Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 27-6 έως και 3-7
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
από 27-6 έως και 3-7 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Δευτέρα, 27 Ιουνίου
Το σημερινό ηλιοβασίλεμα είναι το πιο αργό του έτους (αν ζείτε κοντά σε γεωγραφικό πλάτος 40° βόρεια), παρόλο που το ηλιοστάσιο ήταν στις 21. Αυτή η μικρή διαφορά, που ανέρχεται σε μόλις ένα λεπτό περίπου, προκύπτει από την κλίση του άξονα της Γης και την ελλειπτικότητα της τροχιάς της Γης.
Ο αστερισμός του Σκορπιού που μοιάζει στον ουρανό πολύ στο σχήμα του μυθικού σκορπιού, φαίνεται νωρίς μετά το ηλιοβασίλεμα. Δυστυχώς, δεν αναρριχείται πολύ ψηλά για τα γεωγραφικά πλάτη της Ελλάδας. (Κάτι ανάλογο θα λέγαμε και για τον αστερισμό του Ωρίωνα).
Τρίτη, 28 Ιουνίου
Ο Ποσειδώνας στέκεται ακίνητος σε σχέση με τα αστέρια του υπόβαθρου. Προηγούμενα, κινούμενος βορειοανατολικά κατά μήκος της εκλειπτικής, τώρα θα γυρίσει και θα ταλαντεύεται στα νοτιοδυτικά, κινούμενος προς τα πίσω μέχρι το επόμενο σταθερό σημείο του τον Δεκέμβριο. Ο παγωμένος γίγαντας ανατέλλει σήμερα γύρω στη 1:30 πμ. στους νοτιοδυτικούς Ιχθείς, κοντά στα σύνορα αυτού του αστερισμού με τον Υδροχόο. Για να δείτε τον αμυδρό πλανήτη, μεγέθους 7,8, κοιτάξτε περίπου 5° νότια του Λάμδα (λ) των Ιχθύων με κιάλια ή ένα τηλεσκόπιο. Λόγω της τεράστιας απόστασής του από τη Γη, ο Ποσειδώνας εμφανίζεται μόλις 2 ” σε φαινόμενη διάμετρο.
Περίπου 12° ανατολικά του Ποσειδώνα είναι ο εύκολος στον εντοπισμό Δίας, ο οποίος λάμπει με μέγεθος –2,4 και είναι εύκολα ορατός με γυμνό μάτι, ξεχωρίζοντας ανάμεσα στα αχνά αστέρια των Ιχθύων και του Κήτους. Ο βασιλιάς των πλανητών εμφανίζεται με το επιβλητικό 40″ σε διάμετρο δίσκου.
Νέα Σελήνη στις 5:54 πμ. της Τετάρτης.
Τετάρτη, 29 Ιουνίου
Η Σελήνη φτάνει στο απόγειο, το πιο απομακρυσμένο σημείο από τη Γη στην τροχιά της, στις 9:08 πμ. Τότε θα βρίσκεται 406.580 χιλιόμετρα μακριά.
Ο Αρκτούρος και ο Βέγας απέχουν περίπου εξίσου από την ευθεία πάνω στο ζενίθ νωρίς το βράδυ: ο Αρκτούρος προς τα νοτιοδυτικά, ο Βέγας προς τα ανατολικά. Ο Αρκτούρος έχει χρώμα ανοιχτό κίτρινο-πορτοκαλί. Ο Βέγας είναι μπλε λευκός. Τα χρώματα των αστεριών είναι ως επί το πλείστων διακριτά. Όμως, πολλοί άνθρωποι δυσκολεύονται για να τα δουν. Οι αποχρώσεις των φωτεινών αστεριών φαίνονται λίγο καλύτερα σε έναν σκούρο μπλε ουρανό αργά στο βραδινό λυκόφως παρά σε έναν πλήρως σκοτεινό ουρανό. Για παράδειγμα, συγκρίνετε τον Βέγα και τον Αρκτούρο, πρώτα στο λυκόφως και μετά στο σκοτάδι. Τα χρώματά τους ξεχωρίζουν λίγο καλύτερα. Με κιάλια, φυσικά, πάντα τα χρώματα των αστεριών γίνονται πολύ πιο προφανή.
Πέμπτη, 30 Ιουνίου
Η Αφροδίτη διατηρεί τη θέση της στην αυγή, αλλά ο Ερμής χαμηλώνει ακόμα περισσότερο ακόμα και αν μεγαλώνει σε φαινόμενο μέγεθος.
