Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 23-1 έως 29-1
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
από 23-1 έως και 29-1 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Παρακάτω δίνονται οι ημέρες και οι ώρες, κατά τη διάρκεια της εβδομάδας αυτής, στις οποίες μπορούμε να παρατηρήσουμε με ένα καλό τηλεσκόπιο (πάνω από 4 ίντσες) την περίφημη ερυθρά κηλίδα του Δία (το χρώμα της είναι στην πραγματικότητα ελαφρά πορτοκαλί). Η παρατήρηση της κηλίδας μπορεί να γίνει από 50 λεπτά πριν έως 50 λεπτά μετά την αναγραφόμενη ώρα. Ένα μπλε ή πράσινο φίλτρο θα μπορούσε να βοηθήσει στην αύξηση του κοντράστ στον Δία.
Δευτέρα, 23 Ιανουαρίου
Ο κομήτης C/2022 E3 (ZTF) συνεχίζει να λάμπει στον ουρανό (καταγράφηκε πρόσφατα με μέγεθος 6,6). Τώρα είναι ορατός νωρίς το βράδυ και ανεβαίνει ψηλότερα αργότερα το βράδυ. Μπορείτε να δείτε τη λαμπερή, πράσινη θολή μπάλα είτε νωρίς το πρωί μετά τα μεσάνυχτα είτε αρκετές ώρες μετά το ηλιοβασίλεμα. Σήμερα θα τον βρείτε στο Δράκοντα, περνώντας μόλις 1,5° βορειοδυτικά της 3ου μεγέθους γιώτα (ι). Με κιάλια ή οποιοδήποτε τηλεσκόπιο ευρέως πεδίου θα τον αναδείξουν σε έναν σκοτεινό ουρανό.
Με αρκετή ισχύ, θα εντοπίσετε επίσης δύο εκπληκτικούς γαλαξίες εκεί κοντά: Ο M102 10ου μεγέθους, γνωστός και ως Γαλαξίας του Άξονα, βρίσκεται 4° νότια-νοτιοδυτικά του κομήτη απόψε. Και μόλις 1,5° βορειοανατολικά του M102 βρίσκεται ο NGC 5907, ο Γαλαξίας του Θραύσματος. Αυτός ο σπειροειδής λάμπει επίσης γύρω στο 10ο μέγεθος. Με χαμηλή ισχύ και φωτογράφηση μεγάλης έκθεσης μπορεί να καταγράψετε και τα τρία αντικείμενα μαζί.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου ακριβώς στις 8:30 μμ.
Τρίτη, 24 Ιανουαρίου
Δύοντας νωρίς το βράδυ απόψε, η ημισέληνος βρίσκεται 5° κάτω από τον Ποσειδώνα. Μπορείτε να την χρησιμοποιήσετε ως σημείο εκκίνησης για να εντοπίσετε αυτόν τον μακρινό μπλε-γκρι πλανήτη (μεγέθους 7,8) με κιάλια ή τηλεσκόπιο. Παρατηρήστε επίσης τους άλλους λαμπρούς πλανήτες, Δία , Αφροδίτη και Κρόνο.
Τετάρτη, 25 Ιανουαρίου
Νωρίς το βράδυ, το Μεγάλο Τετράγωνο του Πήγασου βυθίζεται στα δυτικά, αριστερά του Δία. Γέρνει στη μία του γωνία. Παρόμοια, η «Κατσαρόλα», στα βόρεια-βορειοανατολικά, γέρνει ως προς τη λαβή της.
Πέμπτη, 26 Ιανουαρίου
Ο αστεροειδής 6 Ήβη φτάνει σε αντίθεση. Αυτό το αντικείμενο της κύριας ζώνης, μεγέθους 8,7, βρίσκεται στον Καρκίνο. Βγαίνει από τα ανατολικά μετά τη δύση του ηλίου. Κοιτάξτε με κιάλια για δύο αστέρια 6ου μεγέθους, περίπου 6,8° νότια-νοτιοδυτικά του σμήνους της Κυψέλης (M44). Η Ήβη βρίσκεται στη μέση μεταξύ αυτών των αστεριών, ελαφρώς δυτικά της γραμμής που τα συνδέει.
Δεδομένου ότι βρίσκεστε στην περιοχή, μην αγνοήσετε το M44, ένα εκπληκτικό ανοιχτό σμήνος ορατό ακόμη και χωρίς οπτική βοήθεια. Είναι γνωστό από την αρχαιότητα, χάρη στο φωτεινό του μέγεθος, 3,7. Εκτείνεται περίπου 95′ και περιέχει περίπου 350 αστέρια, πολλά από τα οποία είναι ορατά με κιάλια ή τηλεσκόπιο.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου ακριβώς στις 6:01 μμ.
