Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 24-5-2021 μέχρι και 30-5-2021
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
από 24-5 έως και 30-5 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Δευτέρα, 24 Μαΐου
Ποιο είναι το παλαιότερο αντικείμενο που έχετε δει ποτέ; Όλοι στον κόσμο μπορούν να δουν τουλάχιστον τον Ήλιο και άλλα αντικείμενα του ηλιακού συστήματος, ηλικίας 4,6 δισεκατομμυρίων ετών. Τα πάντα πάνω ή κοντά στην επιφάνεια της Γης είναι πολύ νεότερα.
Στη συνέχεια είναι ο Αρκτούρος, τον οποίο οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν δει, καθώς είναι ένα από τα πιο φωτεινά αστέρια στον ουρανό. Είναι ένας πορτοκαλί γίγαντας, ηλικίας περίπου 7 δισεκατομμυρίων ετών. Αυτά τα βράδια σας κοιτάζει από πολύ ψηλά στο νότο, σχεδόν στο ζενίθ, ανάλογα με το γεωγραφικό πλάτος του τόπου σας.
Οι ερασιτέχνες αστρονόμοι έχουν τα σφαιρωτά σμήνη ως από τα πιο “αρχαία” αντικείμενα. Τα περισσότερα είναι ακόμη γηραιότερα, τουλάχιστον εν μέρει. Για παράδειγμα, οι λευκοί νάνοι στο γνωστό σμήνος Μ4 στο Σκορπιό χρονολογούνται στα 12,7 ± 0,7 δισεκατομμύρια χρόνια.
Ποια άλλα μεμονωμένα αστέρια μπορείτε να παρατηρήσετε; Η εκχώρηση ημερομηνιών σε μεμονωμένα αστέρια από την εποχή μετά το Big Bang δεν είναι ακόμα τόσο ακριβής. Οι αστρονόμοι έχουν δύσκολο έργο εξαιτίας της σχεδόν απουσίας βαρέων στοιχείων στα φάσματα τους.
Τρίτη, 25 Μαΐου
Ολική Έκλειψη της Σελήνης για τον Ειρηνικό Ωκεανό και τα παρακείμενα εδάφη της.
Τουλάχιστον μέρος της έκλειψης θα είναι ορατή από τη δυτική Βόρεια Αμερική λίγο πριν ή κατά τη διάρκεια της αυγής της Τετάρτης το πρωί της 26ης. Για την Αυστραλία και την Ανατολική Ασία, μέρος της έκλειψης θα είναι ορατό κατά τη διάρκεια και / ή μετά το σούρουπο της 26ης.
Το καλύτερο μέρος για παρατήρηση είναι στην Χαβάη, εκεί όπου η έκλειψη της Σελήνης θα φαίνεται ψηλά στη μέση της νύχτας. Το μέσο της έκλειψης είναι στις 11:19 UT στις 26 Μαΐου.
Όσο για το σκηνικό του φόντου; Η Σελήνη θα είναι μέσα στα αστέρια του ανώτερου μέρους του Σκορπιού.
Στην έκλειψη αυτή, το φεγγάρι μόλις που θα μπει μέσα στο βόρειο άκρο της σκιάς. Έτσι, ακόμη και κατά την ολική έκλειψη, το βόρειο άκρο της Σελήνης θα παραμείνει φωτεινότερο από τα υπόλοιπα, δημιουργώντας μια δραματική τρισδιάστατη εμφάνιση.
Και παρεμπιπτόντως, αυτή η πανσέληνος είναι μία «υπερπανσέληνος» («supermoon»), που σημαίνει ότι η Σελήνη είναι κοντά στο περίγειο, άρα ελαφρώς πιο κοντά από τον μέσο όρο. Στην πραγματικότητα αυτό είναι το μεγαλύτερο supermoon του 2021.
Μια ζωντανή ροή της έκλειψης από τον Gianluca Masi ξεκινά στις 10:00 UT, 26 Μαΐου.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 3:27 πμ. της Τετάρτης.
Τετάρτη, 26 Μαΐου
Πανσέληνος στις 2:16 μμ.
