Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 17-2 έως 23-2, 2025
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
από 17-2 έως και 23-2 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Δευτέρα, 17 Φεβρουαρίου
Ο ουρανός νωρίς το πρωί κυριαρχείται από τη φωτεινή ημισέληνο, η οποία βρίσκεται κοντά στο φωτεινό αστέρι Στάχυ στην Παρθένο.
Ο Στάχυς είναι καταλογογραφημένος ως άλφα της Παρθένου και λάμπει με μέγεθος 1. Αν και εμφανίζεται ως ένα αστέρι, είναι ένα δυαδικό σύστημα δύο νέων, καυτών ήλιων τύπου Β που περιστρέφονται ο ένας γύρω από τον άλλο κάθε 4 ημέρες, χωρισμένοι από απόσταση μόλις το 1/10 αυτής της Γης από τον Ήλιο. Τουλάχιστον ένα από αυτά τα αστέρια είναι αρκετά ογκώδες για να τερματίσει τη ζωή του σε μια έκρηξη σουπερνόβα. Και τα δύο λάμπουν χιλιάδες φορές φωτεινότερα από τον Ήλιο μας.
Επειδή ο Στάχυς βρίσκεται τόσο κοντά στην εκλειπτική (το επίπεδο του ηλιακού συστήματος, κατά μήκος του οποίου βλέπουμε τον Ήλιο, τη Σελήνη και τους πλανήτες να κινούνται στον ουρανό) συχνά αποκρύπτεται από τη Σελήνη. Σήμερα το πρωί δεν υπάρχει απόκρυψη, αλλά η Σελήνη μας θα περάσει πολύ κοντά από το αστέρι.
Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 5:40 μμ.
Τρίτη, 18 Φεβρουαρίου
Ο Άρης εξακολουθεί να λάμπει έντονα στον βραδινό ουρανό, πάνω από 50° ψηλά στην ανατολή μία ώρα μετά το ηλιοβασίλεμα. Ο Κόκκινος Πλανήτης σχηματίζει σήμερα ένα τρίγωνο στον ουρανό μέσα στον αστερισμό των Διδύμων, με τα άλλα δύο σημεία να σημαδεύονται από τον Κάστορα και τον Πολυδεύκη, τα κεφάλια των Διδύμων.
Μετά την πρόσφατη αντίθεσή του, ο Άρης λάμπει με μέγεθος -0,7 και εκτείνεται στα 12″ του τόξου στον ουρανό. Οι παρατηρητές με μεγάλα τηλεσκόπια – και ειδικά εκείνοι με εμπειρία στη φωτογράφηση και λήψης βίντεο – μπορούν να καταγράψουν το σκοτεινό χαρακτηριστικό Solis Lacus κεντρικό στον δίσκο του Άρη γύρω στις 3 πμ. Το Solis Lacus ξεχωρίζει ιδιαίτερα καλά επειδή αυτό το σκοτεινό μέρος του Άρη περιβάλλεται από ανοιχτόχρωμο χρώμα εδάφους. Μερικές φορές ονομάζεται το μάτι του Άρη για αυτόν τον λόγο. Η περιοχή δεν είναι στατική, αλλά έχει παρατηρηθεί να αλλάζει σχήμα και μέγεθος μετά τις τεράστιες θύελλες σκόνης που μερικές φορές σαρώνουν την επιφάνεια του Κόκκινου Πλανήτη.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 11:27 μμ.
Τετάρτη, 19 Φεβρουαρίου
Το ζωδιακό φως είναι ορατό μετά το ηλιοβασίλεμα αυτή την εποχή του χρόνου. Μερικές φορές ονομάζεται «ψεύτικο σούρουπο». Είναι μια απαλή λάμψη που εκτείνεται πάνω από τον δυτικό ορίζοντα κατά μήκος της εκλειπτικής, το επίπεδο του ηλιακού συστήματος, φτάνοντας στον Υδροχόο, τον Ιχθύ και τον Κριό – πιθανώς ακόμη και μέχρι τον Ταύρο! Λόγω της θέσης του, μπορεί να φαίνεται ότι κρύβει τους ορατούς πλανήτες σε αυτούς τους αστερισμούς: τον Κρόνο, την Αφροδίτη και τον Δία.
Αυτό το φως παράγεται καθώς το φως του ήλιου λάμπει από τα μικροσκοπικά σωματίδια σκόνης που αφήνουν πίσω τους οι κομήτες καθώς περνούν μέσα από το εσωτερικό ηλιακό σύστημα. Επειδή το ζωδιακό φως είναι αρκετά αμυδρό, θα χρειαστείτε μια σκοτεινή τοποθεσία για να το δείτε. Συχνά εμφανίζεται καλά σε φωτογραφίες τοπίου μακράς έκθεσης, ακόμα κι αν δεν μπορείτε να το δείτε με γυμνό μάτι. Θα πρέπει να διαρκεί λίγο περισσότερο από μία ώρα μετά το ηλιοβασίλεμα, προσφέροντας άφθονο χρόνο για να το εντοπίσετε με τα μάτια σας ή την κάμερά σας. Δεν χρειάζεται τηλεσκόπιο.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 7:19 μμ.
Πέμπτη, 20 Φεβρουαρίου
Τελευταίο τέταρτο της Σελήνης στις 7:34 μμ.
Η Σελήνη θα έχει κοντά της τον πορτοκαλί Αντάρη όταν θα ανατείλει μετά τα μεσάνυχτα.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 1:06 πμ. της Παρασκευής.
