Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 13-3 έως και 19-3

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

από 13-3 έως 19-3
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

 

Δευτέρα, 13 Μαρτίου

Η Σελήνη ανατέλλει στο τέλος του βραδινού λυκόφωτος. Περίπου μία ώρα αργότερα, ο Δίας την ακολουθεί, και περίπου 20 λεπτά αργότερα ο Στάχυς ανατέλλει κάτω και δεξιά του Δία.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 11:05 μμ.

 

Τρίτη , 14 Μαρτίου

Ο Δίας, ο Στάχυς και η Σελήνη ανατέλλουν σχεδόν μαζί πάνω από τον ανατολικό – νοτιοανατολικό ορίζοντα μετά τις 9:30 μμ. Ο πλανήτης απέχει περίπου 2 μοίρες από τη Σελήνη και λιγότερο από 5 μοίρες από το αστέρι.

Καθώς πλησιάζουν τα μεσάνυχτα, κοιτάξτε προς τα ανατολικά για τον φωτεινό Αρκτούρο. Με μέγεθος 0,0, είναι το δεύτερο λαμπρότερο αστέρι ορατό από τα μέσα βόρεια γεωγραφικά πλάτη. Εάν ψάξετε περίπου 20° προς τα αριστερά και λίγο κάτω από τον Αρκτούρο, θα δείτε έναν σχηματισμό από αστέρια σε σχήμα ημικύκλιου. Είναι ο αστερισμός του Βόρειου Στεφάνου (Corona Borealis). Είναι η πιο διακριτή ομάδα αστέρων με σχήμα που θυμίζει κύκλο, και ιδιαίτερα σήμερα αποτελεί επίκαιρο στόχο, αφού σήμερα είναι η Ημέρα του Πι. (Η μαθηματική σταθερά π ισούται περίπου με 3,14, και είναι η σταθερά αναλογίας ανάμεσα στην περίμετρο ενός κύκλου και τη διάμετρό του. Σήμερα γιορτάζουμε όλα τα πράγματα με κυκλικό σχήμα).

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 4:52 πμ της Τετάρτης.

 

Τετάρτη, 15 Μαρτίου

Το λαμπρότερο αστέρι της νύχτας, ο Σείριος, ανήκει στον αστερισμό του Μεγάλου Κυνός. Ένα άλλο λαμπρό αστέρι του αστερισμού αυτού, με μέγεθος 1,5, είναι το ε του Μεγάλου Κυνός ή Adhara. Ψάξτε να το βρείτε 12 μοίρες κάτω από τον Σείριο. Είναι μέρος ενός τριγώνου από λαμπρά αστέρια που αντοστοιχεί στα οπίσθια του ζώου. Αν και ο Σείριος ξεπερνά την Adhara σε φαινόμενο μέγεθος, η Adhara κερδίζει στην απόλυτη φωτεινότητα. Απλά, εμφανίζεται πιο αμυδρή  επειδή είναι πολύ πιο μακριά από εμάς από ό,τι ο Σείριος.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 00:43 πμ της Πέμπτης.   

 

Πέμπτη, 16 Μαρτίου

Στην κλασσική μυθολογία ο Κάστορας και ο Πολυδεύκης ήταν γιοι του Δία και αδελφοί της ωραίας Ελένης από την Τροία. Έπλευσαν μαζί με τον Ιάσωνα σαν δύο από τους αργοναύτες του. Παραδόξως, ο Πολυδεύκης, που είναι το λαμπρότερο αστέρι από τους Διδύμους, ήταν αθάνατος αλλά ο αδελφός του δεν ήταν. Όταν ο Κάστορας σκοτώθηκε, ο Δίας θέλησε και οι δύο να παραμείνουν μαζί, για αυτό και όρισε ότι κάθε ένας πρέπει να περάσει το μισό της κάθε ημέρας στον κάτω κόσμο και το άλλο μισό στους ουρανούς. Αυτό, με αρκετή φαντασία, εξηγεί το ότι ο αστερισμός είναι πάνω από τον ορίζοντα για περίπου 12  ώρες κάθε ημέρα, και κάτω από τον ορίζοντα στο υπόλοιπο. Στους περισσότερους πολιτισμούς αυτά τα δύο αστέρια αναγνωρίστηκαν σαν «δίδυμα» αστέρια, συνήθως ως ήρωες. Στην Κίνα αντιπροσώπευαν τους διάφορους ποταμούς, και μερικές φορές θεωρήθηκαν ως εκφράσεις του Yin και του Yang.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 6:30 πμ της Παρασκευής.

 

Παρασκευή, 17 Μαρτίου

Ένα άλλο σημάδι του ερχομού της άνοιξης είναι η εμφάνιση του Βασιλίσκου (Regulus), το πιο λαμπρό άστρο στον αστερισμό του Λέοντα. Ο αστερισμός αυτός αρχίζει να ανεβαίνει ψηλά στον ανατολικό ουρανό από την αρχή της νύχτας. Προσπαθήστε να αναγνωρίσετε τον σχηματισμό σαν δρεπάνι που φαίνεται πάνω και στα αριστερά του Βασιλίσκου. Το σχήμα αυτό μπορεί επίσης να σας φανεί και σαν ένα ανάποδο θαυμαστικό της Αγγλικής γλώσσας, περίπου 1½  φορά το μήκος μιας γροθιάς στο ύψος ενός τεντωμένου βραχίονα.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 2:21 πμ του Σαββάτου. 

