Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 13-9 έως και 19-9

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

από 13-9 έως και 19-9 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

 

Δευτέρα, 13 Σεπτεμβρίου

Πρώτο τέταρτο της Σελήνης στις 11:41 μμ.. Το φεγγάρι λάμπει στα πόδια του Οφιούχου και βρίσκεται ανάμεσα στον Αντάρη και την «τσαγιέρα» του Τοξότη. Κοιτάξτε μετά το τέλος του σούρουπου πριν χαμηλώσουν σε ύψος πάνω από τον ορίζοντα. Δύουν πριν τα μεσάνυχτα.

Ο Ερμής φτάνει σε μέγιστη ανατολική αποχή (27 °). Προσπαθήστε να τον βρείτε μετά το ηλιοβασίλεμα. Είναι μια μικρή πρόκληση, γιατί παρά τη θέση του, σχετικά μακριά από τον Ήλιο, η εκλειπτική σχηματίζει μια μικρή γωνία με  τον ορίζοντα. Αυτό σημαίνει ότι ο Ερμής δεν είναι πολύ ψηλά. 30 λεπτά μετά τη δύση του ηλίου, ο μικρότερος πλανήτης του ηλιακού συστήματος είναι μόλις 3 ° ψηλά, λάμποντας με μέγεθος 0,2. Με τηλεσκόπιο θα δείτε ότι ο δίσκος του είναι 57% φωτισμένος και εκτείνεται στα 7”του τόξου.

Ο Ερμής αποτελεί τη βάση μιας γραμμής που τον συνδέει με τον Στάχυ, το άλφα αστέρι της Παρθένου, 1^ου μεγέθους και την Αφροδίτη, που λάμπει με μέγεθος –4. Μισή ώρα μετά το ηλιοβασίλεμα, η Αφροδίτη παραμένει  11 ° ψηλά. Δύει λίγο πριν τις 9 το βράδυ.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 12:02 μετά τα μεσάνυχτα.

Τρίτη,  14 Σεπτεμβρίου

Ο Ποσειδώνας φτάνει σε αντίθεση στις 12 μμ.  Αν τυχαίνει να είστε ξύπνιοι  νωρίς, μπορείτε να δείτε τον πιο μακρινό πλανήτη του ηλιακού συστήματος καθώς θα δύει αργά στα δυτικά ανάμεσα στα αστέρια του Υδροχόου. Ο ευκολότερος τρόπος για να εντοπίσετε τον Ποσειδώνα είναι πρώτα να βρείτε το φ του Υδροχόου (4^ου μεγέθους) και στη συνέχεια να σαρώσετε  4 ° βορειοανατολικά του αστεριού. Ο μεγέθους  7,7 Ποσειδώνας βρίσκεται κοντά σε ένα τρίγωνο αστέρων 6^ου μεγέθους, πιο κοντά στο νοτιοδυτικό σημείο του τριγώνου. Ο γαλαζωπός δίσκος του πλανήτη εκτείνεται και είναι ορατός με κιάλια σαν ένα  αστέρι. Εάν έχετε τηλεσκόπιο και καλή όραση, πιθανότατα θα διακρίνετε κάποιο χρώμα. Επειδή βρίσκεται σε αντίθεση, ο Ποσειδώνας θα ανατείλει ξανά καθώς ο Ήλιος θα δύει και θα παραμείνει ορατός όλη τη νύχτα.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 7:53 μμ.

Τετάρτη, 15 Σεπτεμβρίου

Η Σελήνη σχηματίζει μια γραμμή με τους πλανήτες Δία και Κρόνο. Τις επόμενες νύχτες, η εικόνα επαναλαμβάνεται, με το φεγγάρι να έχει μετακινηθεί στον Αιγόκερω κοντά στον Κρόνο και τον Δία.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 1:40 πμ. της Πέμπτης.

Πέμπτη, 16 Σεπτεμβρίου

Το NGC 6822 (επίσης γνωστός ως γαλαξίας του Barnard, IC 4895 ή Caldwell 57) είναι ένας ακανόνιστος γαλαξίας, περίπου 1,6 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά στον αστερισμό του Τοξότη. Μέρος της Τοπικής Ομάδας των Γαλαξιών, ανακαλύφθηκε από τον Barnard το 1884 με ένα τηλεσκόπιο διοπτρικό, 6 ιντσών. Είναι ένας από τους πιο κοντινούς γαλαξίες στον Γαλαξία μας. Είναι παρόμοιος σε δομή και σύνθεση με το Μικρό Μαγγελανικό Νέφος, περίπου 7000 έτη φωτός σε διάμετρο.  Η φωτογραφία αυτή είναι του Adam Block. Ξεχωρίζει η φυσαλίδα που του προσδίδει μια πραγματική εντυπωσιακή ομορφιά! Διαβάστε περισσότερα…

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 9:31 μμ.

 

Παρασκευή, 17 Σεπτεμβρίου

Παρά το γεγονός ότι το φθινόπωρο επίσημα αρχίζει με την ισημερία την ερχόμενη Τετάρτη, το θερινό τρίγωνο παραμένει εμφανές στον βραδινό ουρανό. Κοιτάξτε ψηλά στα δυτικά αφού πέσει το σκοτάδι, και τα μάτια σας θα πέσουν στο λαμπρό αστέρι Βέγα στον αστερισμό της Λύρας (την άρπα). Με μέγεθος 0,0, ο Βέγας είναι το πιο λαμπρό μέλος του τριγώνου. Το δεύτερο φωτεινότερο αστέρι, μεγέθους 0,8, ο Αλτάιρ στον Αετό, βρίσκεται περίπου 35° νοτιοανατολικά του Βέγα. Το αμυδρότερο μέλος του αστερισμού, με μέγεθος 1,3, ο Ντενέμπ του Κύκνου,  βρίσκεται περίπου 25° ανατολικά-βορειοανατολικά από τον Βέγα. Για τους παρατηρητές στα μέσα βόρεια γεωγραφικά πλάτη, ο Ντενέμπ περνά από το ζενίθ περίπου στις 9:30 μ.μ., περίπου μία ώρα μετά το βραδινό λυκόφως.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 3:18 πμ. του Σαββάτου.