Παρασκευή 27 Ιανουαρίου
Ο Ερμής γίνεται όλο και πιο εμφανής στον πρωινό ουρανό, τώρα μεγέθους 0. Ανατέλλει σχεδόν μιάμιση ώρα πριν από τον Ήλιο. Μια ώρα πριν από την ανατολή του ηλίου, ο Ερμής βρίσκεται περίπου 5° ψηλά στα νοτιοανατολικά, πάνω αριστερά (ανατολικά-βορειοανατολικά) της τριγωνικής κορυφής του αστερισμού της Τσαγιέρας του Τοξότη, ο οποίος «κρυφοκοιτάζει» πάνω από τον ορίζοντα. Μέσω ενός τηλεσκοπίου, ο μικροσκοπικός πλανήτης εκτείνεται στα 7″ και εμφανίζεται λίγο περισσότερο από το μισό (57 %) φωτισμένος.
Σάββατο, 28 Ιανουαρίου
Πρώτο τέταρτο της Σελήνης στις 5:20 μμ.
Η Σελήνη βρίσκεται ανάμεσα στον Άρη, στα αριστερά της, και τον Δία πιο κάτω δεξιά. Κατά τη διάρκεια του βραδινού λυκόφωτος η Αφροδίτη και ο Κρόνος συμπληρώνουν τη γραμμή χαμηλά στα δυτικά-νοτιοδυτικά. Μια γραμμή από τη Σελήνη και μέσω του Δία δείχνει τους δύο πλανήτες που πρόσφατα ήταν σε κοντινή σύνοδο. Φυσικά, όλοι βρίσκονται σχεδόν στον μεγάλο κύκλο της εκλειπτικής. Ο Ουρανός και ο Ποσειδώνας είναι επίσης μέρος της βραδινής συνόδου όλων αυτών των πλανητών, μη ορατοί όμως με γυμνό μάτι.
Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 7:40 μμ.
Κυριακή, 29 Ιανουαρίου
Η Σελήνη λάμπει στα δυτικά των Πλειάδων απόψε. Πιο κάτω από το σμήνος θα βρείτε τον Άρη και τον Αλντεμπαράν. Αύριο, η Σελήνη θα βρεθεί πιο κοντά στον Άρη. (Για τις νότιες πολιτείες των Η.Π.Α. και την βορειοδυτική Νότια Αμερική θα γίνει απόκρυψη του Άρη από την Σελήνη).
Μία πρόσφατη φωτογραφία του κομήτη ZTF στις 21 Ιανουρίου από τον Adam Block που δείχνει τον διαχωρισμό που συνέβη στην ιονισμένη ουρά του. Δείτε το βιντεο. Εκεί φαίνεται πως ο ηλιακός άνεμος διασπά το ρεύμα της ιονισμένης ουράς. Η “αντι-ουρά” είναι επίσης εμφανής. Ο Adam Block χρησιμοποίησε το νέο εργαλείο ευθυγράμμισης κομητών καθώς και κάποιες άλλες νέες τεχνικές που δείχνει το βίντεο στον ιστότοπό του (AdamBlockStudios.com ).
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.
Ο Ερμής φαίνεται στον πρωινό ουρανό. Κοιτάξτε 50 λεπτά πριν την ανατολή, χαμηλά στα νοτιοανατολικά. Είναι το λαμπρότερο αντικείμενο εκεί. Λάμπει με μέγεθος 0,0 όλη αυτή την εβδομάδα.
Η Αφροδίτη, πολύ λαμπρή με μέγεθος -3,9, φέγγει χαμηλά στα δυτικά-νοτιοδυτικά στο βραδινό λυκόφως και δύει στο τέλος του. Ο Κρόνος ήταν σε σύνοδο μαζί της στις 22 Ιανουαρίου. Τις επόμενες νύχτες, ο Κρόνος χαμηλώνει γρήγορα μακριά από την Αφροδίτη και στα δεξιά της.
Ο Άρης, με μέγεθος -0,4 βρίσκεται στον Ταύρο. Έχει φαινόμενη διάμετρο 11” αυτή την εβδομάδα. Βρίσκεται ψηλά στο νότο πριν τα μεσάνυχτα, ακόμα λαμπρότερος από τον Αλντεμπαράν (μέγεθος + 0,8).
Ο Δίας, με μέγεθος -2,2 λάμπει ψηλά στα νοτιοδυτικά στο βραδινό λυκόφως. Δύει περίπου στις 10 μμ. Η φαινόμενη διάμετρός του είναι 36 δευτερόλεπτα της μοίρας.
Ο Κρόνος, με μέγεθος +0,8 στον Αιγόκερω, βρίσκεται κοντά στην Αφροδίτη όλη αυτή την εβδομάδα.
Ο Ουρανός, με μέγεθος 5,7 στο νότιο Κριό, βρίσκεται ψηλά στα νότια νωρίς το βράδυ. Χρειάζεται ένα τηλεσκόπιο ή ένα ζευγάρι κιάλια για να παρατηρηθεί. Η φαινόμενη διάμετρος του είναι 3,6”.
Ο Ποσειδώνας, με μέγεθος 7,9, είναι στα σύνορα Υδροχόου-Ιχθύ, περίπου 10° κάτω δεξιά του Δία. Η φαινόμενη διάμετρος του είναι 2,2”.
