Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 3-7 έως 9-7

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

από 3-7 έως και 9-7 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

 

Δευτέρα, 3 Ιουλίου

Πανσέληνος στις 2:39 μμ.

Η πανσέληνος του Ιουλίου είναι ξεχωριστή. Θεωρείται Σούπερ Σελήνη επειδή αυτή η πλήρης φάση συμβαίνει όταν ο δορυφόρος μας βρίσκεται εντός του 90% του περίγειου της, το πλησιέστερο σημείο της στη Γη στην ελαφρώς ελλειπτική  τροχιά της γύρω από τον πλανήτη μας. Η Σελήνη θα φτάσει επίσημα στο περίγειο αύριο το βράδυ, όταν θα εμφανιστεί μεγαλύτερη στον ουρανό για αυτό το μήνα.

Υπάρχουν άλλες τρεις πανσέληνοι με το χαρακτηρισμό «Σούπερ Σελήνη» φέτος, οι οποίες θα φαίνονται  ελαφρώς μεγαλύτερες και φωτεινότερες από την τωρινή, καθώς συμβαίνουν πιο κοντά στη στιγμή του περίγειου της.

Δεδομένου ότι η Σελήνη θα βρεθεί στο επίκεντρο του ουρανού απόψε, ας δούμε μερικά από τα χαρακτηριστικά της. Ένα από τα πιο σημαντικά είναι ο μεγάλος, φωτεινός κρατήρας Tycho, του οποίου οι μακριές, σαν «δάχτυλα» ακτίνες εξαπλώνονται μακριά και πλατιά από το σημείο πρόσκρουσης στο νότιο ημισφαίριο της Σελήνης

Με το τηλεσκόπιό σας θα παρατηρήσετε ότι φτάνουν ακόμη και μέχρι τη Θάλασσα της Ηρεμίας στα βορειοανατολικά. Εδώ, οι φωτεινές ακτίνες είναι εξαιρετικά ορατές καθώς διασχίζουν τις πιο σκοτεινές πεδιάδες λάβας.  Εξερευνήστε τους πολλούς μικρότερους κρατήρες που σηματοδοτούν την επίπεδη επιφάνειά του και σημειώστε πώς αλληλοεπιδρούν με το υλικό από τις ακτίνες του Tycho.

Η παρατήρηση της Πανσελήνου μέσω ενός τηλεσκοπίου μπορεί να είναι μια εντυπωσιακή εμπειρία. Εάν το φως από τον προσοφθάλμιο φακό σας είναι πολύ φωτεινό, δοκιμάστε να βάλετε ένα φίλτρο Σελήνης. Αυξήστε τη μεγέθυνση για να εξερευνήσετε μια μικρότερη περιοχή της σεληνιακής επιφάνειας.

 

Τρίτη,  4 Ιουλίου

Η Σελήνη φτάνει στο περίγειο, το πλησιέστερο σημείο της τροχιάς της στη Γη, στις 1:25 πμ. της Τετάρτης. Τότε θα βρίσκεται 360.149 χιλιόμετρα μακριά.

Ο Σκορπιός φθάνει τώρα στο ψηλότερο του σημείο κοντά στο τέλος του βραδινού λυκόφωτος. Ο λαμπρός κοκκινωπός Αντάρης, η “καρδιά” του σκορπιού, διασχίζει τον νότο περίπου 1 ½ ώρα μετά το ηλιοβασίλεμα. Αυτός ο θαυμάσιος αστερισμός είναι ένας από τους πιο αγαπημένους αστερισμούς για τους σοβαρούς ερασιτέχνες αστρονόμους, αλλά μπορεί εύκολα να αγνοηθεί από αρχάριους παρατηρητές σε μεσαία γεωγραφικά πλάτη όπου ο Σκορπιός παραμένει πάντα χαμηλά στον ουρανό. Παρατηρητές από το νότιο ημισφαίριο έχουν πλεονέκτημα αφού ο Σκορπιός αναρριχείται τόσο ψηλότερα όσο μειώνεται το γεωγραφικό πλάτος. Φθάνει στο ψηλότερο σημείο του στις 20 με 30 μοίρες  κάτω από τον ισημερινό.

