Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 9-3 έως και 13-3
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
από 9-3 έως και 15-3 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Δευτέρα, 9 Μαρτίου
Πανσέληνος στις 7:48 μμ.
Το φεγγάρι βρίσκεται πάνω από τη Ντενέμπολα, στην ουρά του Λέοντα.
Η Αφροδίτη περνάει 2,5° βόρεια του Ουρανού. Θα συνεχίσει να κινείται μέσα στον Κριό.
Τρίτη, 10 Μαρτίου
Η Σελήνη φτάνει σε περίγειο, 357.121 χιλιόμετρα μακριά από τον πλανήτη μας. Θα εμφανιστεί περίπου 7% μεγαλύτερη από το μέσο όρο της, κάτι που είναι δύσκολο να παρατηρηθεί.
Η Αίγα (Capella), το λαμπρότερο αστέρι του Ηνίοχου, βρίσκεται περίπου 40 μοίρες (4 γροθιές) πάνω από το κεφάλι του Ωρίωνα. Η Αίγα είναι το πιο βορινό από όλα τα πιο λαμπρά αστέρια (1ου μεγέθους ή λαμπρότερα). Με φασματικό τύπο Μ, το ερυθρό χρώμα της είναι χαρακτηριστικό. Απέχει 42 έτη φωτός από τη Γη. Παριστάνει τη μητέρα αίγα. Κάτω από το αστέρι και στα δεξιά φαίνεται ένα μικρό ισοσκελές τρίγωνο που ονομάζεται, στα αγγλικά, “The Kids” ή «τα παιδιά της Αίγας»).
Τετάρτη, 11 Μαρτίου
Σαν σήμερα, το 1977, οι δακτύλιοι του Ουρανού ανακαλύφθηκαν από το Kuiper Airborne Observatory της NASA (παρακάτω φωτογραφία). Το τηλεσκόπιο του KAO ήταν τύπου Cassegrain κατοπτρικού με διάμετρο 36 ιντσών (91,5 cm), σχεδιασμένο πρώτιστα για παρατηρήσεις σε φασματικό εύρος από 1 έως 500 μm. Η ικανότητα πτήσης του το επέτρεπε να βρίσκεται πάνω από σχεδόν όλους τους υδρατμούς της γήινης ατμόσφαιρας (επιτρέποντας παρατηρήσεις στην υπέρυθρη ακτινοβολία, η οποία μπλοκάρεται πριν φθάσει στο έδαφος και σε επίγεια αστρονομικά όργανα), όπως επίσης και να ταξιδεύει σχεδόν σε οποιοδήποτε σημείο στην επιφάνεια της Γης.
Πέμπτη, 12 Μαρτίου
Το παραδοσιακό όριο μεταξύ του χειμωνιάτικου και του ανοιξιάτικου ουρανού είναι ο αμυδρός αστερισμός του Καρκίνου. Βρίσκεται ανάμεσα στους Διδύμους, στα δυτικά, και στον Λέοντα, στα ανατολικά.
Ο Καρκίνος έχει κάτι μοναδικό: το ανοιχτό σμήνος της «Κυψέλης», M44, στη μέση του. Το σμήνος φαίνεται με γυμνό μάτι αχνά εάν έχετε καθόλου ή λίγη φωτορύπανση. Με κιάλια εντοπίζεται εύκολα.
Ο Ερμής παραμένει χαμηλά και κοντά στον ορίζοντα αυτό το μήνα, αλλά γίνεται λαμπρότερος και φαίνεται ευκολότερα στον πρωινό ουρανό. Μια ώρα πριν την ανατολή, ο μικροσκοπικός πλανήτης είναι περίπου 10 μοίρες ψηλά και λάμπει με μέγεθος 0,81 νοτιοανατολικά του Ήλιου καθώς το αστέρι μας βγαίνει πάνω από τον ορίζοντα. Ο δίσκος του έχει διάμετρο 9″ και είναι φωτισμένος σχεδόν κατά 31%.
