Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 25-10 έως και 31-10

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

από 25-10 έως και 31-10 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

 

Δευτέρα, 25 Οκτωβρίου

Ο Ερμής έχει τώρα φαινόμενη διάμετρο 7″ και είναι 57% φωτισμένος. Παρά το γεγονός ότι  θα αρχίσει σιγά σιγά να επιστρέφει προς τον Ήλιο, ο πλανήτης θα είναι εύκολος να εντοπιστεί στον πρωινό ουρανό. Θα συνεχίσει να γίνεται λαμπρότερος, μερικά δέκατα του μεγέθους μέχρι το τέλος του μήνα.

Εάν βγείτε έξω αρκετά νωρίς για να δείτε μερικά αστέρια που ακόμα λάμπουν, θα παρατηρήσετε ότι ο Ερμής βρίσκεται περίπου 3,5° κάτω από το μεγέθους 2,7 αστέρι Porrima (γ της Παρθένου). Η Porrima είναι ένα από τα πιο διάσημα διπλά αστέρια του βόρειου ουρανού, οπότε ρίξτε μια ματιά με ένα τηλεσκόπιο αν έχετε χρόνο. Τώρα, η απόσταση που χωρίζει τα δύο αστέρια είναι περίπου 3″, κάτι που κάνει εύκολο τον διαχωρισμό τους. Το καθένα είναι περίπου 1,5 φορά μεγαλύτερο από τη μάζα του Ήλιου μας. Χρειάζονται σχεδόν 170 χρόνια για να ολοκληρώσουν αυτά τα αστέρια μια πλήρη τροχιά το ένα γύρω από το άλλο. Τελευταία ήρθαν πιο κοντά το 2005.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 6:50 μμ.

Τρίτη,  26 Οκτωβρίου

Αυτή την εβδομάδα ο Δίας διασχίζει τον μεσημβρινό (ψηλά στο νότο) γύρω στις 8:00 μμ. Και αυτόν τον μήνα που ο Δίας διασχίζει τον μεσημβρινό, το ίδιο κάνει και το αστέρι στη «μύτη» του ανάποδου Πήγασου: ο Ενίφ, γνωστός και ως έψιλον του Πήγασου. Το όνομα “Enif” είναι από τα αραβικά και σημαίνει «η μύτη», ένας προσδιορισμός που υιοθετήθηκε από την εικόνα που είχαν οι Έλληνες για τον Πήγασο.

Με μέγεθος 2,4, ο Enif είναι εύκολο να εντοπιστεί 25° πάνω από τον Δία. Με καλή όραση ή ένα ζευγάρι κιάλια θα αποκαλυφτεί το χρώμα του: κίτρινο-πορτοκαλί., ένας υπεργίγαντας K3.

Ο Enif είναι η αφετηρία σας για την εύρεση του σφαιρωτού σμήνους M15, που βρίσκεται 5 ° στα βορειοδυτικά του αστέρα (πάνω δεξιά αυτά τα βράδια).

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 12:37 μετά τα μεσάνυχτα.

Τετάρτη, 27 Οκτωβρίου

Καθώς περιφέρεται γύρω από τον Ήλιο πιο κοντά από τη Γη, ο πλανήτης Αφροδίτη υφίσταται μεταβαλλόμενες φάσεις. Σήμερα, αυτή η φάση φτάνει το 50 τοις εκατό, αφήνοντας τον δίσκο της Αφροδίτης, διαμέτρου 24″, μισοφωτισμένο.

Χάρη σε ένα φαινόμενο που ονομάζεται φαινόμενο Schröter, η Αφροδίτη μπορεί να φαίνεται ότι φτάνει σε αυτή τη μισοφωτισμένη φάση (διχοτομία), νωρίτερα ή αργότερα από το αναμενόμενο. Όταν είναι ορατός στον βραδινό ουρανό, όπως είναι τώρα, ο πλανήτης τείνει να φτάνει νωρίς σε διχοτόμηση. Επομένως, δοκιμάστε να παρατηρήσετε την Αφροδίτη νωρίτερα μέσα στην εβδομάδα για να δείτε αν σας φαίνεται ήδη μισοφωτισμένη. Ο πλανήτης αυτή τη στιγμή δύει λίγο περισσότερο από δύο ώρες μετά τον Ήλιο και βρίσκεται στα αστέρια του μεγάλου αστερισμού του Οφιούχου. Δεν θα χρειαστείτε βοήθεια για να την βρείτε, με μέγεθος -4,5 στον ουρανό του λυκόφωτος.

Οι αστρονόμοι εξακολουθούν να μην είναι απολύτως βέβαιοι τι προκαλεί το φαινόμενο του Schröter, αλλά πιστεύουν ότι μπορεί να είναι ένας συνδυασμός του τρόπου με τον οποίο η ατμόσφαιρα της Αφροδίτης διαχέει το φως και του γεγονότος ότι η διαχωρίζουσα που χωρίζει τη νύχτα από την ημέρα φαίνεται πιο σκοτεινή κοντά στο κέντρο.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 7:28  μμ.