 

Τετάρτη, 5 Ιουλίου

Λίγες ώρες πριν από την ανατολή του ηλίου, ο πλανήτης Δίας βρίσκεται στον ανατολικό ουρανό, λάμποντας με μέγεθος –2,2. Θα τον βρείτε στον νότιο Κριό, περίπου 11° κάτω από τον μεγέθους  2,6 Sheratan.

Στα ανατολικά του Κριού, ο Ταύρος ανατέλλει καθώς πλησιάζει η αυγή. Το αστρικό σμήνος των Πλειάδων, ένα φωτεινό, εύκολο να εντοπιστεί ανοικτό σμήνος στις δυτικές περιοχές του αστερισμού, εμφανίζεται πρώτο, οδηγώντας το κεφάλι του «ταύρου» σε σχήμα V. Ο καθένας μπορεί να απολαύσει τις Πλειάδες χωρίς κιάλια ή τηλεσκόπιο. Αυτή η ομάδα είναι επίσης γνωστή ως «Επτά Αδελφές». Βλέπετε επτά αστέρια, ή ίσως λιγότερα ή περισσότερα; Όλα μπορούν να εξαρτηθούν από την οξύτητα της όρασής σας και τις συνθήκες του ουρανού. Εάν επιλέξετε να ρίξετε μια πιο προσεκτική ματιά με κάποια οπτική βοήθεια, επιλέξτε χαμηλή μεγέθυνση. Επειδή το σμήνος είναι σε κοντινή απόσταση από τη Γη, καταλαμβάνει μια μεγάλη περιοχή του ουρανού, που εκτείνεται περίπου 110’ σε πλάτος!

 

Πέμπτη, 6 Ιουλίου

Η Σελήνη, σε φθίνουσα φάση, ανατέλλει μετά τις 11 μμ. Ο Κρόνος βρίσκεται λιγότερο από 4 μοίρες μακριά απ’ αυτήν. Μία ώρα πριν την ανατολή του ήλιου την Παρασκευή, τα δύο σώματα βρίσκονται ψηλά στο νότο.

Κοντά στον ορίζοντα στο νότο, μπορείτε επίσης να εντοπίσετε ένα μοναχικό φωτεινό αστέρι: Αυτό είναι ο μεγέθους 1,2 Φομαλχώ, ένα διάσημο νεαρό αστέρι στον αστερισμό του Νότιου Ιχθύ. Μπορεί να είναι δύσκολο να το δείτε, αφού βρίσκεται κοντά στον ορίζοντα. Αυτό το αστέρι φιλοξενεί έναν τεράστιο πρωτοπλανητικό δίσκο που έχει μελετηθεί έντονα από τους αστρονόμους εδώ και χρόνια.

Η Γη φτάνει στο αφήλιο, το πιο απομακρυσμένο σημείο της από τον Ήλιο, στις 11 μμ. Ο πλανήτης μας θα βρίσκεται περίπου 152 εκατομμύρια χιλιόμετρα από το αστέρι μας.

 

Παρασκευή, 7 Ιουλίου

Η Αφροδίτη φτάνει στη μέγιστη λαμπρότητά της, ένα εκπληκτικό μέγεθος -4,7!  Τώρα κυριαρχεί στον δυτικό ουρανό στο ηλιοβασίλεμα, κοντά στον Άρη και το αστέρι Βασιλίσκο στο δυτικό Λέοντα. Η Αφροδίτη δύει αργά καθώς πέφτει το σκοτάδι, εξαφανίζεται κάτω από τον ορίζοντα γύρω στις 10:30 μμ., ακολουθούμενη λίγο αργότερα από τον Άρη. Μέσω ενός τηλεσκοπίου, η Αφροδίτη εμφανίζεται με μήκος δίσκου στα 37″. Είναι σε φάση ημισελήνου, μόλις 26% φωτισμένη.

Αν έχετε παρακολουθήσει τον βραδινό ουρανό, θα έχετε παρατηρήσει την Αφροδίτη να πλησιάζει τον Άρη σαν να πρόκειται να την προσπεράσει. Ωστόσο, η Αφροδίτη δεν θα τα καταφέρει ποτέ. Αντί να φτάσει τον Άρη και τον Βασιλίσκο (Regulus), ο πλανήτης θα αρχίσει γρήγορα να βυθίζεται χαμηλά στον ορίζοντα από νύχτα σε νύχτα.