Παρασκευή, 13 Μαρτίου
Σήμερα είναι η 165η επέτειος από τη γέννηση του Percival Lowell, το 1855. Ο Lowell ήταν ένας από τους πολλούς αστρονόμους που πίστευαν ότι ο Άρης φιλοξένησε κανάλια που κατασκευάστηκαν από ιθαγενείς μορφές ζωής για άρδευση. Παρόλο που ο Άρης δεν έχει κανάλια, μπορείτε να παρατηρήσετε τον Κόκκινο Πλανήτη, που γοήτευσε τον Lowell, τις τελευταίες ώρες πριν την ανατολή. Μια ώρα πριν από την ανατολή του Ηλίου, ο Άρης στέκεται 17° πάνω από τον ορίζοντα και λάμπει με μέγεθος 1.
Ακολουθώντας μια γραμμή ανατολικά του Κόκκινου Πλανήτη, θα βρείτε πρώτα τον Δία και στη συνέχεια τον Κρόνο. Για έναν πρόσθετο στόχο, σαρώστε τον ουρανό μεταξύ των δύο γιγάντιων πλανητών. Εκεί ίσως να εντοπίσετε τον μεγέθους 14 Πλούτωνα, αναμφισβήτητα τον πιο διάσημο νάνο πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος. Ήταν η μελέτη του Lowell για την τροχιά του Ουρανού που τον έκανε να προτείνει την παρουσία ενός άγνωστου πλανήτη έξω από την τροχιά του Ποσειδώνα. Αυτή η πρόβλεψη προκάλεσε την πολυετή αναζήτηση που τελικά κατέληξε στην ανακάλυψη του Πλούτωνα από τον Clyde Tombaugh, στις 18 Φεβρουαρίου 1930, 14 χρόνια μετά το θάνατο του Lowell.
Η περιοχή του ουρανού που βρίσκεται στον αστερισμό του Ωρίωνα είναι ιδιαίτερα φωτογενής. Το ομώνυμο νεφέλωμα ξεχωρίζει στο κέντρο αυτής της φωτογραφίας του Κωνσταντίνου Εμμανουηλίδη.
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.
Ο Ερμής είναι κρυμμένος μέσα στο φως της ανατολής του Ήλιου.
Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,4, στον Κριό) κυριαρχεί πάνω από τον νοτιοδυτικό ορίζοντα, ως λαμπρός Αποσπερίτης, πριν και κατά τη διάρκεια του βραδινού λυκόφωτος. Κάνει μια μεγαλοπρεπή εμφάνιση αυτό τον χειμώνα και την άνοιξη. Η διάμετρος του πλανήτη είναι 20 δευτερόλεπτα της μοίρας. Θα περάσει στη φάση της διχοτόμου (μισοφωτισμένη) στο τέλος Μαρτίου.
Ο Άρης (μέγεθος +1, στον Τοξότη) φαίνεται πάνω από τον νοτιοανατολικό ορίζοντα, πριν και κατά τη διάρκεια του λυκαυγούς. Έχει μόνο 5,5 δευτερόλεπτα της μοίρας φαινόμενη διάμετρο. Θα βρεθεί σε αντίθεση τον επόμενο Οκτώβριο, φτάνοντας τα 22,6 δευτερόλεπτα σε διάμετρο και με μέγεθος -2,6, 50 φορές λαμπρότερος απ’ ότι είναι τώρα.
Ο Δίας (μέγεθος -2,0, στον Τοξότη) είναι κάτω και στα αριστερά του Άρη. Ψάξτε τον μία ώρα πριν την ανατολή. Δεν υπάρχει άλλο «αστέρι» τόσο λαμπρό σ’ αυτή την περιοχή του ουρανού. Ο Άρης πλησιάζει όλο και περισσότερο τον Δία και φτάνει σε απόσταση 3 μοιρών στις 14 Μαρτίου.
Ο Κρόνος (μέγεθος +0,7, επίσης στον Τοξότη) αρχίζει να φαίνεται περίπου 8 μοίρες χαμηλότερα από τον Δία. Θα τον βρείτε ευκολότερα με ένα ζευγάρι κιάλια.
Ο Ουρανός (μέγεθος +5,8, στο νοτιοδυτικό Κριό) είναι κοντά στην Αφροδίτη, νωρίς το βράδυ.
Ο Ποσειδώνας είναι σε σύνοδο με τον Ήλιο.
