Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 14-11 έως 20-11

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

από 14-11 έως 20-11
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

 

Δευτέρα, 14 Νοεμβρίου

Η Σελήνη στην πανσέληνο ποικίλει σε μέγεθος εξαιτίας της τροχιάς της, που δεν είναι κυκλική, αλλά ελλειπτική. Δείτε το σχετικό διάγραμμα. Μία πλευρά της τροχιάς της Σελήνης, που ονομάζεται “περίγειο,” είναι 50.000 χιλιόμετρα πιο κοντά στη Γη από την άλλη πλευρά, που ονομάζεται “απόγειο”. Η Σούπερ-Σελήνη σήμερα θα γεμίσει στις 3:53 μμ ακριβώς, σε απόσταση περίπου 2 ωρών από το περίγειο, μια σύμπτωση που την καθιστά περίπου 14% μεγαλύτερη και 30% λαμπρότερη από τα μικρότερα φεγγάρια που έχουμε δει στο παρελθόν.

Θα είμαστε σε θέση να δούμε τη διαφορά… κοιτάζοντας με γυμνό μάτι; Μια διαφορά 30% στη λαμπρότητα μπορεί εύκολα να εξουδετερωθεί από σύννεφα ή από τη φωτορύπανση. Επίσης, δεν υπάρχουν μεζούρες που να κρέμονται στον ουρανό για να μετρήσουμε τη διάμετρο της Σελήνης. Ψηλά στον ουρανό, χωρίς σημεία αναφοράς, που να παρέχουν μια αίσθηση της κλίμακας, κάθε πανσέληνος μοιάζει πολύ με οποιαδήποτε άλλη. Η ονομασία «σουπερ πανσέληνος» είναι λίγο υπερβολική. Κάθε Πανσέληνος είναι από μόνη της ξεχωριστή. Προσπαθήστε να δείτε το φεγγάρι όταν θα ανατέλλει ή όταν θα δύει. Αυτό θα ενεργοποιήσει την ψευδαίσθηση της «τεράστιας» Σελήνης και θα κάνει το περίγειο της Σελήνης απόψε να φαίνεται σούπερ, πράγματι!

Τρίτη , 15 Νοεμβρίου

Η Σελήνη, μια μέρα μετά την Πανσέληνο, τώρα βρίσκεται κάτω αριστερά του Αλντεμπαράν.

Ο Ουρανός, αν και ήταν σε αντίθεση ακριβώς πριν από ένα μήνα, παραμένει ένας δελεαστικός στόχος. Ο εξωτερικός πλανήτης φαίνεται στα νοτιοανατολικά νωρίς το βράδυ και ανεβαίνει ψηλότερα στα νότια περίπου στις 9:30 μμ. Με μέγεθος 5,7, βρίσκεται στο νότιο Ιχθύ, μόλις 1,3° ανατολικά του 5ου μεγέθους αστέρα ζήτα. Παρά το γεγονός ότι ο Ουρανός λάμπει αρκετά έντονα για να τον δει κανείς και με γυμνό μάτι σε έναν σκοτεινό ουρανό, με ένα ζευγάρι κιάλια φαίνεται πολύ πιο εύκολα. Ο γαλαζοπράσινος δίσκος του πλανήτη έχει γωνιώδη διάμετρο 3,7″.

Τετάρτη, 16 Νοεμβρίου

Απόψε η προς ανατολάς κίνηση της Αφροδίτης, σε σχέση με τα αστέρια του Τοξότη, την φέρνει σε απόσταση 1° από το αστέρι 3ου μεγέθους λ του Τοξότη, έναν ερυθρό γίγαντα. Αύριο το βράδυ, η απόσταση αυτή είναι σχεδόν μηδενική. Θα είναι δύσκολο να ξεχωρίσουμε με γυμνό μάτι το αστέρι μέσα στην εκθαμβωτική λάμψη της Αφροδίτης.

Wednesday

 

Πέμπτη, 17 Νοεμβρίου

Η ετήσια βροχή διαττόντων Λεοντίδες φτάνει στο αποκορύφωμά της πριν από την αυγή σήμερα το πρωί. Αν και συνήθως είναι μία από τις καλύτερες βροχές διαττόντων του έτους, η φετινή εμφάνιση των Λεοντίδων δεν αναμένεται να είναι συναρπαστική, αφού συμβαίνει μόλις τρεις ημέρες μετά την πλησιέστερη Πανσέληνο των τελευταίων 70 ετών. Μία σχεδόν 90% φωτισμένη Σελήνη στον ουρανό μαζί με τους Λεοντίδες “πνίγει” τα πιο αμυδρά πεφταστέρια και καθιστά τα πιο λαμπρά λιγότερο εντυπωσιακά.