Η Πανσέληνος του Μαΐου ονομάζεται και “Flower Moon”. Αυτή η Πανσέληνος είναι επίσης μια «σούπερ Σελήνη» που συμβαίνει όταν το φεγγάρι βρίσκεται κοντά στο περίγειο του. Μπορεί να θυμάστε ότι η Πανσέληνος του Απριλίου ήταν επίσης μια «σούπερ Σελήνη», αλλά η Πανσέληνος του Μαΐου είναι 0,04% μεγαλύτερη, χάρη στην ελαφρώς πιο κοντινή της απόσταση. Όσοι δεν θα δουν την έκλειψη Σελήνης μπορούν να απολαύσουν τον δορυφόρο μας όταν θα ανατέλλει σήμερα το βράδυ και θα είναι φωτεινός κατά 99%.
Πέμπτη, 27 Μαΐου
Αν κοιτάξετε πολύ ψηλά προς τον νότο αφού βραδιάσει, το πιο λαμπρό αστέρι που θα δείτε σε εκείνη την περιοχή θα είναι ο Αρκτούρος, με χρώμα χρυσαφί-κιτρινωπό. Αν τραβήξουμε μια νοητή γραμμή από τον Αρκτούρο προς το πιο λαμπρό άστρο του Βόρειου Στεφάνου και την προεκτείνουμε άλλο τόσο θα βρεθούμε μέσα στο τραπέζιο του αστερισμού του Ηρακλή, εκεί όπου βρίσκεται το πιο φωτεινό σφαιρωτό σμήνος του βορείου ημισφαιρίου, το Μ13.
Το Μ13 είναι ένα από τα πιο αξιοπρόσεκτα και τα πιο γνωστά σφαιρωτά σμήνη . Διακρίνεται εύκολα με κιάλια, στον αστερισμό του Ηρακλή. Το Μ13 είναι μια τεράστια συγκέντρωση από περισσότερα από 100.000 αστέρια που καταλαμβάνουν μια έκταση ίση με 150 έτη φωτός, κατά μήκος. Απέχει από εμάς 20.000 έτη φωτός και έχει ηλικία πάνω από 12 δισεκατομμύρια έτη !
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 5:05 πμ. της Παρασκευής.
Παρασκευή, 28 Μαΐου
Ο Ερμής και η Αφροδίτη πέρασαν όλο το μήνα στον Ταύρο. Απόψε, οι δύο πλανήτες έρχονται πιο κοντά ο ένας στον άλλο, σε απόσταση μόλις 24′. Το ζεύγος είναι ορατό για περίπου μία ώρα μετά το ηλιοβασίλεμα και οποιοδήποτε τηλεσκόπιο ή κιάλια που μπορεί να χωρέσει ολόκληρη την πανσέληνο στο πεδίο του (περίπου 30 ‘) θα σας επιτρέψει να δείτε και τους δύο πλανήτες ταυτόχρονα. Ο Ερμής, με μέγεθος 1,9, εκτείνεται περίπου στα 11″ και είναι κατά 12% φωτεινός. Εν τω μεταξύ, η Αφροδίτη εκτείνεται στα 10″ και έχει λαμπρότητα -3,9, εύκολα ορατή με γυμνό μάτι. Θα δυσκολευτείτε να εντοπίσετε τον Ερμή χωρίς κάποιο οπτικό όργανο.
Υπάρχει ένα τρίτο μέλος σε αυτό το πλανητικό δίδυμο: Ο Άρης με μέγεθος 1,7, αρκετά συγκρίσιμο με αυτό του Ερμή. Βγαίνει το βράδυ, λίγο ψηλότερα στον ουρανό και φαίνεται περισσότερο καθώς πέφτει το σκοτάδι. Θα βρείτε τον κόκκινο πλανήτη, μόλις 4″ απέναντι και 2,8° ακριβώς κάτω από το μεγέθους 3,6 κ των Διδύμων, και 5,5 ° κάτω και στα αριστερά του φωτεινότερου Πολυδεύκη (μεγέθους 1,2).