Σάββατο, 8 Ιουλίου

Με ένα ζευγάρι κιάλια ή ένα τηλεσκόπιο μπορούμε να διακρίνουμε ένα ζευγάρι από σφαιρωτά σμήνη, το Μ10 και το Μ12 στον Οφιούχο με μέγεθος 6,6 και 6,7, αντίστοιχα. Η μεταξύ τους απόσταση είναι λίγο παραπάνω από 3 μοίρες, δηλαδή θα φαίνονταν άνετα στο ίδιο πεδίο με ένα ζευγάρι κιάλια ή με ένα τηλεσκόπιο μικρού εστιακού λόγου (μικρού f) και  με προσοφθάλμιο χαμηλής μεγέθυνσης.

 Κυριακή, 9 Ιουλίου

Ο Άρης και ο Βασιλίσκος, πάνω αριστερά της Αφροδίτης, είναι σε σύνοδο απόψε και αύριο το βράδυ: 0,7 ° μακριά.
Μετά το σούρουπο, με το σχήμα W, ο αστερισμός της Κασσιόπης έχει περάσει στο  χαμηλότερο σημείο του στα βόρεια και αρχίζει τη μακριά, αργή άνοδο του στα βόρεια-βορειοανατολικά. Όσο πιο αργά το βράδυ κοιτάξετε, τόσο μεγαλύτερο το ύψος του.

Ανατολή της Πανσελήνου όπως φαίνεται από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS). Φωτογραφία:  NASA.

 

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.

Ο Ερμής δεν είναι ορατός αφού βρίσκεται μέσα στη λάμψη του Ήλιου.

Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,7, στον Λέοντα) είναι το λαμπρό «Βραδινό Αστέρι» στα δυτικά κατά τη διάρκεια του βραδινού λυκόφωτος. Δύει περίπου στο τέλος του βραδινού λυκόφωτος.

Με τηλεσκόπιο, η Αφροδίτη δείχνει έναν δίσκο περίπου 35” από τον ένα πόλο στον άλλο. Θα  φέγγει χαμηλότερα έως και τα μέσα Ιουλίου. Θα χαθεί από τον ουρανό στο τέλος Ιουλίου.

Ο Άρης είναι σε απόσταση 4° πάνω αριστερά της Αφροδίτης. Βρέθηκαν στην κοντινότερή τους σύνοδο στις 30 Ιουνίου. Ο Άρης έχει μέγεθος +1,7 και φαινόμενη διάμετρο μόνο 4.2”. Βρίσκεται στον δυτικό ουρανό νωρίς το βράδυ.

Ο Δίας (μέγεθος -2,2, στον Κριό) είναι το «λαμπρό» αστέρι στην ανατολή πριν και κατά τη διάρκεια του λυκαυγούς. Ανατέλλει λίγο μετά τις 2 πμ.

O Δίας στις 17 Ιουνίου. Η φωτογραφία είναι   από τον Christopher Go από τα χαμηλά γεωγραφικά πλάτη των Φιλιππίνων. Ο νότος είναι πάνω, ο βορράς είναι κάτω. Ο φωτογράφος σημειώνει: «Προσέξτε το τεράστιο κυκλωνικό χαρακτηριστικό στη Βόρεια Ισημερινή Ζώνη ακριβώς μετά (αριστερά) από τον κεντρικό μεσημβρινό, με μικρές λευκές κηλίδες αριστερά από αυτόν».

 

Ο Κρόνος, με μέγεθος +0,8 στον αμυδρό Υδροχόο, ανατέλλει μετά τις 11 μμ. Φαίνεται αρκετά ψηλά στα νοτιοανατολικά πριν την αρχή του λυκαυγούς. Το φωτεινό αστέρι κάτω από τον πλανήτη είναι ο Φομαλχώ.

Ο Ουρανός έχει μέγεθος 5,8 και βρίσκεται στα ανατολικά-βορειοανατολικά στην αρχή του λυκαυγούς (περίπου 11 μοίρες κάτω αριστερά του Δία).

Ο Ποσειδώνας, με μέγεθος 7,9, στα σύνορα Ιχθύων-Υδροχόου φαίνεται ψηλά στα νοτιοανατολικά πριν την αρχή του λυκαυγούς. Είναι 20° ανατολικά κατά μήκος της εκλειπτικής από τον Κρόνο.