Παρασκευή, 1 Ιουλίου
Νωρίς το βράδυ, στον δυτικό ουρανό, η λεπτή Σελήνη (μόλις 6,5% φωτεινή) βρίσκεται στον αστερισμό του Καρκίνου, λιγότερο από 3 μοίρες μακριά από το όμορφο ανοιχτό σμήνος της Κυψέλης.
Σάββατο, 2 Ιουλίου
Ο Δράκων είναι ένας δημοφιλής αλλά αμυδρός αστερισμός στο βόρειο ημισφαίριο. Το φωτεινότερο αστέρι του, το γ ή Eltanin, 2ου μεγέθους, περνά 10 μοίρες κάτω από το ζενίθ, περίπου 3 ώρες μετά το ηλιοβασίλεμα. Ο Eltanin κάθεται μέσα στο κεφάλι του ζώου. Το σώμα του δράκου κρέμεται κάτω από το κεφάλι. Η ουρά του περιτυλίγεται γύρω από την κατσαρόλα της Μεγάλης Άρκτου και μετά πέφτει ανάμεσα στην μεγάλη και στην μικρή κατσαρόλα.
Ο Δράκων είναι αειφανής στο σύνολό του, ο όγδοος μεγαλύτερος αστερισμός. Μεσουρανεί στον ουρανό μας τους καλοκαιρινούς μήνες. Μέχρι το 1800 π.Χ. ο Βόρειος Ουράνιος Πόλος ήταν μέσα στον αστερισμό. Λόγω της μετάπτωσης του γήινου άξονα, τώρα ο Πολικός αστέρας δείχνει τον βόρειο ουράνιο πόλο του ουρανού.
Κυριακή, 3 Ιουλίου
Νωρίς το βράδυ, η Σελήνη βρίσκεται στον Λέοντα και σχηματίζει ένα τρίγωνο με τον Βασιλίσκο και το γ του Λέοντα.
Καλοκαιρινός γαλαξίας στον Πάρνωνα. Φωτογραφία: Φαρμακόπουλος Αντώνης
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.
Ο Ερμής είναι χαμηλά μέσα στη λάμψη της ανατολής του Ήλιου, περίπου 13° κάτω αριστερά από την φωτεινή Αφροδίτη. Το φαινόμενο μέγεθος του πλανήτη φτάνει στο -0,8, αλλά το ύψος του χαμηλώνει από μέρα σε μέρα.
Η Αφροδίτη (μέγεθος -3.9) ανατέλλει αμέσως μετά την αρχή του λυκαυγούς. Θα συνεχίζει να κάνει το ίδιο μέχρι και τον Αύγουστο. Βρίσκεται αρκετές μοίρες κάτω από τον Δία και τον Άρη.
Ο Άρης και ο Δίας, πολύ διαφορετικοί σε μέγεθος, +0,5 και -2,4, αντίστοιχα, λάμπουν μαζί στα ανατολικά-νοτιοανατολικά, πριν και κατά τη διάρκεια του λυκαυγούς. Ο Άρης ολοένα απομακρύνεται από τον λαμπρό πλανήτη. Η απόσταση των δύο πλανητών φτάνει στις 20°.
Ο Δίας στις 17 Ιουνίου. Η φωτογραφία είναι του Christopher Go, από τις Φιλιππίνες.
Ο Κρόνος, με φαινόμενο μέγεθος +0,7, βρίσκεται στον ανατολικό Αιγόκερω περίπου 40° πάνω και στα δεξιά του Δία. Το αστέρι 2° κάτω και δεξιά του Κρόνου είναι το δέλτα του Αιγόκερου, με μέγεθος 2,8. Ο λόγος που το δ παραμένει εκεί από εβδομάδα σε εβδομάδα είναι επειδή ο Κρόνος βρίσκεται κοντά στο σημείο της «στάσης», το ανατολικό άκρο του ανάδρομου βρόχου που εκτελεί στον ουρανό κάθε 12 ½ μήνες. Και, δεδομένου ότι ο Κρόνος είναι μακριά, ο ανάδρομος βρόχος του είναι μικρός. Έτσι, το αστέρι αυτό θα κρατήσει αρκετά τη σύνοδο του με τον Κρόνο μέχρι τον Αύγουστο.
Ο Ουρανός, με μέγεθος 5,8, βρίσκεται χαμηλά στην ανατολή τα ξημερώματα, ανάμεσα στην Αφροδίτη και τον Άρη.
Ο Ποσειδώνας, με μέγεθος 7,9, είναι ψηλά στα νοτιοανατολικά πριν την αρχή της αυγής, ανάμεσα στον Δία και τον Κρόνο.
