Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 4-7 έως10-7
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
από 4-7 έως και 10-7 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Δευτέρα, 4 Ιουλίου
Η Γη βρίσκεται στο αφήλιο της τροχιάς της, το πιο απομακρυσμένο σημείο της από τον Ήλιο για το έτος: 3% μακρύτερα από ότι στο περιήλιο τον Ιανουάριο (152 εκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά μας).
Τρίτη, 5 Ιουλίου
Ανατέλλοντας πριν από τα μεσάνυχτα, ο Κρόνος είναι απόλυτα έτοιμος είτε για παρατήρηση αργά το βράδυ είτε νωρίς το πρωί. Το πρωί είναι καλύτερα, καθώς ο δακτυλιοειδής πλανήτης ανεβαίνει ψηλότερα τις ώρες που οδηγούν στην αυγή.
Βγάλετε έξω το τηλεσκόπιό σας για να απολαύσετε αυτόν τον εκπληκτικό πλανήτη που μας δείχνει πολλές λεπτομέρειες. Ο δίσκος του Κρόνου εκτείνεται τώρα στα 18″ και περιβάλλεται από τους περίφημους δακτυλίους του, οι οποίοι εκτείνονται περίπου 42″ κατά μήκος. Έχουν κλίση λίγο λιγότερο από 13° ως προς την γραμμή θέασης μας. Η γωνία θα αυξηθεί ελαφρώς κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου, αλλά στη συνέχεια θα μειωθεί σταθερά και πάλι μέχρι το 2025, όταν θα εμφανιστούν σε κάτοψη.
Ο Κρόνος πλαισιώνεται απόψε από πολλά φεγγάρια. Ο Τιτάνας, ο λαμπρότερος με μέγεθος 8,5, βρίσκεται περίπου 45″ βορειοανατολικά του πλανήτη. Η Τηθύς και η Διώνη, και οι δύο μεγέθους 10, βρίσκονται περίπου 30″ δυτικά-νοτιοδυτικά του Κρόνου, ενώ η Ρέα (επίσης 10ου μεγέθους) είναι λίγο πάνω από 1′ ανατολικά-νοτιοανατολικά του δίσκου του Κρόνου.
Τετάρτη, 6 Ιουλίου
Πρώτο τέταρτο της Σελήνης στις 5:16 πμ. της Πέμπτης.
Το φεγγάρι είναι στην Παρθένο, με την Πορίμα (γ της Παρθένου) πολύ κοντά στα δεξιά της και τον Στάχυ πιο μακριά στα αριστερά της.
Η Πορίμα είναι ένα διπλό αστέρι που μπορεί να διαχωριστεί και με ένα μικρό τηλεσκόπιο. Η τωρινή απόσταση των δύο αστεριών του είναι 3 δευτερόλεπτα του τόξου. Και τα δύο είναι σχεδόν ίσα σε φωτεινότητα και έχουν φασματικό τύπο F0 V (κάπως μεγαλύτερα και θερμότερα από τον Ήλιο). Η περιφορά του ενός γύρω από το άλλο διαρκεί 169 χρόνια. Απέχουν 38 έτη φωτός.
Πέμπτη, 7 Ιουλίου
Απόψε η Σελήνη βρίσκεται 3,5 μοίρες πάνω από τον Στάχυ.
Με ένα ζευγάρι κιάλια ή ένα τηλεσκόπιο μπορούμε να διακρίνουμε ένα ζευγάρι από σφαιρωτά σμήνη, το Μ10 και το Μ12 στον Οφιούχο με μέγεθος 6,6 και 6,7, αντίστοιχα. Η μεταξύ τους απόσταση είναι λίγο παραπάνω από 3 μοίρες, δηλαδή θα φαίνονταν άνετα στο ίδιo πεδίο με ένα ζευγάρι κιάλια ή με ένα τηλεσκόπιο μικρού εστιακού λόγου (μικρού f) βλέποντας με προσοφθάλμιο χαμηλής ισχύος. Συμβουλευθείτε αναλυτικούς χάρτες του ουρανού για τον εντοπισμό τους.
Παρασκευή, 8 Ιουλίου
Έχοντας ανακαλυφθεί από τον Edmond Halley το 1714, το M13, αποκαλείται επίσης «το σμήνος του Ηρακλή». Είναι το φωτεινότερο σφαιρωτό σμήνος στο βόρειο ουράνιο ημισφαίριο. Ο Edmond Halley σημείωσε ότι “φαίνεται και με γυμνό μάτι όταν ο ουρανός είναι γαλήνιος και το φεγγάρι απών.” Σε απόσταση 25.100 έτη φωτός και με γωνιακή διάμετρο 20 λεπτά του τόξου, περιέχει 100.000 αστέρια. Το σμήνος M13 επιλέχτηκε το 1974 ως στόχος για ένα από τα πρώτα ράδιο μηνύματα που απευθύνονταν σε πιθανές ευφυείς εξωγήινες φυλές, και που στάλθηκαν από το μεγάλο ράδιο τηλεσκόπιο του παρατηρητήριου Arecibo.