 

Πέμπτη, 28 Οκτωβρίου

Τελευταίο τέταρτο της Σελήνης στις 11:06 μμ.

Μετά τα μεσάνυχτα, η Σελήνη θα έχει ανατείλει. Βρίσκεται κάτω από τους Διδύμους. Στα αριστερά του είναι ο λαμπρός Προκύων.

Παρασκευή, 29 Οκτωβρίου

Η Αφροδίτη φτάνει σε μέγιστη αποχή, 47° από τον Ήλιο. Βρίσκεται ψηλά στα νοτιοδυτικά μετά το ηλιοβασίλεμα και σχηματίζει μια μακριά γραμμή στον ουρανό μαζί με τους άλλους δύο πλανήτες, τον Κρόνο και τον Δία.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 10:07 μμ.

Σάββατο, 30 Οκτωβρίου

Αυτή την εποχή του έτους, το αστέρι στα βορειοανατολικά περίπου στις 9:00 μμ. είναι η Αίγα, στον αστερισμό του Ηνίοχου, το 6^ο λαμπρότερο αστέρι στον ουρανό. Πολύ συχνά, πολλοί άνθρωποι βλέπουν το αστέρι αυτό χαμηλά. Δεν γνωρίζουν και αναρωτούνται τι είναι αυτές οι κόκκινες και πράσινες λάμψεις στον ουρανό. Η Αίγα είναι ένα «χρυσαφί» αστέρι. Εάν θα μπορούσατε να ταξιδεύατε προς αυτό στο διάστημα, θα βλέπατε ότι είναι στην πραγματικότητα δύο χρυσαφιά αστέρια, και τα δύο έχουν κατά προσέγγιση την ίδια θερμοκρασία με το τοπικό μας αστέρι, τον ήλιο. Όμως, και τα δύο είναι μεγαλύτερα και φωτεινότερα από τον ήλιο.

Κυριακή, 31 Οκτωβρίου

Στις 9 με 10 μμ., το φθινοπωρινό αστέρι, ο Φομαλχώ, λάμπει στο ψηλότερό του σημείο στο νότο (όχι τόσο ψηλά). Ο Φομαλχώ είναι 25 έτη φωτός μακριά, ακριβώς στην ίδια απόσταση με τον Βέγα που λάμπει πιο φωτεινός ψηλά στα δυτικά. Δηλαδή, η διαφορά στη φωτεινότητα που βλέπετε είναι η πραγματική διαφορά των δύο αστεριών στην απόλυτη λαμπρότητα. Ο Βέγας φαίνεται ένα μέγεθος φωτεινότερος από τον Φομαλχώ (με άλλα λόγια, 2,5 φορές πιο φωτεινός), και έτσι είναι στην πραγματικότητα.

Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 11:46 μμ.

Ο Ήλιος μας προσφέρει πολύ όμορφες εικόνες το τελευταίο διάστημα. Ο φωτογράφος, Γιώργος Χατζηφραντζής περιγράφει: « Το πανέμορφο άστρο μας σήμερα σε ενα ρεσιτάλ δραστηριότητας! Αφιερωμένη στην όμορφη πόλη μας που έχει τη τιμητική της και σε όλους τους εορτάζοντες!». 26-10-2021

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο:www.spaceweather.com.

Ο Ερμής εμφανίζεται στον πρωινό ουρανό. Κοιτάξτε χαμηλά πάνω από τον ανατολικό ορίζοντα περίπου 60 λεπτά πριν την ανατολή του Ήλιου. Στην αρχή της εβδομάδας, έχει μέγεθος -0,6. Αυξάνει τη λαμπρότητά του από μέρα σε μέρα και φτάνει στο -0,8 στις 29.

Ο Άρης δεν είναι ορατός αφού βρίσκεται μέσα στο φως του Ήλιου.

Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,4) λάμπει χαμηλά στα νοτιοδυτικά στο σούρουπο, στα πόδια του Οφιούχου. Δύει περίπου 45 λεπτά μετά το τέλος του βραδινού λυκόφωτος.

Ο Κρόνος (μέγεθος + 0,6) και ο λαμπρότερος Δίας (μέγεθος -2,6) συνεχίζουν να λάμπουν στα νότια νωρίς το βράδυ, 15° μακριά στις δύο αντίθετες πλευρές του Αιγόκερου. Ο Κρόνος είναι μόνος του, με σταθερή κίτρινη λάμψη. Ο Κρόνος δύει πρώτος, πριν τις 1, ενώ ο Δίας στις 2 πμ.

Ο Ουρανός (μέγεθος 5,7, στον νότιο Κριό) βρίσκεται ψηλά στα ανατολικά μετά τις 10 μμ.

Ο Ποσειδώνας, (μέγεθος 7,8, στα σύνορα Υδροχόου-Ιχθύων) είναι ψηλά στα νοτιοανατολικά νωρίς το βράδυ.