηνίοχου και τον Δία σχηματίζουν ένα τρίγωνο που έχει στο κέντρο του την Σελήνη, όπως φαίνεται παρακάτω.
Παρασκευή, 7 Μαρτίου
Όσοι μένουν ξύπνιοι νωρίς το πρωί μπορούν να πάρουν μια γεύση από ένα από τα πιο διάσημα πλανητικά νεφελώματα στον ουρανό: το M27, που ονομάζεται και νεφέλωμα του «αλτήρα». Βρίσκεται στην Αλεπού. Το M27 φτάνει σε ύψος 40° πάνω από τον ανατολικό ορίζοντα μία ώρα πριν από την ανατολή του ηλίου. Μπορείτε να το βρείτε λίγο πάνω από 3° βόρεια του μεγέθους 3,5 γ του Βέλους, το λαμπρότερο αστέρι του αστερισμού. Με μέγεθος 7,4, ο «αλτήρας» είναι ένα από τα φωτεινότερα πλανητικά νεφελώματα στον ουρανό. Μπορείτε να το εντοπίσετε ακόμα και με ένα ζευγάρι κιάλια. Ένα τηλεσκόπιο θα δείξει, ιδιαίτερα με μεγεθύνσεις 100x και ένα φίλτρο OIII, στο κέντρο του αλτήρα έναν λευκό νάνο μεγέθους 13,5. Το ίδιο το νεφέλωμα ήταν κάποτε τα εξωτερικά στρώματα αυτού του άστρου, το οποίο εξερράγη καθώς γερνούσε.
Αν και το M27 είναι ορατό τώρα τα πρωινά, θα γίνει νυχτερινό αντικείμενο το καλοκαίρι. Αν δεν σας αρέσει να σηκώνεστε νωρίς για να το παρατηρήσετε, απλά περιμένετε μερικούς μήνες έτσι ώστε να κινηθεί στον βραδινό ουρανό.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 10:39 μμ.
Σάββατο, 8 Μαρτίου
Η Σελήνη βρίσκεται κοντά στον Άρη, στον αστερισμό των Διδύμων με τα δύο λαμπρά αστέρια. Παρακολουθήστε τη Σελήνη να μετακινείται σε σχέση με τα αστέρια του υπόβαθρου καθώς περνούν οι ώρες. Η Σελήνη ταξιδεύει ανατολικά κατά μήκος της τροχιάς της με σχεδόν μία διάμετρο Σελήνης ανά ώρα.
Κυριακή, 9 Μαρτίου
Αν και δεν θα έρθει η άνοιξη για μερικές ακόμη ημέρες, ο ανοιξιάτικος Αρκτούρος φαίνεται πρόθυμος να κάνει αισθητή την παρουσία του. Τώρα υψώνεται πάνω από τον ανατολικό-βορειοανατολικό ορίζοντα γύρω στις 9 μμ. Βρείτε τη Μεγάλη Άρκτο μόλις βγουν τα αστέρια, ψηλά στα βορειοανατολικά. Ακολουθήστε την καμπύλη της λαβής της «κατσαρόλας» προς τα κάτω. Εκεί θα είναι το σημείο στον ορίζοντα για να παρατηρήσετε το αστέρι. Μετά τις 11 μμ. ο Αρκτούρος κυριαρχεί, αρκετά ψηλά, στον ανατολικό ουρανό.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 12:18 πμ. της Δευτέρας.
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.
Ο Ερμής έχει μια πολύ καλή παρουσία πάνω απ’ τον δυτικό ορίζοντα, ολοένα και ψηλότερα από βράδυ σε βράδυ. Πλησιάζει όλο και περισσότερο την Αφροδίτη. Θα βρεθεί σε σύνοδο μαζί την επόμενη εβδομάδα. Δύει περίπου 1 ½ ώρα μετά το ηλιοβασίλεμα. Έχει μέγεθος -2,4 στην αρχή της εβδομάδας και θα φτάσει στο -2,2 στο τέλος της εβδομάδας.
Η Αφροδίτη (μέγεθος -5,0, στον Ιχθύ) λάμπει ψηλά στα δυτικά ως «Αποσπερίτης» στο φως του βραδινού λυκόφωτος. Χαμηλώνει όλο και περισσότερο από μέρα σε μέρα. Δύει περίπου 2 ώρες μετά το ηλιοβασίλεμα. Με τηλεσκόπιο, η Αφροδίτη είναι κατά περίπου 6,5 % φωτισμένη στο τέλος της εβδομάδας. Θα έχει 55 δευτερόλεπτα του τόξου φαινόμενη διάμετρο όταν θα γίνει λεπτή ημισέληνος στα μέσα του Μαρτίου.
Ο Άρης (μέγεθος -0,6, στους Διδύμους) φαίνεται στα δεξιά των δύο λαμπρότερων αστεριών, στο κέντρο του αστερισμού. Με τηλεσκόπιο, η διάμετρος του δίσκου του είναι 10 ½ ’’. Περνάει από τον μεσημβρινό πριν τις 9 μμ.
Ο Δίας (μέγεθος -2,3, στον Ταύρο), κυριαρχεί στα νοτιοανατολικά κατά τη διάρκεια της νύχτας, με τον πιο αμυδρό Άρη 35° στα ανατολικά του, τον Αλντεμπαράν και τις Πλειάδες κοντά. Ο Δίας έχει φαινόμενη διάμετρο 40 δευτερόλεπτα του τόξου. Δύει μετά τις 1:30 πμ.
Ο Κρόνος χάνεται μέσα στο φως του ηλιοβασιλέματος.
Ο Ουρανός, μέγεθος 5,7, είναι στα σύνορα Ταύρου-Κριού, 20° από τον Δία. Φαίνεται αρκετά καλά τις πρώτες πρωινές ώρες. Με ένα ζευγάρι κιάλια και έναν ακριβή αστροχάρτη προσπαθήστε να τον εντοπίσετε.
Ο Ποσειδώνας χάνεται μέσα στο φως του ηλιοβασιλέματος, κάτω από τον Ερμή και πάνω από τον Κρόνο (δεν είναι ορατός), χαμηλά στον ορίζοντα.
