Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 22-8 έως 28-8
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ,
από 22-8 έως 28-8
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Δευτέρα, 22 Αυγούστου
Παρατηρείτε την Αφροδίτη και τον Δία πώς μειώνουν τη μεταξύ τους απόσταση; Μετά τη δύση του Ηλίου σήμερα, οι δύο πλανήτες απέχουν 6°, πολύ χαμηλά πάνω από τον δυτικό ορίζοντα. Θα βρεθούν σε σύνοδο στις 27 Αυγούστου. Χρησιμοποιήστε κιάλια για να εντοπίσετε τον αμυδρό Ερμή, 4° κάτω και στα αριστερά του Δία.
Τρίτη, 23 Αυγούστου
Ο Κρόνος, ο Άρης και ο Αντάρης σχηματίζουν μια σχεδόν ευθεία γραμμή, περίπου κάθετη στον νότιο-νοτιοδυτικό ορίζοντα νωρίς το βράδυ. Αύριο τα τρία σώματα θα είναι πιο συνευθειακά, αλλά ο Άρης τώρα θα έχει περάσει στην άλλη μεριά της ευθείας Κρόνου-Αντάρη.
Τετάρτη, 24 Αυγούστου
Τελευταίο τέταρτο της Σελήνης στις 6:42 πμ της Πέμπτης. Ανατέλλει περίπου τα μεσάνυχτα και ανεβαίνει ψηλά στα νοτιοανατολικά, όταν αρχίζει το λυκαυγές. Ο δορυφόρος μας βρίσκεται κοντά στο αστρικό σμήνος των Υάδων, στον αστερισμό του Ταύρου.
Με τον Αύγουστο να πλησιάζει στο τέλος του, μπορείτε να δείτε το διπλό σμήνος του Περσέα, χωρίς να χρειάζεται να μείνετε μέχρι αργά. Αφού βραδιάσει, βρείτε το κεκλιμένο W της Κασσιόπης στον βορειοανατολικό ουρανό. Σημειώστε τα δύο αστέρια της στο κάτω αριστερό τμήμα της (το αχνό τέλος του W). Με κιάλια, στοχεύστε στο μέσο ανάμεσά τους και στη συνέχεια πηγαίνετε προς τα κάτω, λίγο παραπάνω από ένα ολόκληρο οπτικό πεδίο των κιαλιών. Τα σμήνη θα βρίσκονται μέσα στο πεδίο. Σε έναν αρκετά σκοτεινό ουρανό μπορείτε ακόμη και να τα εντοπίσετε με γυμνό μάτι.
Πέμπτη, 25 Αυγούστου
Το αστέρι 5ου μεγέθους στον βόρειο Κύκνο είναι άξιο παρατήρησης. Έχει τον αριθμητικό προσδιορισμό ‘61.’ Το αστέρι βρίσκεται 8 μοίρες νοτιοανατολικά του Ντενέμπ και κοντά σε ένα αραιό ζευγάρι αστέρων 4ου μεγέθους. Μπορεί να χρειαστείτε έναν χάρτη του ουρανού για να το εντοπίσετε. Το διπλό αυτό φαίνεται όμορφα με τηλεσκόπιο, και αποτελείται από δύο πορτοκαλιά αστέρια 6ου μεγέθους. Αλλά είναι, επίσης, και ιστορικά σημαντικό. Ο 61 του Κύκνου ήταν το πρώτο αστέρι του οποίου η απόσταση μετρήθηκε. Η απόστασή του που καθορίστηκε το 1838 ήταν 10,3 έτη φωτός, αρκετά κοντά στη σημερινή τιμή, 11,4 ε.φ.
Παρασκευή, 26 Αυγούστου
Ο μακρινός Ποσειδώνας φτάνει σε αντίθεση σε μια εβδομάδα από σήμερα, αλλά η θέα τώρα είναι ουσιαστικά η ίδια. Ο παγωμένος γιγάντιος πλανήτης ανατέλλει κατά τη διάρκεια της βραδινού λυκόφωτος και ανεβαίνει σχεδόν στο μέσο της απόστασης από το ζενίθ στον νότιο ουρανό από τις 1:30 πμ. Το μέγεθος του είναι 7,8 στον Υδροχόο, 1,1° νοτιοδυτικά του 4ου μεγέθους λάμδα (λ) του Υδροχόου. Θα χρειαστείτε κιάλια για να εντοπίσετε τον Ποσειδώνα και ένα τηλεσκόπιο για να δείτε τον μπλε δίσκο του, ο οποίος έχει γωνιώδη διάμετρο 2,4″.