 

Σάββατο, 18 Μαρτίου

Ο Κρόνος ανατέλλει στις 2 πμ. Φτάνει σε ύψος 25° στα νότια-νοτιοανατολικά στην αρχή του λυκαυγούς. Έχει φαινόμενο μέγεθος 0,5 και βρίσκεται στον βορειοδυτικό Τοξότη. Η διάμετρος του δίσκου του είναι 17″, ενώ οι δακτύλιοί του έχουν εξωτερική διάμετρο 38″ και κλίση 26°.

Η Σελήνη είναι σε απόγειο, το πιο μακρινό της σημείο στην τροχιά της γύρω στη Γη, στις 8:25 μμ. Θα βρεθεί 404.650 χιλιόμετρα μακριά μας.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 10:12 μμ.   

 

Κυριακή, 19 Μαρτίου

Προσέξτε ότι ο Ωρίωνας έχει περάσει τον μεσημβρινό, όταν ο λαμπρός αστερισμός εμφανίζεται μετά   το σούρουπο. Είναι ακόμα ψηλά αλλά αρχίζει να γέρνει προς τα νοτιοδυτικά, δείχνοντας με τη θέση του αυτή ότι φθάνει στο τέλος της εποχής του.  Η ζώνη του, δηλαδή η γραμμή από τρία αστέρια στην μέση του αστερισμού, τώρα βρίσκεται σχεδόν οριζόντια. Αυτό είναι ένα άλλο σημάδι της άνοιξης που έρχεται.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 3:59 πμ της Δευτέρας. 

 

Ένα βίντεο του 2010, αν και παλαιό, παρουσιάζει του ήχους από το διάστημα όπως τους κατέγραψε η NASA. Χρησιμοποιήθηκαν διαστημικά σκάφη που κατέγραψαν εκπομπές ραδιοκυμάτων τα οποία στη συνέχεια μετατράπηκαν σε ηχητικά κύματα. Αυτό είναι κάτι που δεν ακούμε καθημερινά. Πιο συγκεκριμένα, πρόκειται για μια μετατροπή των ηλεκτρομαγνητικών δονήσεων από τα διάφορα πλανητικά περιβάλλοντα σε ήχο. Όργανα από το Voyager της NASA και οι διαστημικές συσκευές INJUN 1, ISEE 1 και HAWKEYE χρησιμοποιήθηκαν για να καταγράψουν τις δονήσεις διαφόρων αντικειμένων στο ηλιακό μας σύστημα. Όπως λέει η NASA: “Οι καταγεγραμμένοι ήχοι είναι οι πολύπλοκες αλληλεπιδράσεις των ηλεκτρομαγνητικά φορτισμένων σωματιδίων από τον ηλιακό άνεμο, την ιονόσφαιρα, και την πλανητική μαγνητόσφαιρα”.

Για να ακούσετε ζωντανά όλο το 24ωρο ήχο από το διάστημα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο:  Radio Astronomy’s page.

 

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.

Ο Ερμής αρχίζει να ξεμυτίζει από τον ορίζοντα στο τέλος της εβδομάδας. Στις 17 Μαρτίου, αν κοιτάξετε με ένα ζευγάρι κιάλια, θα τον δείτε περίπου 10 μοίρες κάτω και αριστερά της Αφροδίτης.

Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,4) λάμπει στον δυτικό ουρανό κατά τη διάρκεια του λυκόφωτος, αλλά δύει όλο και πιο νωρίς από νύχτα σε νύχτα. Ο δίσκος της μεγαλώνει σε διάμετρο, που φτάνει στα 55 δευτερόλεπτα της μοίρας. Προσπαθήστε να τη δείτε νωρίς το βράδυ, πριν ακόμα το ηλιοβασίλεμα, έτσι ώστε να αποφύγετε την εκθαμβωτική λάμψη της. Θα φτάσει σε κατώτερη σύνοδο στις 25 Μαρτίου (8 ολόκληρες μοίρες βόρεια του Ήλιου!).

Ο Άρης (μέγεθος +1,4) είναι το αμυδρό πορτοκαλί «αστέρι» πάνω και στα αριστερά της Αφροδίτης. Η απόσταση των δύο πλανητών αρχίζει να μεγαλώνει. Ο Άρης έχει φαινόμενη διάμετρο μόνο 4,5 δευτερόλεπτα της μοίρας. Θα συνεχίζει να είναι ορατός στον ουρανό μέχρι και τον Μάιο, αρκετά μετά τη σύνοδο της Αφροδίτης με τον Ήλιο.

Ο Δίας (μέγεθος -2,4, στην Παρθένο) ανατέλλει περίπου στις 9 μμ και λάμπει ψηλά στον νότο περίπου στις 2:30 πμ. Ο δίσκος του πλανήτη έχει τώρα διάμετρο 44″ , δηλαδή, τόσο μεγάλη όσο και όταν θα βρεθεί σε αντίθεση, στις 7 Απριλίου.

Ο Κρόνος (μέγεθος +0,5, στα σύνορα μεταξύ Οφιούχου και Τοξότη) κινείται όλο και ψηλότερα. Ο πιο κόκκινος Αντάρης (μέγεθος +1) σπινθηρίζει ζωηρά, περίπου 18 μοίρες δεξιά και πάνω από τον Κρόνο.

Ο Ουρανός βρίσκεται χαμηλά στον δυτικό ουρανό, ανάμεσα στον Άρη και την Αφροδίτη.

Ο Ποσειδώνας χάνεται στο φως της ανατολής του Ήλιου.

 

Επιστροφή στην κορυφή κουμπί