Παρασκευή, 21 Ιανουαρίου
Στα αριστερά του Σκορπιού βρίσκεται ο Τοξότης. Αν και αυτός ο αστερισμός είναι σχετικά μεγάλος, οι περισσότεροι περιστασιακοί παρατηρητές γνωρίζουν μόνο ένα μέρος του, έναν σχηματισμό που ονομάζεται «τσαγιέρα». Ακριβώς πάνω από το στόμιο της τσαγιέρας βρίσκεται το κέντρο του γαλαξία μας, περίπου 26.000 έτη φωτός από τη θέση του ηλιακού συστήματος σε έναν από τους βραχίονες του Γαλαξία μας. Το γαλαξιακό κέντρο βρίσκεται περίπου 4,7° βορειοδυτικά του 3ου μεγέθους γ του Τοξότη, κοντά στο σημείο όπου συναντώνται τα σύνορα του Τοξότη, του Σκορπιού και του Οφιούχου. Βρίσκεται πολύ κοντά στο μεγέθους 4,5 αστέρι, 3 του Τοξότη.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 8:58 μμ.
Σάββατο, 22 Φεβρουαρίου
Ο Σείριος λάμπει ψηλά στο νότο περίπου στις 8 ή 9 μ.μ. Χρησιμοποιώντας κιάλια ή τηλεσκόπιο με χαμηλή μεγέθυνση, εξετάστε την περιοχή 4° νότια του Σείριου (ακριβώς κάτω από αυτό όταν βρίσκεται στον μεσημβρινό). Τέσσερις μοίρες είναι λίγο μικρότερο από το πλάτος του οπτικού πεδίου από ένα ζευγάρι κιάλια ή έναν ερευνητή. Μπορείτε να δείτε ένα αμυδρό μικρό γκρίζο νέφος εκεί; Αυτό είναι το ανοικτό αστρικό σμήνος M41, περίπου 2.300 έτη φωτός μακριά. Το συνολικό του μέγεθος φτάνει το 5,0. Ο Σείριος, συγκριτικά, είναι μόνο 8,6 έτη φωτός μακριά – και όντας τόσο κοντά μας, λάμπει περίπου 400 φορές φωτεινότερος από ολόκληρο το σμήνος.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 2:45 πμ. της Κυριακής.
Κυριακή, 23 Φεβρουαρίου
Καθώς ο χειμώνας πλησιάζει το τέλος του, τρεις μεγάλοι αστερισμοί της άνοιξης, με μορφή παρμένη από την μυθολογία, αναρριχούνται σηκώνοντας το κεφάλι τους πρώτα, δίνοντας τέλος στην μακρά χειμέρια νάρκη τους, στον ανατολικό ουρανό μετά το σκοτάδι. Αυτοί είναι ο αστερισμός της Μεγάλης Αρκτου στα στα βορειοανατολικά, ο Λέων στην ανατολή, και η Υδρα το νερόφιδο στα νοτιοανατολικά.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 10:36 μμ.
Ο Δίας φωτογραφήθηκε από τον Christopher Go Christopher Go στις 25 Ιανουαρίου. Ο βορράς είναι προς τα επάνω. Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα εξακολουθεί να εμφανίζεται συρρικνωμένη.
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.
Ο Ερμής δεν είναι ορατός αφού είναι βυθισμένος μέσα στο φως της δύσης του Ήλιου.
Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,8, στον Ιχθύ) λάμπει ψηλά στα δυτικά ως «Αποσπερίτης» στο φως του βραδινού λυκόφωτος. Δύει περίπου 2 ώρες αφότου θα έχει βραδιάσει. Με τηλεσκόπιο, η Αφροδίτη είναι κατά περίπου 25% φωτισμένη. Θα έχει 55 δευτερόλεπτα του τόξου φαινόμενη διάμετρο όταν θα γίνει λεπτή ημισέληνος κοντά στο τέλος του χειμώνα.
Ο Άρης (μέγεθος -0,6, στους Διδύμους) φαίνεται στα δεξιά των δύο λαμπρότερων αστεριών του αστερισμού. Με τηλεσκόπιο, η διάμετρος του δίσκου του είναι 12’’. Περνάει από τον μεσημβρινό μετά τις 9 μμ.
Ο Δίας (μέγεθος -2,4, στον Ταύρο), κυριαρχεί στα νοτιοανατολικά κατά τη διάρκεια της νύχτας, με τον πιο αμυδρό Άρη 36° στα ανατολικά του, τον Αλντεμπαράν και τις Πλειάδες κοντά. Ο Δίας έχει φαινόμενη διάμετρο 42 δευτερόλεπτα του τόξου. Δύει περίπου στις 2:30 πμ.
Ο Κρόνος (μέγεθος +1,1, στα σύνορα Ταύρου-Κριού), λάμπει στα δυτικά, κάτω από την Αφροδίτη νωρίς το βράδυ.
Ο Ουρανός, μέγεθος 5,7, είναι στα σύνορα Ταύρου-Κριού, 18° από τον Δία. Φαίνεται αρκετά καλά τις πρώτες πρωινές ώρες. Με ένα ζευγάρι κιάλια και έναν ακριβή αστροχάρτη προσπαθήστε να τον εντοπίσετε.
Ο Ποσειδώνας, με μέγεθος 7,9, βρίσκεται ανάμεσα στον Κρόνο και την Αφροδίτη στα δυτικά.