558pxHeic0821fΦομαλχώ, το αστέρι γύρω από το οποίο περιστρέφεται ο πρόσφατα ανακαλυφθείς εξωπλανήτης. (WikiMedia Commons)

Παρασκευή, 18 Νοεμβρίου

Ο Άρης εξακολουθεί να φαίνεται τα βράδια του Νοεμβρίου. Ο μεγέθους 0,5 κόκκινος πλανήτης βρίσκεται ανάμεσα στα αστέρια του Αιγόκερου και εμφανίζεται 25° ψηλά στα νότια-νοτιοδυτικά, όταν πέφτει το σκοτάδι. Ο δίσκος του έχει γωνιώδη διάμετρο 7″.

Friday_chartΗ Αφροδίτη, στον Τοξότη, βρίσκεται 1,6° νότια του 5ου μεγέθους σφαιρωτού σμήνους Μ22 αυτό το βράδυ.

Σάββατο, 19 Νοεμβρίου                                             

Ένα μοναχικό λαμπερό αστέρι κρέμεται τώρα χαμηλά στο νότο νωρίς το βράδυ. Ο 1ου μεγέθους Φομαλχώ, που συχνά αποκαλείται «το μοναχικό άστρο», ανήκει στον αστερισμό του Νότιου Ιχθύ. Από τα μέσα βόρεια γεωγραφικά πλάτη, ανεβαίνει 20° πάνω από τον ορίζοντα στην καλύτερη περίπτωση. Πόσο μοναχικός είναι ο Φομαλχώ; Το πλησιέστερο 1ου μεγέθους αστέρι σε αυτόν, ο  Achernar, στο νότιο άκρο του Ηριδανού, του « ποταμού», βρίσκεται περίπου 40° μακριά.

Κυριακή, 20 Νοεμβρίου

Η Σελήνη ανατέλλει στον ανατολικό ουρανό λίγο πριν τις 23:30 και φτάνει στο τελευταίο τέταρτο αύριο το πρωί στις 10:34 πμ. Η Σελήνη βρίσκεται στον  Λέοντα, λιγότερο από 2° νότια του 1ου μεγέθους Βασιλίσκου (Regulus), του λαμπρότερου άστρου του Λέοντα.

 

Μπορεί ένα αυτοματοποιημένο τηλεσκόπιο να αντικαταστήσει τους αστροχάρτες; Όπως ο Terence Dickinson και ο Alan Dyer λένε στο Backyard Astronomers Guide:  “Δεν μπορεί κανείς να εκτιμήσει πλήρως το σύμπαν, αν δεν αναπτύξει την ικανότητα να βρίσκει πράγματα στον ουρανό και αν δεν κατανοεί τις ουράνιες κινήσεις. Αυτή η γνώση κατακτάται μόνο όταν κάποιος αφιερώνει χρόνο κάτω από τα αστέρια με φιλομάθεια και με έναν αστροχάρτη στα χέρια.”  Χωρίς αυτά, “ο ουρανός ποτέ δεν γίνεται ένα φιλικό μέρος.”

SupermoonΤις πρώτες πρωινές ώρες της 14ης Νοεμβρίου, περίπου 12 ώρες πριν από την Πανσέληνο και από την Σούπερ-σελήνη, ο Γιώργος Χατζηφραντζής φωτογράφησε, με εξαιρετική ευκρίνεια, την λαμπρή Σελήνη της Δευτέρας. Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη λήψη της φωτογραφίας και μεγαλύτερη ανάλυση, εδώ.

 

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.

Ο Ερμής έχει χαθεί στο φως του Ήλιου.

Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,1) είναι πάνω από τον νοτιοδυτικό ορίζοντα στο βραδινό λυκόφως και παραμένει εκεί ακόμη μια ώρα περίπου μετά το πέρας του.  

Ο Άρης (μέγεθος +0,5) συνεχίζει να λάμπει στον Τοξότη, στα νότια-νοτιοδυτικά, περίπου 30 μοίρες πάνω στα αριστερά της Αφροδίτης. Ο Άρης έχει μόνο 7 δευτερόλεπτα της μοίρας φαινόμενη διάμετρο.

Ο Δίας (μέγεθος -1,7) λάμπει στα ανατολικά-νοτιοανατολικά πριν και κατά τη διάρκεια του λυκαυγούς. Το πιο λαμπρό αστέρι της Παρθένου, ο Στάχυς, είναι περίπου 11° πιο κάτω από τον πλανήτη.

Ο Κρόνος (μέγεθος +0,5) λάμπει χαμηλά στα νοτιοδυτικά το σούρουπο, αρκετά πιο κάτω από την Αφροδίτη.

Ο Ουρανός (μέγεθος 5,7, στους Ιχθύες) και ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,9, στον Υδροχόο) είναι ψηλά στα νοτιοανατολικά και νότια, αντίστοιχα, νωρίς το βράδυ. Δείτε αναλυτικούς χάρτες  με τις θέσεις των Ουρανού και του Ποσειδώνα.

 

Επιστροφή στην κορυφή κουμπί