Σάββατο, 18 Σεπτεμβρίου

Ας κοιτάξουμε στην βορειοανατολική γωνία από το μικρό παραλληλόγραμμο που είναι μέρος της Λύρας και θα βρούμε το εύκολα διακρινόμενο με κιάλια διπλό άστρο δελτα1 και δέλτα 2 της Λύρας. Το πιο δυτικό, το δέλτα 1 είναι περίπου 1100 έτη φωτός μακριά και είναι ένας νάνος αστέρας τύπου Β. Κοιτάξτε όμως τον λαμπρότερο δέλτα 2. Αυτός είναι ένας γίγαντας τύπου Μ, μόνο 900 έτη φωτός μακριά. Ίσως 75 εκατομμύρια έτη πριν,  ήταν και αυτός ένα αστέρι τύπου Β όπου τώρα το κέντρο του έχει νεκρώσει από ήλιο και συνεχίζει να μεγαλώνει. Ενώ είναι τώρα ένα ελαφρώς μεταβλητό αστέρι, ίσως στο μέλλον να γίνει ένα αστέρι τύπου Μίρας. Μια πιο κοντινή ματιά θα δείξει ότι έχει ένα διπλό αστρικό σύστημα  κοντά του, 11^ου μεγέθους. Αρκετά παραδόξως βρίσκεται στην ίδια απόσταση μακριά όπως το δέλτα 2.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 11:10 μμ.

Κυριακή, 19 Σεπτεμβρίου

Το αστέρι 4^ου μεγέθους η της Κασσιόπης είναι αξιοσημείωτο. Είναι παρόμοιο σε χρώμα και σε μέγεθος με τον Ήλιο μας. Έτσι, εάν επρόκειτο να επισκεφτούμε τον η, σχετικά κοντά, στα 19 έτη φωτός, και κοιτάζαμε προς την κατεύθυνση της Γης, ο Ήλιος θα φαίνονταν περίπου σαν τον η. Πού είναι ο η; Το αστέρι δεν είναι μέρος του γνωστού σχηματισμού «W» που πάντοτε τον συνδέουμε με την Κασσιόπη, αλλά είναι εύκολο να εντοπιστεί. Ξεκινήστε  με το πιο φωτεινό μέρος του «W» και κινηθείτε προς το δεύτερο αστέρι (γνωστό σαν το άλφα ή Schedar). Μεταξύ του δεύτερου και τρίτου αστεριού, στο ένα τρίτο της απόστασης είναι ο η.

Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 4:57 πμ. της Δευτέρας.

Παραπάνω δίνονται οι ημέρες και οι ώρες, κατά τη διάρκεια της εβδομάδας αυτής, στις οποίες μπορούμε να παρατηρήσουμε με ένα καλό τηλεσκόπιο (πάνω από 4 ίντσες) την περίφημη ερυθρά  κηλίδα του Δία (το χρώμα της είναι ελαφρά πορτοκαλί). Η παρατήρηση της κηλίδας μπορεί να γίνει από 50 λεπτά πριν έως 50 λεπτά μετά την αναγραφόμενη ώρα.

Μια εβδομάδα περίπου μετά την αντίθεσή του ο Δίας έδειχνε έναν όμορφο δίσκο τις νύχτες της 27^ης και 28^ης Αυγούστου. Η φωτογραφία είναι του Γιάννη Ροζάκη, τραβηγμένη από την Αθήνα με το τηλεσκόπιο Celestron C14.  Διαβάστε περισσότερα…

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο:www.spaceweather.com.

Ο Ερμής (μέγεθος +0,2) χάνεται μέσα στο φως του ηλιοβασιλέματος. Θα τον εντοπίσετε με δυσκολία, με ένα ζευγάρι κιάλια, πάνω από τον δυτικό ορίζοντα και περίπου 16° κάτω και δεξιά της Αφροδίτης, 20 λεπτά μετά το ηλιοβασίλεμα.

Ανάμεσα στην Αφροδίτη και τον Ερμή είναι ο αμυδρότερος Στάχυς, με μέγεθος +1.    

Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,1) λάμπει χαμηλά στα δυτικά-νοτιοδυτικά στο σούρουπο. Ακόμα δύει περίπου στο τέλος του βραδινού λυκόφωτος.

Ο Κρόνος (μέγεθος + 0,4) και ο λαμπρότερος Δίας (μέγεθος -2,8) λάμπουν στα ανατολικά-νοτιοανατολικά νωρίς το βράδυ, και οι δύο στον Αιγόκερω. Ο Κρόνος είναι μόνος του, με σταθερή κίτρινη λάμψη. Περίπου στις 11 – 12 μμ. οι δύο πλανήτες θα βρεθούν στο ίδιο ύψος. Μεσουρανούν πριν τα μεσάνυχτα.

Ο Ουρανός (μέγεθος 5,7, στον νότιο Κριό) βρίσκεται ψηλά στα ανατολικά μετά τα μεσάνυχτα.

Ο Ποσειδώνας, (μέγεθος 7,8, στα σύνορα Υδροχόου-Ιχθύων) είναι αρκετά ψηλά στα νοτιοανατολικά μετά τις 10 μμ.