Σάββατο, 9 Ιουλίου
Για τους περισσότερους ερασιτέχνες, η Κασσιόπη είναι ο δεύτερος πιο εύκολα αναγνωρίσιμος αστερισμός στο ουρανό του βορείου ημισφαιρίου. Κοιτάξτε για το γνωστό σχήμα ‘W‘, που αναρριχάται σιγά-σιγά από τον βορειανατολικό ουρανό αφού έχει βραδιάσει. Η Κασσιόπη μοιάζει σε φωτεινότητα με την γνωστή κατσαρόλα της Μεγάλης Άρκτου αλλά έχει μικρότερο μήκος. Το αστέρι στο πιο δεξιό άκρο του σχήματος W ονομάζεται Caph που στα Αραβικά σημαίνει «βαμμένο χέρι».
Κυριακή, 10 Ιουλίου
Η Σελήνη βρίσκεται στην κεφαλή του Σκορπιού, πάνω δεξιά του λαμπρού Αντάρη (α του Σκορπιού).
Στην παραπάνω φωτογραφία, του Κωνσταντίνου Μπακολίτσα, απεικονίζεται το NGC 3718, ένας μακρινός γαλαξίας στον αστερισμό της Μεγάλης Άρκτου. Διαβάστε περισσότερα…
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.
Ο Ερμής χάνεται μέσα στη λάμψη της ανατολής του Ήλιου.
Η Αφροδίτη (μέγεθος -3.9) ανατέλλει αμέσως μετά την αρχή του λυκαυγούς. Θα συνεχίζει να κάνει το ίδιο μέχρι και τον Αύγουστο. Βρίσκεται αρκετά μακριά κάτω από τον επίσης λαμπρό Δία.
Ο Άρης και ο Δίας, πολύ διαφορετικοί σε μέγεθος, +0,4 και -2,5, αντίστοιχα, ανατέλλουν μετά τα μεσάνυχτα και λάμπουν στα ανατολικά-νοτιοανατολικά, πριν και κατά τη διάρκεια του λυκαυγούς. Ο Άρης ολοένα απομακρύνεται από τον λαμπρό πλανήτη. Η απόσταση των δύο πλανητών φτάνει στις 25°.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία μόλις ερχόταν γύρω από το δεξί άκρο του πλανήτη όταν ο Christopher Go τράβηξε αυτή τη φωτογραφία στις 25 Ιουνίου. Ο Νότος είναι πάνω. Η λαμπρή Ιώ, ακριβώς κάτω από την Κηλίδα, έχει αρχίσει να διέρχεται από τον δίσκο του πλανήτη, με τη μαύρη σκιά της να προηγείται. Σε αυτή την πλευρά του πλανήτη, η Νότια Ισημερινή Ζώνη χωρίζεται επί του παρόντος σε δύο λεπτές σκοτεινές γραμμές.
Ο Δίας στις 17 Ιουνίου. Η φωτογραφία είναι του Christopher Go, από τις Φιλιππίνες.
Ο Κρόνος, με φαινόμενο μέγεθος +0,7, βρίσκεται στον ανατολικό Αιγόκερω περίπου 44° πάνω και στα δεξιά του Δία. Το αστέρι 2° κάτω και δεξιά του Κρόνου είναι το δέλτα του Αιγόκερου, με μέγεθος 2,8. Ο λόγος που το δ παραμένει εκεί από εβδομάδα σε εβδομάδα είναι επειδή ο Κρόνος βρίσκεται κοντά στο σημείο της «στάσης», το ανατολικό άκρο του ανάδρομου βρόχου που εκτελεί στον ουρανό κάθε 12 ½ μήνες. Και, δεδομένου ότι ο Κρόνος είναι μακριά, ο ανάδρομος βρόχος του είναι μικρός. Έτσι, το αστέρι αυτό θα κρατήσει αρκετά τη σύνοδο του με τον Κρόνο μέχρι τον Αύγουστο.
Ο Ουρανός, με μέγεθος 5,8, βρίσκεται χαμηλά στην ανατολή τα ξημερώματα, ανάμεσα στην Αφροδίτη και τον Άρη.
Ο Ποσειδώνας, με μέγεθος 7,9, είναι ψηλά στα νοτιοανατολικά πριν την αρχή της αυγής, ανάμεσα στον Δία και τον Κρόνο.