Σάββατο, 27 Αυγούστου
Περίπου 20 με 30 λεπτά μετά τη δύση του Ηλίου, στις 27 Αυγούστου, ψάξτε χαμηλά στα δυτικά για μια εντυπωσιακή σύνοδο της Αφροδίτης με τον Δία. Η Αφροδίτη και ο Δίας βρίσκονται πιο κοντά ο ένας στον άλλο σήμερα από οποιαδήποτε άλλη στιγμή μετά τον Μάιο του 2000. Στην πιο κοντινή τους σύνοδο τους χωρίζουν μόλις 13′. Με τηλεσκόπιο, μέσα από ένα προσοφθάλμιο ευρέως πεδίου, θα δείτε την Αφροδίτη και τον Δία στο ίδιο πεδίο, με τον Δία να έχει φαινόμενη διάμετρο 31″ και την Αφροδίτη 11″.
Κυριακή, 28 Αυγούστου
Οι νύχτες αυτή την εβδομάδα προσφέρουν μια καλή ευκαιρία για να εξερευνήσετε τον αστερισμό του Τοξότη. Αυτή η ομάδα αστέρων βρίσκεται νότια και μεσουρανεί περίπου στις 9 μμ, στο τέλος του βραδινού λυκόφωτος. Τα λαμπρότερα αστέρια μέσα στον αστερισμό σχηματίζουν μια τσαγιέρα, που εύκολα διακρίνεται. Οι κεντρικές περιοχές του γαλαξία μας περνάνε μέσα από τον Τοξότη, γι’ αυτό αξίζει να εξερευνήσετε την περιοχή αυτή με κιάλια ή τηλεσκόπιο.
Μπορεί ένα αυτοματοποιημένο τηλεσκόπιο να αντικαταστήσει τους αστροχάρτες; Όπως ο Terence Dickinson και ο Alan Dyer λένε στο Backyard Astronomer’s Guide: “Δεν μπορεί κανείς να εκτιμήσει πλήρως το σύμπαν, αν δεν αναπτύξει την ικανότητα να βρίσκει πράγματα στον ουρανό και αν δεν κατανοεί τις ουράνιες κινήσεις. Αυτή η γνώση κατακτάται μόνο όταν κάποιος αφιερώνει χρόνο κάτω από τα αστέρια με φιλομάθεια και με έναν αστροχάρτη στα χέρια.” Χωρίς αυτά, “ο ουρανός ποτέ δεν γίνεται ένα φιλικό μέρος.”
Το M57(NGC 6720), γνωστό ως το Δακτυλιοειδές νεφέλωμα, είναι ένα πλανητικό νεφέλωμα στον αστερισμό της Λύρας. Απέχει περίπου 2300 έτη φωτός από τη Γη. Το M57 φωτίζεται από τον κεντρικό του λευκό νάνο αστέρα, που έχει φαινόμενο μέγεθος 14,7. Η φωτογραφία αυτή του Μ57 είναι του Θόδωρου Γιαουρτσή, τραβηγμένη με το τηλεσκόπιο 10 ιντσών και την κάμερα ATIK 314L Mono.
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.
Ο Ερμής, η Αφροδίτη, και ο Δίας είναι πολύ χαμηλά πάνω από τον δυτικό-βορειοδυτικό ορίζοντα, περίπου 20 με 25 λεπτά μετά το ηλιοβασίλεμα. Αναζητήστε, με κιάλια, πρώτα τον Δία στα δυτικά και μετά την Αφροδίτη, κάτω και δεξιά του. Μετά, βρείτε τον αμυδρότερο Ερμή. Ο Ερμής είναι κάτω από τον Δία. Ο Δίας και η Αφροδίτη θα βρεθούν σε μια πολύ κοντινή σύνοδο στις 27 Αυγούστου.
Ο Δίας έχει φαινόμενο μέγεθος -1,7 , η Αφροδίτη -3,8, και ο Ερμής +0,9. Όμως, τα ουράνια αντικείμενα κοντά στον ορίζοντα φαίνονται πιο αμυδρά από το φαινόμενο μέγεθος τους, εξαιτίας της απορρόφησης που υφίσταται το φως τους κατά τη μεγαλύτερη διαδρομή του μέσα στην ατμόσφαιρα της Γης.
Ο Άρης (μέγεθος -0,4, στο πάνω μέρος του Σκορπιού) κινείται γρήγορα προς τα ανατολικά (αριστερά) προς τον Κρόνο (μέγεθος +0,4) και τον Αντάρη (+1,0, κάτω από τον Κρόνο). Αυτοί οι τρεις σχηματίζουν ένα τρίγωνο το οποίο γίνεται μια σχεδόν ευθεία γραμμή στην αρχή της εβδομάδας.
Ο Ουρανός (μέγεθος 5,8, στους Ιχθύες) και ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,8, στον Υδροχόο) είναι σε καλή θέση για παρατήρηση μετά τα μεσάνυχτα, στα ανατολικά και νοτιοανατολικά, αντίστοιχα. Δείτε αναλυτικούς χάρτες με τις θέσεις του Ουρανού και του Ποσειδώνα.