Σάββατο, 29 Μαΐου
«Ουράνια σημάδια» της άνοιξης: ο λαμπρός Στάχυς και ο αστερισμός του Κόρακα χαρακτηρίζουν τον ανοιξιάτικο ουρανό με την παρουσία τους. Αυτήν την εβδομάδα φαίνονται στον νότο μόλις βραδιάσει.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 6:44 πμ. της Κυριακής.
Κυριακή, 30 Μαΐου
Πόσο σύντομα μετά από το ηλιοβασίλεμα μπορείτε να διακρίνετε τον Αντάρη να βγαίνει από τα νοτιοανατολικά; Ο Αντάρης είναι το αστέρι 1ου μεγέθους που χαρακτηρίζει την καρδιά του Σκορπιού. Θα μπορέσετε να δείτε ένα μεγάλο μέρος του αστερισμού αρκετές ώρες μετά. Η λαμπρότητα του Αντάρη εξαπατά λόγω της μεγάλης απόστασής του από τη Γη (600 έτη φωτός). Το αστέρι είναι στην πραγματικότητα 12.000 φορές φωτεινότερο από τον ήλιο μας. Είναι ένας τεράστιος ερυθρός γίγαντας.
Παραπάνω δίνονται οι ημέρες και οι ώρες, κατά τη διάρκεια της εβδομάδας αυτής, στις οποίες μπορούμε να παρατηρήσουμε με ένα καλό τηλεσκόπιο (πάνω από 4 ίντσες) την περίφημη ερυθρά κηλίδα του Δία (το χρώμα της είναι ελαφρά πορτοκαλί). Η παρατήρηση της κηλίδας μπορεί να γίνει από 50 λεπτά πριν έως 50 λεπτά μετά την αναγραφόμενη ώρα.
Η μεγάλη ερυθρά κηλίδα του Δία περνούσε από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 21 Μαΐου όταν ο Christopher Go έβγαλε τη φωτογραφία αυτή. Τα σημεία κάτω δεξιά είναι ο σκούρος γκρι Γανυμήδης και η μικρότερη πορτοκαλί Ιώ. Ο μαύρος κύκλος κάτω αριστερά της ερυθράς κηλίδας είναι η σκιά της Ιούς.
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο:www.spaceweather.com.
Ο Ερμής και η Αφροδίτη φαίνονται στα δυτικά-βορειοδυτικά μετά τη δύση του Ήλιου. Κοιτάξτε περίπου 40 λεπτά μετά το ηλιοβασίλεμα. Ο Ερμής φαίνεται πάνω και στα αριστερά της Αφροδίτης. Η πιο κοντινή τους προσέγγιση, 0,4°, θα είναι το βράδυ της 28ης. Όμως, η λαμπρότητα του Ερμή ολοένα και μικραίνει. Θα χρειαστείτε κιάλια για να τον εντοπίσετε καλύτερα στο τέλος της εβδομάδας
Ο Άρης έχει μέγεθος +1,7, στους Διδύμους, λάμπει στα δυτικά νωρίς το βράδυ. Η φαινόμενη διάμετρος του είναι 4,3 δευτερόλεπτα του τόξου, αρκετά μικρή για να φανερωθούν λεπτομέρειες πάνω στην επιφάνειά του.
Ο Δίας και ο Κρόνος (στον αμυδρό Υδροχόο και Αιγόκερω, αντίστοιχα) φαίνονται στα νοτιοανατολικά πριν την ανατολή του Ήλιου. Ο Κρόνος είναι λίγο ψηλότερα αλλά είναι αμυδρότερος από τον Δία με μέγεθος + 0,6. Ο γιγαντιαίος πλανήτης λάμπει με μέγεθος -2,4, 18 μοίρες στα αριστερά του Κρόνου.
Ο Ουρανός κρύβεται στο φως της ανατολής του Ήλιου.
Ο Ποσειδώνας, 20° ανατολικά του Δία, στον Υδροχόο, βρίσκεται ακόμα χαμηλά στα ανατολικά-νοτιοανατολικά όταν αρχίζει η αυγή.
